Morgunblaðið - 09.05.2014, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. MAÍ 2014
Medical doctors
Work available for 1-2 full time GPs in community health
care centre, Vanylven, Norway.
For more information please meet us at European job days
at Harpa, Saturday 10.05.14 or at Hotel Arnarhvoll Thursday
08.05.14, 19.00 o’clock. Ask for Arnhild Nordaune.
You can also get in touch with us through the following links:
Arnhild.nordaune@vanylven.kommune.no
www.vanylven.kommune.no.
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Fjölmargar umsagnir hafa borist at-
vinnuveganefnd Alþingis um frum-
varp til laga um breytingu á lögum
um veiðigjöld. Meðal annars frá ASÍ,
LÍÚ, SA og SF, Byggðastofnun,
Hafrannsóknastofnun, Sjómanna-
sambandi Íslands, Viðskiptaráði Ís-
lands og jafnvel frá Indriða H. Þor-
lákssyni. Eins og búast mátti við, eru
umsagnirnar mismunandi, eftir því
hvers konar hagsmunir eru í húfi hjá
mismunandi umsagnaraðilum.
LÍÚ, SA og SF skiluðu sameigin-
legri umsögn, þar sem drjúgum
hluta umsagnarinnar er varið í að
rökstyðja að veiðigjöld séu skatt-
heimta. Þannig byrjar fyrsta grein
umsagnarinnar á þessum orðum: „Í
greinargerð með frumvarpinu er
staðhæft að veiðigjöld séu ekki
skattur „heldur afgjald fyrir afnot
aflaheimilda“. Og síðar segir „Það er
álit okkar að veiðigjöldin … séu
skattar og það breytist ekki þótt
frumvarpið sem hér er til umfjöll-
unar verði að lögum.“
Í fjórðu grein umsagnarinnar
segir m.a. að gjöld eins þau sem um
ræði í frumvarpinu séu svo „stórfellt
inngrip í afkomu viðkomandi fyrir-
tækja að þau fela í reynd í sér eigna-
upptöku…“
Annar tónn í ASÍ en LÍÚ
Eins og við var að búast er allt
annar tónn í umsögn ASÍ. Þar segir
m.a.: „Alþýðusambandið er fylgjandi
álagningu veiðigjalda og byggir sú
afstaða á stefnu ASÍ í atvinnumálum
þar sem áhersla er lögð á að fyrir
leyfi til nýtingar á sameiginlegum
náttúruauðlindum þjóðarinnar komi
endurgjald.“
Þar kemur jafnframt fram að ASÍ
telur breytingu á aðferðafræði við
útreikning afkomustuðla vera skref í
rétta átt en veikleiki aðferðarinnar
sé óvissa um raunverulegt verð sjáv-
arafurðanna. ASÍ er hins vegar ekki
á því að færð hafi verið rök fyrir
þeirri miklu lækkun veiðigjalda sem
birtist í frumvarpinu, en að óbreyttu
sé útlit fyrir að tekjur af veiðigjöld-
um verði um 8 milljarðar króna, eða
tæpum 1,8 milljörðum lægri en áætl-
að hafi verið í fjárlögum.
Niðurlagsorð umsagnar ASÍ eru
þessi: „ASÍ leggur til að þetta frum-
varp verði lagt til hliðar og í þess
stað verði unnið frekar í málinu í
góðu samráði við þá aðila sem sæti
eiga í „sáttanefndinni“ svonefndu.
Mikilvægt er að sú vinna hefjist þeg-
ar þar sem stutt er í að næsta fisk-
veiðiár hefjist.“
Nokkur samhljómur er með um-
sögnum Indriða H. Þorlákssonar og
ASÍ. Hann segir í upphafi umsagnar
sinnar að upphaflegu lögin um veiði-
gjöld hafi verið sett með það grund-
vallarsjónarmið í huga að „fiskistofn-
ar í fiskveiðilögsögu Íslands séu eign
þjóðarinnar og hluti af náttúru-
auðlindum þjóðarinnar“.
Þjóðin njóti arðs af auðlindum
Undir lok umsagnar Viðskipta-
ráðs Íslands segir: „Viðskiptaráð
tekur undir mikilvægi þess að þjóðin
njóti arðs af auðlindum landsins.
Skattlagning á útgerðarfyrirtæki má
þó ekki valda fyrirtækjunum fjár-
hagsvandræðum eða rýra heildar-
verðmætasköpun fiskveiðistjórnun-
arkerfisins. Að mati Viðskiptaráðs
er mikilvægt að vinna að framtíðar-
lausn á málinu í samráði við hags-
munaaðila.“
Loks skal hér vitnað örlítið í um-
sögn Hafrannsóknastofnunar
(HAFRÓ). Þar segir m.a.: „Hafrann-
sóknastofnun gerir ekki athuga-
semdir við fram komnar tillögur um
breytingar á lögum nr. 74/2012, en
vekur nú sem fyrr athygli á því að
samkvæmt 2. gr. laganna er gert ráð
fyrir að veiðigjöld séu lögð á í þeim
tilgangi að mæta kostnaði ríkisins
við rannsóknir, stjórn, eftirlit og um-
sjón með fiskveiðum og vinnslu.
Eins og fram hefur komið í opin-
berri umfjöllun er rekstrargrund-
völlur Hafrannsóknastofnunar
brostinn ef ekki verður breyting á
fjárveitingum.“
Enn deilt um hvort
veiðigjald er skattur
 Fjölmargar umsagnir ólíkra hagsmunaaðila og stofnana,
bárust um frumvarp til breytinga á lögum um veiðigjöld
Áætluð veiðigjöld 2013/14
Núgildandi lög Frumvarp Lækkun Prósentu-
Kjördæmi Alls nettó gjöld Alls nettó gjöld gjalda lækkun
Reykjavíkurkjördæmi 2.492.000 2.019.579 472.421 18,96%
Suðvesturkjördæmi 232.000 193.791 38.209 16,47%
Norðvesturkjördæmi 1.497.000 1.210.102 286.898 19,16%
Norðausturkjördæmi 2.767.000 2.231.877 535.123 19,34%
Suðurkjördæmi 2.942.000 2.346.651 595.349 20,24%
9.930.000 8.002.000 1.928.000 19,42%
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Veiðigjald Afstaða þeirra sem veita umsagnir um frumvarp til laga um
veiðigjald ræðst í flestum tilfellum af hagsmunum umsagnaraðila.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sannkallaður frumkvöðladagur var í
Borgarnesi í fyrradag. Þá voru opn-
uð tvö heimili fyrir frumkvöðla,
Hugheimar og Matarsmiðjan.
Frumkvæðið er í báðum tilvikum
komið frá einkafyrirtækjum en sam-
starf hefur tekist við sveitarfélög og
opinberar stofnanir.
„Við erum frumkvöðlafyrirtæki
sem sækir á ný mið. Við munum
njóta þess að vera í frjóu umhverfi,“
segir Davíð Freyr Jónsson, einn af
aðstandendum Whole Seafood í
Borgarnesi um Matarsmiðjuna.
Fyrirtækið er að hefja vinnslu
sjávarfangs og leggur Matarsmiðj-
unni til húsnæði. Matís, háskólarnir í
Borgarfirði, sveitarfélögin og Ís-
lenski sjávarklasinn standa að verk-
efninu. Matís hefur komið slíkum
smiðjum upp á nokkrum stöðum.
Tilgangur Matarsmiðjunnar er að
vera vettvangur fyrir frumkvöðla og
smáfyrirtæki til vöruþróunar eða
smáframleiðslu á allskyns mat-
vælum eða tengdum afurðum.
Horft er til þess að frumkvöðlar
geti notað báða staðina. Þeir geti
þróað viðskiptahugmynd í Hug-
heimum og ef hún tengist matvælum
eða tengdum greinum geti þeir þró-
að vöruna í Matarsmiðjunni.
Frumkvöðla- og nýsköpunarsetrið
Hugheimar er samstarfsverkefni
ellefu aðila á Vesturlandi og er unnið
með Nýsköpunarmiðstöð Íslands.
Þar geta frumkvöðlar leigt sér ódýrt
skrifstofupláss og sótt sér stuðning í
umhverfið. Í húsinu, að Bjarnabraut
8, er fjöldi þekkingar- og þjónustu-
fyrirtækja sem einmitt standa að
stofnun setursins.
„Markmiðið er einfalt, að reyna að
skapa hvetjandi umhverfi fyrir fólk
sem hefur góðar hugmyndir og
hjálpa því við að stíga fyrstu skrefin
í stofnun fyrirtækja,“ segir Har-
aldur Örn Reynisson, löggiltur end-
urskoðandi hjá KPMG.
Frumkvöðlar fá styrki
Hann segir mikilvægt að auka
fjölbreytni atvinnulífsins. Best sé að
byrja á grunninum með því að taka
vel á móti frumkvöðlunum. „Hug-
myndirnar eiga sér engin landa-
mæri. Þær verða til á Vesturlandi,
eins og annars staðar. Við þurfum að
telja fólki trú um að tækifærin liggi
alveg eins hér og styðja við það,“
segir Haraldur.
Arion banki og KPMG munu í
haust veita styrki til frumkvöðla í
Hugheimum. Bankinn mun veita
beina fjárstyrki og KPMG í formi
ráðgjafar við bókhald og papp-
írsvinnu.
Taka frumkvöðl-
um opnum örmum
 Hugheimar og Matarsmiðjan opna
dyr sínar fyrir hugmyndaríkt fólk
Morgunblaðið/Theodór Kr. Þórðarson
Matarsmiðjan Allmargir gestir samfögnuðu stofnendum frumkvöðlasetr-
anna tveggja í Borgarnesi. Setrin eru sitt á hvorum staðnum.
„Við finnum okkur vel í Borg-
arnesi. Staðurinn liggur vel við
flutningum á fiski og hér er tölu-
verð þekking á framleiðslu mat-
væla. Mannauðurinn er verðmætur
í þessari starfsemi,“ segir Davíð
Freyr Jónsson, um starfsemi
Whole Seafood sem nýlega hóf
fiskvinnslu í Borgarnesi.
Davíð byrjaði sjálfur þróun fyr-
irtækisins í matarsmiðju hjá Matís
í Reykjavík. Þegar fyrirtækinu óx
fiskur um hrygg þurfti stærra hús-
næði. Davíð og félagar hans
keyptu húsnæði sem byggt var yfir
kjötvinnslu og staðsett er á iðn-
aðarsvæðinu ofan við Borgarnes.
Hann segir að húsnæðið henti afar
vel til starfseminnar.
Whole Seafood hóf vinnslu á
aukaafurðum bolfisks fyrir um
mánuði. Davíð segir að léttsalt-
aður marningur sé unninn úr af-
skurði við flakavinnslu. Verið er að
koma upp frystibúnaði til að taka
þátt í makrílævintýrinu í sumar og
síðan tekur við vinnsla á skelfiski
og krabbategundum.
Davíð segir að tækifærin séu
mörg. „Við eigum mikið ógert í því
að fullnýta þessa gjöfulu auðlind
sem fiskimiðin eru,“ segir hann.
Mörg tækifæri í fiskvinnslu
WHOLE SEAFOOD VINNUR FISK Í BORGARNESI
Hugmynd Þrír af eigendum, Pétur Ingvason, Gunnar Gunnarsson og Davíð Freyr Jónsson.