Frúin - 01.10.1963, Page 5

Sjaldan hefur söngkona farið svo
skjóta sigurför um heiminn, eins
og sú, sem nefnd er hér að ofan.
Jenný Lind virðist hafa verið söng-
kona „af Guðs náð.“ Frá því er hún
birtist fyrst í heimi söngs og hljóð-
færarsláttar, þá laðaði hún að sér
hvern og einn, sem á hana hlýddi;
og hún gerði meira en að hrífa og
laða; hún glæddi hjá mönnum inni-
legri og dýpri skilning á hinu háleita
og göfga í sönglistinni, og með allri
ósérplægninni og sjálfsgleymninni í
lífi sínu varpar hún ljóma yfir föð-
urland sitt frammi fyrir öllum heim-
inum.
Jenný Lind fæddist í Stokkhólmi
6. okt. 1820. Hún hét réttu nafni Jó-
hanna María, þó að hún gengi seinna
undir nafninu Jenný. Foreldrar henn-
ar voru verkafólk. Móðir hennar var
ástundunarsöm og starfssöm að eðl-
isfari; en örlynd og ströng, og varð
Jenny litla margt ilt að þola af henn-
ar hálfu oft og einatt. Frú Lind hafði
í æsku fengið gott uppeldi; en böm-
in voru mörg svo að mikið þurfti til
heimilis að leggja; varð hún því með
ýmsu móti að leitast við að sjá heim-
ilinu farborða með manni sínum. Auk
venjulegra starfa stofnaði hún t. d.
dálítinn skóla og kenndi tungumál
og hljóðfæraslátt. Og það var ein-
mitt um þær mundir, sem Jenný
Lind fæddist.
En það var engin leið fyrir hana
að hafa tvennt í takinu, sjá um litlu
telpuna sína og halda uppi skóla. Hún
ásetti sér því að koma Jenný til upp-
fósturs og hreppti ágætis-heimili
handa henni. Það var meðhjálpari
einn upp í sveit, sem tók barnið að
sér og á heimilinu hans fékk Jenný
litla að njóta bjartra og blíðra
bernskuára.
Jenný litla var frjáls að reika úti
um grænar grundirnar og hagana og
skógana í kringum bæinn, innan um
kálfa og kindur, hæns og endur,
greniskóga og birkilundi, sáðjurtii
og blóm; varð hin unga sál hennar
full af miklum og margbreytilegum
áhrifum hinnar víðlendu náttúru.
En þessar unaðsstundir flýðu, því
miður, allt of fljótt, því að móðir
hennar tók hana heim til höfuðborg-
arinnar, þegar hún var eigi fullra
fjögra ára. Heima fyrir þótti hún
alls staðar vera fyrir og til ama; varð
lífið henni því allt annað en unaðs-
sælu, minningarverðu dagarnir, sem
hún átti í litla bænum meðhjálpar-
ans.
Til allrar hamingju kom amma
hennar um þessar mundir til höfuð-
borgarinnar. Lunderni hennar var
kristilegt og viðkvæmt; sá hún brátt,
að því fór fjarri, að Jenný litlu liði
vel. Jenný hallaðist því brátt að
ömmu sinni með öllu sínu barnslega
trúnaðartrausti og kærleika, og það
var vissulega amma hennar, sem
undirstöðuna lagði að hinni djúpu,
kristilegu trúarsannfæringu, er síð-
an auðkenndi allt hennar líf og alla
list hennar.
Það var þegar á þessum árum, að
Jenný Lind tók að lifa í heimi söngs-
ins og hljóðfæralistarinnar. Það er
sagt, að einn dag, er hún heyrði varð-
fylkinguna fara fram hjá með gjall-
andi hornablæstri, að þá hafi hún
gengið að slaghörpunni og leikið
hárrétt lagið, sem hún hafði heyrt,
með einum fingri. En jafnskjótt sem
hún var búin að því, greip hana ótti
fyrir því, að hún hefði framið eitt-
hvað rangt, og er hún heyrði í sömu
andránni, að einhver kom inn úr eld-
húsinu, þá faldi hún sig undir hörp-
unni. Þetta var amma. Hún hafði
heyrt hörpusláttinn og kom nú inn
til að vita, hver það væri, sem slegið
hefði hörpuna. Hún kom brátt auga
á söngmeyna litlu, sitjandi í hnipri
inni undir hörpunni, og dró hana
fram, og spurði:
„Varst það þú, Jenný, sem slóst
hörpuna?" Jenný játaði brot sitt titr-
andi með tárin í augunum og bað
auðmjúklega fyrirgefningar á því,
sem hún hafði gjört. Hjá móður sinni
var hún vön að fá ofanígjöf og refs-
ingu fyrir slíkt; en amma hennar
talaði til hennar uppörfandi og hugg-
andi orðum. Þegar frú Lind kom
heim um kvöldið, sagði amma henn-
ar frá, hvað gjörzt hefði og lauk máli
sínu á þessa leið: „Taktu eftir orðum
mínum! Þetta barn mun einhvern
tíma verða þér til mikillar hjálpar!“
Snemma á morgnana og alla daga
mátti heyra litla næturgalann ljóða
á heimilinu. Einu sinni fékk Jenný
kettling að gjöf, og þá varð það mesta
yndi hennar, að sitja og kjá við kettl-
inginn og syngja við hann. Oft nam
fólk staðar fyrir utan húsið og hlust-
aði á undursamlega fögru hljóðin
hennar. Það var eitthvað svo dásam-
lega mjúkt og hrífandi í söngnum
hennar; tónarnir streymdu svo létt
og leikandi út af vörum hennar, út
af litlu barnsvörunum: þeir voru svo
hreinir og skærir og þróttmiklir.
Meðal þeirra, sem stóðu og hlust-
uðu á hana, var þerna hjá danskonu
einni við konunglega listdansa. Stúlk-
an sagði þessari húsmóður sinni frá
þessum litla „söngfugli' og söngnum
hennar undursamlega, sem hún hafði
heyrt. Frúin vildi ekki trúa þeirri
sögu hennar þegar í stað; en samt
sém áður gekk hún einn daginn fram
hjá húsinu; var Jenný þá að syngja
fyrir kisu sína. Skamma stund hafði
hún hlustað, áður en hún hlaut að
viðurkenna, að þerna hennar hefði
alls eigi orðum aukið það, sem hún
hafði sagt um ,,næturgalann“ í „Mást-
er-Samúels-götunni“. Frúin fór því á
fund móður Jennýar og bað hana að
lofa sér að hafa barnið með sér til
s&ngleikahússins, til að söngkenn-
arinn', Craelins hirðritari, gæti feng-
ið að hejyra og dæma um röddina.
Móðir Jennýar gaf samþykki sitt til
þess, en var þó treg til.
Jenný var alls ekki vandræðaleg
eða hrædd, er hún var leidd fyrir
hinn fræga söngkennara, heldur gekk
hún djarflega til móts við hann.
• Hann bað hana að syngja, eitthvað
sem hún sjálf vildi og þætti bezt; fór
hún þá þegar að syngja nokkra af
litlu dásamlegu barnasöngvunum sín-
um, svo að sjálfum Craelusi komu
tár í augu. Hann hafði þá Jenný með
sér til leikhússtjórans, Puke greifa;
virti hann undrandi litla, föla og
magra andlitið á Jenný fyrir sér, og
spurði hirðritarann:
„Hvað er hún gömul?“
„Níu ára,“ svaraði Craelius.
„Níu ára! En hér er þó víst ekki
barnaheimili! Þetta er konunglega
leikhúsið!"
Greifinn lét hana þó syngja fyrir
sig, og þá hljómaði fagra, skæra rödd-
in hennar svo hugfangandi og gríp-
andi, að leikhússtjóranum komu líka
tár í augu. Og upp frá þeirri stundu
var úr skorið um framtíð Jennýar
litlu.
Craelíus og aðrir höfðu loks feng-
ið móður Jennýar til að láta hana
ganga á leikhússkólann, gegn því
loforði, að séð væri algjörlega fyrir
allri kennslu og undirbúningsmennt-
un hennar og öllu uppeldi hennar.
Það var þá siður, að forstöðumaður
leikhússins kom nemendunum í vist
úti í borginni og gaf með þeim; fór
þá svo að Jenný varð hjá móður sinni
nokkur ár á kostnað leikhússins.
f þessu sambandi má ekki gleyma
að geta um Adolf Fredrik Lindblad,
er víst varð einhver mesti vinur og
velgjörðamaður Jennýar. Hann hef-
ur með réttu verið kallaður Schubert
þeirra Svíanna, svo frábært tónskáld
var hann. Tónaljóð hans voru með
FRÚIN
5