Stígandi - 01.07.1945, Síða 16

190
ÞORSTEINN M. JÓNSSON SEXTUGUR STÍGANDI
fyrir nemendur skólans hvern vetur. Hefir sá erindaflutningur
orðið mjög vinsæll og vekjandi. Lætur það að líkum, því að mik-
ið orð hefir farið af ræðumannshæfileikum Þorsteins og því valdi,
er liann nær á athygli áheyrendanna.
Einn af nemendum hans sagði, þá er hann hafði hlýtt á eitt af
erindum hans: ,,Ég hefi aldrei orðið eins snortinn af neinu og
þessu erindi, nema al' því að koma í kirkjuna á Hólum í Hjalta-
dal.“
Eitthvað varanlegt, fagurt og gróðurhæft munu slík erindi
skilja eftir í brjósti unglinganna, sent á Jrau hlýða í hljóðri hrifn-
ingu allan ræðutímann.
Þorsteinn metur mikils bóklegt nám, en rneira Jró liitt, að nem-
endurnir læri að lifa og starfa sem frjálsir drengskaparmenn, er
telji sig ábyrga orða sinna og athafna.
í kveðjuræðu til gagnfræðinganna sl. vor, en ræðuefni valdi
hann orðin: „Sannleikurinn mun gera yður frjálsa", segir Þor-
steinn Jretta meðal annars:
„. . . . Enginn er frjáls, sem ekki rökhugsar sjálfur viðfangsefni
sín í lífinu og ekki lætur leiðast af eigin ályktunum, eða þorir
ekki að fylgja því í orðum sínum og gerðum, sem liann telur vera
rétt. Hann er öðrum háður, Jrræll annarra, hvernig svo sem háttað
er lögum um einstaklingsfrelsi í þjóðfélagi hans. Ein-
lægt eykst það fé, sem lagt er til skóla í landi voru, og einlægt
fjölgar Jæim ungu mönnum og konum, er ganga í skólana. En er
skólunum nægilega ljóst aðalhlutverk sitt? Og verða Jreir til Jress
að auka hið andlega frelsi einstaklinganna eða til Jress gagnstæða?
Ef skólarnir skilja ekki aðalhlutverk sitt, og ef þeir stuðla ekki að
því, að nemendur Jteirra magni það í sér, sem er aðalsmerki mann-
anna fram yfir dýrin, Jrá er Jrví fé á glæ kastað, sem varið er til
þeirra. En vonandi skilja skólarnir lilutverk sitt. . .
Þessi orð gefa nokkra hugmynd um vegvísan skólastjórans.
Æskumenn eiga öruggan málsvara og hollvin, þar sem Þor-
steinn M. Jónsson er. Með Jteim vill hann ganga í sannleiksleit í
sólarátt — svo að Jreir megi ávallt frjálsir vera.
Hér er ekki rúm til að geta sem verðugt væri allra Jreirra fjöl-
breyttu starfa, sem Þorsteini hafa verið falin, svo sem störfum
hans í stjórn Síldarverksmiðja ríkisins o. fl. Þó skal Iítillega
minnzt eins þjóðnytjastarfs, er hann hefir innt af höndum. Hann
hefir verið héraðssáttasemjari síðan Lög um stéttarfélög og vinnu-
deilur voru gefin út 1938. A hverju ári síðan liefir liann oft verið