Fréttablaðið - 30.03.2013, Blaðsíða 12

30. mars 2013 LAUGARDAGUR| SKOÐUN | 12
Á undanförnum fjórum
árum hefur íslenskt sam-
félag náð jöfnum og góðum
bata eftir efnahags hrunið.
Þessi tími hefur verið
okkur öllum sem mynd-
um samfélag hér á Íslandi
erfiður en nú sjáum við
fyrsta árangur erfiðisins.
Á næstu árum er raunhæft
að hefja stórsókn í því að
bæta lífskjör á Íslandi.
Þar vill Vinstrihreyfingin
– grænt framboð setja upp-
byggingu heilbrigðismála,
menntamála og velferðarmála í
forgang.
Það hefur ekki verið hlaupið að
því að tryggja að grunn stoðirnar
svo að heilbrigðisþjónustan,
menntakerfið og velferðarkerfið
hafi áfram getað staðið undir sam-
félagslegu hlutverki sínu á sama
tíma og unnið hefur verið að því
að loka rúmlega 200 milljarða fjár-
lagagati og bæta efnahag landsins.
Enginn þessara málaflokka hefur
verið ofhaldinn á þessu kjörtíma-
bili en þar hefur hins vegar ríkt
ríkur skilningur á hinni erfiðu
stöðu ríkisfjármála. Það sem hefur
svo bjargað grunnstoðunum frá
frekari og skaðlegri niðurskurði
eru þær breytingar sem hafa verið
gerðar á skattkerfinu, skattkerfis-
breytingar sem hafa aukið skatt-
byrði hinna tekjuhæstu en lækk-
að hana hjá þeim tekjulægstu, og
aflað þannig ríkissjóði aukinna
tekna til þessara málaflokka.
Snúum vörn í sókn
Nú þarf hins vegar að snúa vörn í
sókn og fyrsta skrefið er að viður-
kenna störf þeirra sem
bera uppi heil brigðis-, vel-
ferðar- og mennta kerfið
frá degi til dags. Það er
staðreynd að kjör þeirra
sem þar starfa eru ekki í
samræmi við mikilvægi
þeirra fyrir samfélagið.
Á nýju kjörtímabili eigum
við því að sameinast um að
bæta kjör þessara stétta
umfram annarra.
Í öðru lagi þurfum við
að tryggja eðlilega fjár-
mögnun þessara kerfa.
Gera þarf átak í því að endur-
nýja og bæta tækjakost og starfs-
aðstöðu. Auk þess þurfum við að
fullfjármagna bæði háskólana
og framhaldsskólana sem hafa
verið vanfjármagnaðir frá því
löngu fyrir hrun. Þá þurfum við
að tryggja námsmönnum fram-
færslustuðning svo þeir geti ein-
beitt sér að námi sínu, annars
vegar með því að efla Lánasjóð
íslenskra námsmanna og koma á
því kerfi að hluti lána falli niður
og breytist í styrk að loknu námi,
og hins vegar að koma á fót nýju
framfærslukerfi sem tryggir
þeim framfærslu sem vilja fara
af vinnumarkaði og sækja nám á
framhaldsskólastigi.
Í þriðja lagi þurfum við að
bæta stöðu barnafjölskyldna og
tekjulágra, þar á meðal aldr-
aðra og öryrkja. Það gerum við
með því að efla barnabótakerfið,
vaxtabótakerfið og hækka tekju-
þak fæðingarorlofssjóðs. Auk
þess þarf að gera frumvarp um
almannatryggingakerfið, sem
lagt var fram á Alþingi nú í vor,
að lögum og tryggja fulla fjár-
mögnun þess.
Fjárfesting
Við lítum á þessi verkefni sem fjár-
festingu til framtíðar – fjárfest-
ingu í okkur sjálfum til að virkja
þann mannauð sem við búum yfir.
Heilbrigðiskerfi sem tryggir jafn-
an aðgang að góðri og áreiðanlegri
þjónustu eykur lífsgæði okkar. Efl-
ing menntakerfisins skapar aukin
tækifæri og leggur grunn að vel-
sæld. Öflugra velferðarkerfi trygg-
ir aukinn jöfnuð og þannig farsælla
samfélag. Eitt helsta verkefni
stjórnvalda er að búa Ísland undir
áskoranir og tækifæri 21. aldar-
innar. Þar munu aukinn jöfnuður
og bætt aðgengi að góðri menntun
og heilbrigðisþjónustu leika lykil-
hlutverk. Mannauðurinn er lykill
að framtíðinni ekki síður en auð-
lindir hafs og lands og hann verður
hámarkaður með því að skapa sam-
félag jafnaðar.
Miðað við núverandi efnahags-
horfur og óbreytt skattkerfi er
raunhæft að hefja sókn í heilbrigð-
is-, mennta- og velferðarmálum.
Vinstri græn vilja hefja slíka sókn
með því að auka framlög ríkissjóðs
til þessara málaflokka samhliða
því að hefja niðurgreiðslur skulda
þjóðarbúsins.
Fjárfesting til framtíðar
Á síðasta fundi umhverfis-
og samgönguráðs Reykja-
víkurborgar var samþykkt
að verja hvorki meira né
minna en níutíu milljónum
króna til að breyta einum
stuttum vegarspotta sem
enginn býr við, en um er
að ræða Sæmundargötu,
fyrir framan aðalbyggingu
Háskóla Íslands. Til stendur
að útbúa þar göngu- og hjól-
reiðastíg fyrir umrædda
fjárhæð.
Þessi forgangsröðun verður að
teljast óskiljanleg á sama tíma og
viðhaldi gatna og gangstétta er varla
sinnt í borginni, en niðurskurður til
þess málaflokks hefur verið mikill á
undanförnum árum. Við Sæmundar-
götu býr enginn og umferð þar
er sáralítil. Gatan er umfram allt
innkeyrsla á bílastæði við
Háskólann.
Það getur ekki verið slíkt
forgangsmál að þrengja
þessa götu, enda liggja
ekki fyrir neinar mælingar
á fjölda bíla sem um götuna
fara eða meðalhraða. Þá er
mér ekki kunnugt um að
nein slys hafi átt sér stað
við þessa götu. Kostnaður-
inn er í ofanálag yfirgengi-
legur. Hluti af þessum
áformum er að taka 350 bílastæði
sunnan götunnar án þess að fyrir
liggi hvar stúdentar og starfsfólk
Háskólans eigi að leggja bílum
sínum.
Hefði ekki verið nær að leyfa
útsvarsgreiðendum í Reykjavík að
njóta góðs af þessum níutíu milljón-
um í formi lægri skatta í stað þess
að fleygja þeim í óþarfa fram-
kvæmd? Stefna Jóns Gnarr og Sam-
fylkingarinnar hefur snúist um að
hækka allar álögur á borgarbúa,
skerða grunnþjónustu og hætta að
sinna viðhaldi eigna en stórauka
þess í stað kostnað við yfirstjórn
og eyða fjármunum í annað bruðl á
borð við Sæmundargötu ævintýrið,
stuttan vegarspotta sem mun um
ókomin ár verða minnisvarði um
óstjórn meirihluta Samfylkingar-
innar og hins svokallaða Besta
flokks.
Níutíu milljónir í óþarfa
Undanfarna mánuði hefur
átt sér stað umræða um
óánægju unglækna og
læknakandidata á Land-
spítalanum með álag og
launamál. Sú óánægja
hefur meðal annars komið
fram í uppsögnum tuttugu
unglækna sem hafa sagt
starfi sínu lausu í stað þess
að vinna við þær aðstæður
sem þeim eru boðnar.
Ég vil gera grein fyrir
aðstæðum frá mínum
sjónar hóli. Ég er læknanemi og
mun ljúka mínu fjórða námsári nú
í vor. Skiptingin á náminu er þannig
að fyrstu þrjú námsárin eru bók-
leg og aðallega er kennt í kennslu-
stofum en síðari þrjú árin eru verk-
leg og er kennt á Landspítalanum
og heilsugæslustöðvum. Mín fyrstu
kynni af spítalanum voru því í
haust þegar ég mætti í mína fyrstu
viku af verklegu námi.
Ég byrjaði strax að fylgjast
náið með unglæknunum og lækna-
kandidötunum. Það var eins og að fá
að gægjast þrjú ár inn í framtíðina.
Ég var gífurlega forvitinn um hvern-
ig líf mitt myndi verða fyrstu árin
eftir að námi mínu lyki. Það
sem sló mig fyrst var hvað
þau voru með allt á hreinu.
Það skipti ekki máli hvað ég
spurði mikið og ýtarlega, ég
fékk alltaf greinargott svar
og góða kennslu. Sérfræð-
ingar, hjúkrunarfræðingar,
sjúkraliðar, aðstandendur
og sjúklingar komu í röðum
og fengu svör við sínum
spurningum eins og ekkert
væri auðveldara. Þau vissu
hvar allt var og hvernig allt
virkaði. Þau voru ofurmenni. Ég var
stoltur af því að ég myndi einn dag-
inn gegna svo ábyrgðarmiklu hlut-
verki og vonaðist til að geta staðið
mig eins vel.
Aldrei í matsalnum
En svo liðu vikurnar og mánuðirnir
og ég fór að taka eftir fleiri hlutum.
Ég tók eftir því að unglæknar voru
aldrei í matsalnum heldur borðuðu
matinn sinn við tölvurnar. Ég tók
eftir því að þegar vaktinni lauk og
ég fór heim, þá sátu unglæknarnir
eftir og héldu áfram vinnu. Ég tók
eftir baugunum og svefnleysinu.
Ég tók eftir því að unglæknar áttu
oft að vera á þremur stöðum í einu
til að sinna þeim skyldum sem þeir
áttu að gegna. Fólk sem ég hafði
gert ráð fyrir að væru vinnualkar
og sátt við sitt hlutskipti reyndist
vera foreldrar sem þráðu ekkert
meira en að vera heima með börn-
unum sínum. Þau voru ekki ofur-
menni. Þau voru venjulegt, duglegt
fólk undir gífurlegu álagi. Við stolt-
ið blandaðist kvíði. Hvernig getur
venjulegt fólk unnið undir svona
miklu álagi?
Ég er ekki læknir. Ég hef ekki
kynnt mér kjarasamninga lækna
og veit ekki hvað þeir eru með í
laun. Ég get engu svarað um það
hvort laun unglækna séu sann-
gjörn eða ekki. Ég get hins vegar
fullyrt að unglæknar eru undir
ótrúlegu álagi. Það er óhrekjan-
leg staðreynd.
Frá sjónarhóli læknanema
SKIPULAGSMÁL
Björn Jón
Bragason
sagnfræðingur
HEILBRIGÐISMÁL
Elías Sæbjörn
Eyþórsson
læknanemi
FJÁRMÁL
Katrín
Jakobsdóttir
formaður Vinstri-
hreyfi ngarinnar–
græns framboðs
➜ Nú þarf hins vegar að
snúa vörn í sókn og fyrsta
skrefi ð er að viðurkenna störf
þeirra sem bera uppi heil-
brigðis-, velferðar- og mennta-
kerfi ð frá degi til dags.
➜ Stefna Jóns Gnarr og
Samfylkingarinnar hefur
snúist um að hækka allar
álögur á borgarbúa...
➜ Ég tók eftir því að ung-
læknar áttu oft að vera á
þremur stöðum í einu til að
sinna þeim skyldum sem
þeir áttu að gegna.
Fastus ehf. býður upp á mikið úrval af stuðningshlífum frá Sporlastic.
Sérhæft fagfólk á sviði endurhæfingar, hjúkrunar
og hjálpartækja leggur metnað sinn í að finna lausnir
og aðstoða við valið á réttu spelkunni fyrir þig.
Vinsamlega pantið tíma í síma 580 3912.

Komdu og skoðaðu úrvalið
- við tökum vel á móti þér og finnum réttu lausnina fyrir þig.
F
A
S
TU
S
_H
_0
8.
03
.1
3
Komið í verslun okkar að Síðumúla 16. Opið mán - fös 8.30 - 17.00
Síðumúli 16 • 108 Reykjavík • Sími 580 3900 • www.fastus.is
„Það voru mistök að sak-
fella þessa einstaklinga.“
Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur eft ir að
skýrsla um Guðmundar- og Geirfi nnsmálin
kom út í byrjun vikunnar.
„Ég hef upplifað gífurlega
hneykslun innan sjávar-
útvegsins vegna þessa mynd-
bands.“
Stýrimaðurinn Aríel Pétursson var ósáttur
við Eurovision-myndbandið við lagið Ég á
líf. Honum þótti myndbandið kollvarpa öllu
sem sjómenn þekkja.
„Af þeim sökum hafa
síðustu vikur mínar hér á
Alþingi verið daprasta tíma-
bilið á mínum þingferli.“
Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra
sagði í sinni síðustu þingræðu umræður í
þingsölum óvægnari og hatramari undan-
farið en oft áður.
UMMÆLI VIKUNNAR