Fréttablaðið - 30.03.2013, Blaðsíða 26

30. mars 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 26
Tímamót urðu í sögu Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs í febrúar. Þá steig Stein-grímur J. Sigfússon, sem verið hafði for-
maður frá stofnun flokksins,
til hliðar og varaformaðurinn,
Katrín Jakobsdóttir, tók við.
Óhætt er að segja að hægt sé að
taka við flokki við betri skilyrði
en Katrín gerði. Fylgið er komið
niður fyrir 10 prósent en flokkur-
inn hlaut yfir 20% í síðustu kosn-
ingum. Katrín segir að fólk verði
þó að hafa í huga að þær kosning-
ar hafi verið afbrigðilegar. Þær
hafi verið beint eftir hrun og slíkt
fylgi sé óvenjumikið fyrir flokk
af tegund Vinstri grænna.
„Það hefur stundum verið
sagt að kjarnafylgið okkar
sé einhvers staðar þar sem
við liggjum núna, í tæp-
lega 10 prósentum. Það
er hins vegar ljóst að við
þurfum að tala skýrar um
okkar stefnu. Hreyfingin
á fylginu er hins vegar
mikil á milli flokka, þó að
við höfum verið á svipuð-
um stað í könnunum síðan
um áramót. Fylgið endur-
speglar líka erfitt kjör-
tímabil.
En núna er kannski
fyrst ráðrúm til að
teikna upp framtíðarsýn í
íslenskum stjórnmálum. Eftir
öll áföllin höfum við tekið mörg
hænufet á leið út úr ástandi sem
jaðraði við þjóðargjaldþrot. Þetta
hafa verið mjög óvenjulegir tímar
og að einhverju leyti voru vænt-
ingar til okkar mjög miklar. Auð-
vitað endurspeglar fylgið ákveðin
vonbrigði í kjölfar mikilla vænt-
inga.“
Breytt atvinnuumræða
Katrín segist hins vegar heilt yfir
nokkuð sátt þegar hún lítur yfir
kjörtímabilið. Tekist hafi að vinna
landið út úr efnahagskreppunni á
félagslegan hátt. Í mörgum öðrum
Evrópuríkjum hafi verið farið út í
einkavæðingu og einkarekstur, en
það hafi ekki verið gert hér. Farið
hafi verið í breytingar á skatt-
kerfi og þrepaskiptingu komið á,
enda hafi jöfnuður aukist hér á
landi en minnkað mjög á Írlandi,
svo dæmi sé tekið.
„Það varð vissulega niðurskurð-
ur, sem er ekki óskastaða fyrir
vinstri flokka sem vilja verja
grunnstoðir samfélagsins, svo
sem heilbrigðisþjónustu, mennta-
kerfið og löggæsluna. Hann varð
þó minni þar en annars staðar.
Mér finnst við líka hafa unnið
mjög mikið verk með því að
breyta umræðunni um atvinnu-
uppbyggingu á kjörtímabilinu og
ég held að það eigi eftir að skila
sér langt inn í framtíðina.
Það hefði verið mjög freistandi
fyrir margar ríkisstjórnir að fara
í stórar álversframkvæmdir
– og margir vildu það. Við
höfum verið sökuð um
stöðnun í atvinnumálum,
en staðreyndin er sú að
við höfum unnið jafnt
og þétt á atvinnu-
leysinu. Árið 2009
fórum við í kort-
lagningu á hag-
rænum áhrif-
um skapandi
greina, hvaða
störf yrðu til í kringum listir og
menningu. Niðurstöðurnar komu
árið 2010, 189 milljarða velta í
þessum greinum og skyndilega
eru allir flokkar farnir að tala
um að skapandi greinar séu hluti
af öflugu atvinnulífi. Við höfum
stutt við rannsóknir og þróun í
þekkingargreinum og einnig við
nýsköpun.
Þetta getum við sagt: Við erum
búin að gjörbreyta allri umræðu
um atvinnulífið frá því fyrir tíu
árum þegar rætt var um Kára-
hnjúka. Nú er fólk í alvöru farið
að tala um fjölbreytni og í alvöru
farið að tala um nýsköpun. Þegar
við fundum svigrúm, til að mynda
með arðgreiðslum úr bönkum, þá
var það nýtt til innspýtingar. Það
er vinstripólitík að ríkið spýti fjár-
munum í hagkerfið til að efla vöxt
og gera það til dæmis í gegnum
rannsóknarsjóð, tækniþróunar-
sjóð og skapandi greinar.
Vinstri græn hafa alla tíð lagt
áherslu á fjölbreytni í atvinnulífi,
þar á meðal sjávarútveg og land-
búnað, en líka „eitthvað annað“
eins og það hét þegar stóriðju-
umræðan var sem mest. Á þessu
kjörtímabili höfum við sýnt fram
á hvað þetta eitthvað annað er.“
Katrín er sérstaklega ánægð
með að flokkurinn hafi náð
Rammaáætlun í gegnum þing-
ið og einnig nýjum lögum um
náttúru vernd. Þau muni ger-
breyta umhverfi náttúruverndar
hér á landi.
Meira af því sama
Við höfum rætt nokkuð um verk
ykkar í ríkisstjórn. Það er kannski
ekki að ástæðulausu, þar sem þið
talið um að halda áfram því verki
sem þið hafið unnið. Náið þið til
kjósenda með það?
„Við teljum að með okkar verk-
um höfum við náð ákveðnu jafn-
vægi. Við stefnum ekki að skatta-
hækkunum og ef svigrúm skapast
er kannski ástæða til að fara jafn-
vel niður á við. Við leggjum hins
vegar áherslu á að halda ekki
áfram á braut niðurskurðar en
hefja nú uppbyggingu.
Við höfum barist við að ná
frumjöfnuði í ríkisfjármálum.
Við liggjum lágt núna þegar
kemur að frumgjöldunum, en það
er mælikvarði sem notaður er til
að sjá umfang samneyslunnar. Ef
við miðum við raunhæfan hag-
vöxt, 2% sem miðast við spá Hag-
stofunnar, liggur leiðin upp á við.
Við höfum náð ákveðnum stöðug-
leika og það hefur myndast svig-
rúm til að styrkja grunnstoðirnar,
eins og heilbrigðiskerfið.“
Það þýðir bara aukið fjármagn?
„Já, það þýðir það. Við teljum
að ef við höldum áfram á sömu
braut skapist svigrúm í ríkis-
rekstrinum upp á 50 til 60 millj-
arða á næstu árum. Þá erum við
ekki að tala um hvað kann að skila
sér í óreglulegum tekjum, eins og
verðfellingu krónueigna, heldur
bara það svigrúm sem skapast
með því að viðhalda stöðugleik-
anum í efnahagslífinu.
Það er líka ljóst að við horfum
á þá aðferðafræði sem við höfum
beitt í skattkerfinu og með því að
leggja á auðlindarentu, svo dæmi
sé tekið. Það er liður í okkar póli-
tík að auðlindir séu sameign
þjóðar innar og menn greiði ákveð-
ið gjald fyrir nýtingu þeirra.
Hitt stóra verkefnið í efna-
hagsmálum er að greiða niður
skuldir þjóðarbúsins. Ég hef ekki
orðið vör við að mikið sé talað um
það í kosningaloforðum annarra
flokka. Það er hins vegar eitt af
stóru málunum til framtíðar. Það
sér það hver maður að þegar við
erum með ríkisútgjöld upp á ein-
hverja 500 milljarða þá er 90
milljarða árlegur kostnaður við
vaxtagjöld allt of mikill.“
Fólk er þreytt
Þið eruð í raun að boða meira af
því sama. Mun það ná til kjósenda
sem vilja kannski skyndilausnir á
sínum vanda?
„Það er ekki hægt að fara í ein-
hverja loforðasúpu, það er bara
þannig. En það er auðvitað mikil
þreyta í fólki eftir átök síðustu
ára. Fólk vill fá jákvæðar frétt-
ir og gylliboð gætu virkað freist-
andi enda koma þau beint inn í
umræðu sem síðustu ár hefur
í raun og veru verið yfir og allt
um kring, en það er að bæta kjör
almennings í landinu.
Og það þarf að bæta stöðu
heimilanna í landinu og kjör
almennings. Það er full ástæða
til bjartsýni um að það muni tak-
ast og við höfum reynt að horfa
á tekjulægstu hópana, en þeir
hafa kannski orðið út undan í
umræðunni. Mikið hefur verið
rætt um þá sem hafa átt í erfið-
leikum með að greiða af skuldum
sínum og þeirra vandi er vissu-
lega mikill. En það er líka stór
hópur sem hefur ekki einu sinni
fengið lán sem er að berjast á
hræðilega erfiðum leigumark-
aði. Við höfum ekki leyst það við-
fangsefni og það kallar á heildar-
endurskoðun á húsnæðiskerfinu.
Þar hafa stjórnmála flokkarnir
mjög ólíkar hugmyndir. Þar
leggjum við áherslu á húsnæðis-
stefnu sem byggir á því hvernig
við getum með raunhæfum hætti
horfið frá séreignastefnunni sem
eina norminu í samfélaginu. Því
það er svo verulegur hluti fólks
sem hefur sýnt sig á síðustu árum
að hefur ekki efni á að kaupa sér
þak yfir höfuðið og á enga val-
kosti. Það situr kannski fast í
mjög dýru leiguhúsnæði og á enga
valkosti að leigja í ódýrri leigu á
meðan það safnar. Það er ekki val.
Það er búið að vinna heilmikið
í því og svo höfum við í VG unnið
stefnumótun líka sem byggir á því
að skoða hlutverk Íbúðalánasjóðs
og hvernig megi koma til móts við
þess hópa.
Við viljum líka halda áfram
jafnlaunaátakinu sem hófst með
hjúkrunarfræðingum. Kyn-
bundinn launamunur hefur í raun
aukist og atvinnuleysi kvenna er
orðið meira en karla. Við viljum
horfa sérstaklega á kvennastétt-
irnar á næstu árum og lyfta þeim.
Ef við höldum kúrs er ástæða
til bjartsýni. Munurinn frá síð-
ustu kosningum er að nú er maður
ekki að spá neinni niðurleið, held-
ur erum við komin áleiðis upp
brekkuna.“
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
15,2%
2013
➜ Fylgi Vinstri grænna frá síðustu kosningum
25%
20%
15%
10%
5%
Ko
sni
ng
ar
25
.4.
20
09
15
.10
.20
09
7.1
.20
10
18
.3.
20
10
23
.9.
20
10
19
.1.
20
11
5-6
.4.
20
11
8.9
.20
11
7-8
.12
.20
11
8-9
.2.
20
12
11
-12
.4.
20
12
23
-24
.5.
20
12
16
-17
.1.
20
13
30
-31
.1.
20
13
27
-28
.2.
20
13
13
-14
.3.
20
13
28
.7.
20
09
24
.2.
20
11
treysta Katrínu
Jakobsdóttur best
til að leiða
ríkisstjórn sam-
kvæmt könnun
Fréttablaðsins og
Stöðvar 2 frá 27.
og 28. febrúar.
21,7%
18,8% 19,2%
24,6%
17,7%
9,2%
20,6%
12,4%
7,3%
25,6%
13,7%
11,4%
16,5%
8,0%
15,7%
8,6%
7,1%
27.1.2013
Icesave-
dómur fellur
23.2.2013
Katrín kjörin
formaður
Verðum að bæta kjör almennings
Vinstrihreyfingin – grænt framboð er í fyrsta sinn að ljúka kjörtímabili sem ríkisstjórnarflokkur. Katrín Jakobsdóttir formaður segir Frétta-
blaðinu frá því að félagsleg sjónarmið hafi stýrt uppbyggingunni eftir hrun. Svigrúm sé til að bæta kjör fólks og styrkja grunnstoðirnar.
11,8%
„VG hafa staðið fyrir fjölbreytni í atvinnu-
málum. Ef við horfum á Bakka, sem við
höfum verið gagnrýnd fyrir, má ekki
gleyma að sú framkvæmd sýnir fráhvarf
frá stóriðjustefnunni til meðalstórs
iðnaðar. Þar er verið að nýta virkjanakosti
í nýtingarflokki rammaáætlunar þó að
ég telji það sjálfsagt mál að framkvæma
nýtt umhverfismat vegna Bjarnarflags.“
➜ Nýtt umhverfismat
á Bakka
FORMAÐURINN
Katrín Jakobsdóttir segir
Vinstri græn fyrst og fremst
horfa til vinstri varðandi
stjórnarsamstarf. Stór-
virkjana- og skattastefna
Sjálfstæðisflokksins sé ekki
heillandi kostur.
FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Skattkerfið
„Við viljum þrepaskipt
skattkerfi að norrænni
fyrirmynd til að dreifa
byrðunum og tryggja
tekjuöflun.“
2
Einkavæðing
ríkisfyrirtækja
„Það hafa verið uppi hug-
myndir um sölu á Lands-
virkjun og annað slíkt
sem er ekki í boði.“
3
Rammaáætlun
„Við viljum ekki hreyfa
við Rammaáætlun og
þeirri góðu vinnu sem
að baki henni liggur.“
1