Fréttablaðið - 14.09.2013, Qupperneq 98

14. september 2013 LAUGARDAGUR| MENNING | 58
TÓNLIST: ★★★★ ★
Heimspíanistar í Hörpu
Benedetto Lupo lék í Norðurljósasaln-
um verk eftir Schumann og Brahms.
„Hinn sæli úlfur“ væri íslenska
þýðingin á nafni píanóleikarans
Benedetto Lupo. Hann kom fram
á tónleikaröðinni Heimspíanist-
ar í Hörpu á miðvikudagskvöldið.
En tónlistin var ekki neitt spangól!
Fyrir hlé lék Lupo tvö verk eftir
Schumann, lagaflokkana Fantasies-
tücke og Nachtstücke. Hinn fyrri er
hugleiðingar um sögur eftir E. T. A.
Hoffmann. Í þá daga var hann afar
vinsæll höfundur sagna um yfir-
náttúrulega hluti. Ég má til með
að skjóta hér að að Elexírar djöf-
ulsins eftir Hoffmann er einhver
skemmtilegasta bók sem ég hef
lesið. Hún er afar lifandi, og það
er svo mögnuð undiralda í henni að
það er alveg dásamlegt.
Skáldaheimurinn birtist manni
ljóslifandi í leik Lupos. Tæknilega
séð var spilamennskan óaðfinnan-
leg. Píanóhljómurinn var tær og
fallegur, sérlega mjúkur og litrík-
ur. Litirnir sköpuðu mikla stemn-
ingu og flæðið í túlkuninni var akk-
úrat eins og það átti að vera. Alls
konar atvik og persónur koma fyrir
í verkinu; þær voru svo skýrar hér
að maður gleymdi stund og stað.
Hitt verkið eftir Schumann var
ekki síðra, Nachtstücke eins og kom
fram að ofan. Það er samið undir
mun erfiðari kringumstæðum;
Schumann hafði nýfrétt að bróð-
ir sinn lægi banaleguna. Eftir því
er tónsmíðin myrk og óróleg, líka
þegar nánast ekkert er að gerast
í henni. Einnig þá finnur maður
fyrir einhverju óþægilegu. Aftur
kom Lupo tónlistinni til skila af
smekkvísi og tæknilegum yfir-
burðum. Það var dáleiðandi.
Eftir hlé var komið að Brahms.
Þeir Schumann voru vinir, en
Brahms og eiginkona Schumanns
voru samt enn þá meiri vinir.
Hversu langt það gekk er ekki
vitað. Brahms kvæntist aldrei og
sumir hafa reynt að skýra það með
því að benda á þá staðreynd að tón-
skáldið vann fyrir sér á tánings-
aldri með því að vera píanóleikari í
hóruhúsi. Hver veit?
Í öllu falli er tónlist Brahms
innhverfari en sú sem Schumann
samdi. Lupo lék hér þrjú svoköll-
uð Intermezzi (millispil) op 117,
og gerði það af unaðslegri mýkt
og tilfinningu. Fyrsta intermezzo-
ið er vögguvísa, en það sem á eftir
kemur einkennist af myrkri, en
þó ljúfsárri, illskilgreinanlegri
nostalgíu. Lupo túlkaði hana samt
af hófsemi og fyrir vikið streymdi
tónlistin alveg óheft í gegnum
hann.
Sömu sögu er að segja um marg-
brotinn lagaflokk, fantasíur op.
116, sem Lupo spilaði stórglæsi-
lega. Fantasíurnar einkennast af
náttúrustemningum og almennt
mögnuðum skáldskap sem ekki er
hægt að koma orðum að. En hann
var þarna í leik píanóleikarans,
það var auðfundið. Komi hann
fljótt aftur hingað til tónleika-
halds.
Jónas Sen
NIÐURSTAÐA: Einkar hrífandi túlkun
píanóleikarans Benedetto Lupo á
verkum eftir Schumann og Brahms.
Skáldaheimurinn birtist ljóslifandi
HINN SÆLI ÚLFUR Benedetto Lupo
heillaði gagnrýnanda Fréttablaðsins
upp úr skónum.
„Ég hef mikinn áhuga á fólki og
reyni að hafa manneskju eða ein-
hverja mjög sérstaka stemningu í
hverri mynd,“ segir Svava Bjarna-
dóttir ljósmyndari sem opnar ljós-
myndasýningu í Gerðubergi í dag
undir yfirskriftinni Hrópandi
þögn. Hvaðan kemur sá titill?
„Myndirnar á sýningunni urðu
margar til á ferðum mínum um
landið sumarið 2012 með góðri vin-
konu, Margréti Hallgrímsdóttur
þjóðminjaverði. Hún var að vitja
minja sem safnið á um allt land og
þar fann ég mörg góð myndefni,
bæði af húsakosti og fólki sem
lifir fremur óhefðbundnu lífi. Þar
eru líka eldri myndir frá Gríms-
stöðum á Fjöllum. Það eru töfrar
við þann stað. Bara á einu kvöldi
og einni morgunstund tók ég þar
magnaðar myndir. Ein landslags-
mynd þaðan er til dæmis algerlega
í anda titils sýningarinnar. Gríms-
staðir eru ekki lengur við þjóðveg
1 en staðurinn hrópar á mann, víð-
ernið er svo mikið og svo er Detti-
foss í bakgarðinum.“
Svava átti heima á Gufuskál-
um á Snæfellsnesi fyrstu ár ævi
sinnar, var þar umvafin sterkri
náttúru jökuls, hrauns og ólgandi
úthafsöldu og því engin furða þótt
fylgi henni kraftur. Hún starfaði
sem fjármálastjóri fyrirtækja í
mörg ár, síðast hjá Mannviti en
hætti þar árið 2012 til að ljúka
námi í ljósmyndun. Þurfti ekki
hugrekki til?
„Jú, en það var sköpunarþörf í
mergnum sem fór hvergi,“ segir
hún og kveðst hafa kynnst ljós-
myndun ung gegnum kærastann
sinn sem hún svo giftist. „Það var
mjög rómantískt þegar við vorum
í myrkraherberginu að vinna við
framköllun og stækkun,“ rifjar
hún upp. „Síðan hef ég alltaf verið
veik fyrir svarthvítum myndum.“
Hún kveðst þó aldrei hafa hugs-
að um sig sem listakonu. „Ég var
eins og Karitas sem Kristín Marja
skrifaði um. Stemningin þegar ég
var að alast upp var: Þú þarft bara
að vinna, vinkona. Ég var hvorki
hvött né lött en hef alltaf málað
og teiknað, skorti fyrst og fremst
sjálfstraust og það var svo skrítið
að þegar ég fór í viðskiptafræðina
sofnaði listagenið þyrnirósar-
svefni.“
Þar kom þó að Svava keypti
sér góða myndavél og var boðið í
ljósmyndahóp sem heitir Imagio.
Þar kveðst hún hafa fengið hvatn-
ingu og að lokum ákvað hún að
ljúka námi í ljósmyndun frá New
York Institute of Photography. Nú
hefur hún líka lært markþjálfun,
sem snýst um að ná til fólks og fá
það til að virkja sína bestu kosti,
og skiptir tíma sínum milli þess að
starfa sem rekstrarráðgjafi, mark-
þjálfi og ljósmyndari. „Ég vel mér
sjálf verkefni í ljósmynduninni,“
segir hún, „og vil hafa það þannig
til að halda frelsinu og gleðinni.“
Slóð inn á vef Svövu er
www.svava.is
gun@frettabladid.is
Ég var eins og Karitas
Svava Bjarnadóttir ljósmyndari opnar sýninguna Hrópandi þögn í dag klukkan
14 í Gerðubergi í Breiðholti. Þar eru magnaðar myndir af ferðum hennar um
landið og allar með skýra tengingu við íslenskt þjóðlíf.
SVAVA BJARNADÓTTIR „Ég var hvorki hvött né lött en hef alltaf málað og teiknað,“
segir hún. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
GRÍMSSTAÐIR Á FJÖLLUM „Það eru töfrar við þann stað,“ segir ljósmyndarinn Svava.
MYND/SVAVA BJARNARDÓTTIR
Save the Children á Íslandi
Óskum eftir karlaröddum
tenórum og bössum.

Skemmtileg verkefni framundan.
Blandaður kór
Upplýsingar: 897-9595 Ingunn
Email: ingunnsi@simnet.is
FRÁBÆR LEIKLISTARNÁMSKEIÐ
FYRIR BÖRN OG UNGLINGA AÐ HEFJAST!
SKÖPUNARKRAFTUR, SJÁLFSTRAUST OG GLEÐI!

LEYNILEIKHÚSIÐ
SKRÁNINGAR Á
WWW.LEYNILEIKHUSID.IS
www.tjarnarbio.is
20. og 21.
sept. kl. 21:00
15. og 22.
sept. kl.13:00
MENNING