Fréttablaðið - 06.03.2014, Blaðsíða 6

6. mars 2014 FIMMTUDAGUR| FRÉTTIR | 6
1. Hversu margar íbúðir verða í nýrri
byggð á Hlíðarenda í Reykjavík?
2. Hvaða Íslendingur átti stóran þátt í
tæknivinnslu myndarinnar Gravity?
3. Hvernig verslanir eru að tínast úr
miðborg Reykjavíkur?
SVÖR:
1. 600.
2. Daði Einarsson.
3. Antikbúðir.
FRÉTTASKÝRING
Kemur ákvæði í stjórnarskrá í veg fyrir
að haldin verði þjóðaratkvæðagreiðsla
um framhald viðræðna við Evrópusam-
bandið?
Ekkert í stjórnarskránni kemur í
veg fyrir að sitjandi þing bindi sig
til að fara að niðurstöðu þjóðar-
atkvæðagreiðslu, segir Sigurður
Líndal lagaprófessor. Björg Thor-
arensen lagaprófessor er honum
ósammála.
Álit Sigurðar stangast á við orð
Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar
forsætisráðherra. Í Fréttablaðinu
í gær sagði Sigmundur: „Eins og
sakir standa þá er ekki hægt að
halda bindandi þjóðaratkvæða-
greiðslu, eingöngu ráðgefandi og
um leið kemur fram í stjórnarskrá
að [þingmenn] séu ekki bundnir af
neinu nema sannfæringu sinni.“
Sigurður, sem var skipaður for-
maður stjórnarskrárnefndar sem
nú er starfandi af Sigmundi Davíð,
segir þetta ekki rétt. Hann segir þá
leið sem Þorsteinn Pálsson, fyrrver-
andi forsætisráðherra, hefur talað
fyrir vel færa.
Þorsteinn hefur bent á að hægt
væri að bæta ákvæði inn í þings-
ályktunartillögu utanríkisráðherra
um að hún taki aðeins gildi stað-
festi þjóðin hana í þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þannig myndi sitjandi þing
skuldbinda sig til að fara eftir niður-
stöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar.
Vilji þingmeirihlutinn ekki halda
viðræðunum áfram geti hann sett
umsóknina á ís.
„Auðvitað getur Alþingi bundið
sjálft sig með þingsályktun. Þing-
ið getur ákveðið það með þings-
ályktun að halda bindandi þjóðar-
atkvæðagreiðslu, og þannig getur
Alþingi bundið sjálft sig,“ segir Sig-
urður.
Björg segir þetta ekki rétt. Hún
segir að þingið geti samt ákveðið að
binda gildistöku laga sem það hafi
sett við niðurstöðu þjóðaratkvæða-
greiðslu. Það geti ekki átt við um
þingsályktun eins og stjórnarmeiri-
hlutinn hefur lagt fram um að slíta
viðræðunum þar sem hún sé ekki
háð neinum áskilnaði um gildistöku
eins og lög.
„Hér er því aðeins hægt að ræða
um pólitíska skuldbindingu með
pólitískar afleiðingar. Telji ríkis-
stjórn og meirihluti þings að baki
henni ekki mögulegt að fylgja skýr-
um vilja þjóðarinnar í tilteknu máli,
verður að reyna á það í nýjum kosn-
ingum hvort kjósendur velja nýjan
pólitískan meirihluta sem er tilbú-
inn að leiða samningaviðræður við
ESB,“ segir Björg.
Þarf ekki að kjósa á milli
Sigmundur Davíð talaði í Frétta-
blaðinu í gær um að stjórnarskráin
heimilaði þinginu aðeins að boða til
ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslu.
Hann sagði ekki loku fyrir það skot-
ið að gera breytingar á stjórnar-
skrá til að heimila bindandi þjóðar-
atkvæðagreiðslur.
Breytingar á stjórnarskrá hafa
hingað til þurft að fara þannig fram
að eitt þing gerir breytingar sem
ekki taka gildi fyrr en kosið hefur
verið á ný til þings og nýtt þing
hefur staðfest breytingarnar.
Með tímabundnu ákvæði sem sett
var inn í stjórnarskrá á síðasta kjör-
tímabili var opnað fyrir möguleika
á annarri leið. Þá þurfa minnst tveir
þriðjuhlutar þingmanna að sam-
þykkja frumvarp um breytingar á
stjórnarskrá. Því næst þarf að bera
þær breytingar upp fyrir þjóðina í
þjóðaratkvæðagreiðslu.
Sú atkvæðagreiðsla á að fara
fram sex til níu mánuðum eftir að
frumvarpið hefur verið samþykkt á
Alþingi. Til að breytingarnar teljist
samþykktar þarf meirihlutinn að
samþykkja þær í þjóðaratkvæða-
greiðslunni, og þarf minnst 40 pró-
sent atkvæðisbærra manna að sam-
þykkja. brjann@frettabladid.is,
kjartanatli@365.is
Stjórnarskrá stöðvar
ekki þjóðaratkvæði
Sigurður Líndal lagaprófessor er ósammála forsætisráðherra og segir vel hægt að
halda bindandi þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald aðildarviðræðna við ESB.
Björg Thorarensen lagaprófessor segir þetta ekki geta átt við um þingsályktun.
STJÓRN Gefin voru fyrirheit um þjóðaratkvæðagreiðslu um framhald viðræðna við
Evrópusambandið fyrir kosningar. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
„Ég yrði mjög
ánægð ef
við gerðum
þessar
breytingar
á stjórnar-
skránni sem
Sigmundur Davíð [Gunn-
laugsson] er að tala um, og
ég skora á hann að leggja
fram frumvarp strax í næstu
viku,“ segir Birgitta Jóns-
dóttir, kafteinn Pírata.
Hún segir að verði þessi
leið fyrir valinu hljóti
stjórnarflokkarnir að vera
tilbúnir til að bíða með að
slíta viðræðunum við ESB.
Þá sé augljóst að málinu
verði frestað þar til búið sé
að breyta stjórnarskrá og fá
að því loknu niðurstöðu um
ESB með þjóðaratkvæða-
greiðslu.
VILL GERA
BREYTINGAR
„Mér finnst
þetta mjög
undarlegt
mál og sýnist
að stjórnin
sé fallin í
einhverja
biðleiki,“ segir Guðmundur
Steingrímsson, formaður
Bjartrar framtíðar.
Hann segir vel hægt að
halda þjóðaratkvæðagreiðslu
strax. „Þó niðurstaðan yrði
að forminu til ráðgefandi
hljótum við að gera þá kröfu
til stjórnmálamanna að
þeir séu svo miklir þjónar
fólksins að þeir fari að vilja
þjóðarinnar þegar hann
kemur fram.“
Guðmundur segir stefnu
Bjartrar framtíðar skýra,
klára eigi aðildarviðræðurnar
og kjósa um niðurstöðuna.
STJÓRN VELUR
BIÐLEIK
„Það er rétt
að lagalega er
ekki hægt að
halda bindandi
þjóðaratkvæða-
greiðslu,
en þar sem
spurningin er einföld og
svarið annaðhvort já eða
nei myndi maður halda að
stjórnmálamenn gætu sæst
á að hlíta niðurstöðunni,“
segir Katrín Jakobsdóttir, for-
maður Vinstri grænna.
Katrín segir að þar sem
mikill fjölda kjósenda þurfi
að samþykkja breytingu
á stjórnarskrá samkvæmt
bráðabirgðaákvæði sé
erfitt að gera slíkar breyt-
ingar nema samhliða stórum
kosningum á borð við
sveitarstjórnarkosningar eða
forsetakosningar.
SPURNINGIN
EINFÖLD
„Það er varla
hægt að
taka þetta
alvarlega,“
segir Árni
Páll Árnason,
formaður Sam-
fylkingarinnar, um hugmyndir
forsætisráðherra um stjórnar-
skrárbreytingar.
„Málið snýst um hvernig
þeir ætla að efna skýrt loforð
sem þeir veittu kjósendum.
Það loforð var aldrei skilyrt því
að það væri búið að breyta
stjórnarskrá,“ segir Árni.
„Það er auðvitað alltaf
hægt að finna einhverja nýja
leiki til að tefja málið, en
ef meirihluti þingsins er
tilbúinn til að virða niður-
stöður þjóðaratkvæðagreiðslu
þarf ekki bindandi atkvæða-
greiðslu.“
SNÝST UM
LOFORÐIN

Fæst án lyfseðils
Verkir í
hálsi og
öxlum?
VIÐSKIPTI Viðskiptaráðs Íslands
telur ekki rétt að slíta aðildarvið-
ræðum við ESB á þessum tíma-
punkti líkt og lagt er til í fyrir-
liggjandi þingsályktunartillögu
utanríkisráðherra. Þetta kemur
fram í ályktun sem stjórn Við-
skiptaráðs samþykkti samhljóða
á fundi sínum í gær.
Vísað er til fyrri ályktunar
stjórnarinnar frá því í nóvember
2012 þar sem stjórnin taldi brýnt
að aðildarviðræður Íslands við
Evrópusambandið yrðu til lykta
leiddar og að kapp yrði lagt á
að ná sem allra bestum samn-
ingi sem síðan yrði lagður í dóm
þjóðarinnar. „Í ljósi þess að hvor-
ugur núverandi stjórnarflokka
er fylgjandi ESB-aðild má færa
rök fyrir þeirri afstöðu að tor-
velt gæti reynst að halda aðild-
arviðræðum áfram á þessum
tímapunkti. Þrátt fyrir það telur
stjórn Viðskiptaráðs ekki rétt að
slíta viðræðunum,“ segir í álykt-
uninni nú.
„Með slíkri ákvörðun væri
lokað á mikilvægan valkost í
efnahagsmálum, einkum hvað
varðar framtíðarskipan peninga-
mála.“
Stjórn ráðsins telur skynsam-
lega sáttaleið að gera hlé á aðild-
arviðræðunum til loka þessa
kjörtímabilsins. „Sú leið myndi
skapa grundvöll fyrir stjórn-
völd til að vinna að uppbygg-
ingu efnahagslífsins næstu þrjú
ár í breiðari sátt við aðila vinnu-
markaðarins og aðra hagsmuna-
aðila en ella.“ - óká
Á NÝAFSTÖÐNU VIÐSKIPTAÞINGI
Hreggviður Jónsson, formaður Viðskipta-
ráðs, heldur ræðu. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
Stjórn Viðskiptaráðs Íslands leggst í samhljóða ályktun gegn þingsályktunartillögu utanríkisráðherra:
Leggja til hlé á aðildarviðræðum við ESB
VEISTU SVARIÐ?