Fréttablaðið - 06.03.2014, Blaðsíða 42

6. mars 2014 FIMMTUDAGUR| MENNING | 34
Hvaða tónlist heyrði Hallgrím-
ur Pétursson á skólaárum sínum
í Kaupmannahöfn? Þeirri spurn-
ingu hyggst Mótettukórinn svara
á tónleikum sínum í Hallgríms-
kirkju á sunnudaginn klukkan
17. Auk þess að syngja vel þekkta
Hallgrímssálma býður kórinn
áheyrendum í tímaferð til Kaup-
mannahafnar á fjórða áratug 17.
aldar þegar hinn óharðnaði skag-
firski unglingur gekk um götur
borgarinnar.
„Eftir að sú hugmynd kom upp
að leita að tónlist sem Hallgrímur
hefði ungur heyrt í Kaupmanna-
höfn, í þeirri trú að hún hefði
mótað hann sem listamann að
einhverju leyti, fundum við gríð-
arlega fallega tónlist eftir sam-
tímamenn hans; Danina Mogens
Pedersøn og Thomas Schatten-
berg og Þjóðverjann Heinrich
Schütz sem var eitt af stærstu
tónskáldum snemmbarokksins í
Þýskalandi. Við lifum á þannig
tímum að hægt er að finna upp-
tökur og nótur á netinu sem mann
hefði ekki órað fyrir að komast í
tæri við,“ segir Hörður Áskels-
son, stjórnandi Mótettukórsins,
og tekur fram að miklir snillingar
sitji í verkefnavalsnefnd kórsins.
Hörður segir dönsk tónskáld
hafa verið send af kónginum
suður í Evrópu til menntunar á
sautjándu öld. „Mogens Peder-
søn, sem á býsna drjúgan hlut í
þessari efnisskrá, lærði í Fen-
eyjum sem var á þessum tíma
mekka kirkjutónlistarinnar.
Heinrich Schütz lærði þar líka
og var undir sömu áhrifum. Hann
var ein þrjú ár í Kaupmanna-
höfn á sama tíma og Hallgrím-
ur og mjög líklega með skólapilt-
unum sem Hallgrímur var einn
af. Þess vegna eru allar líkur á
að þeir hafi hist,“ segir hann og
telur engan vafa á að Hallgrímur
hafi stundað messur í Frúarkirkj-
unni og tekið þátt í þeim.
Hörður segir 17. aldar efnið sem
Mótettukórinn flytur á tónleikum
sunnudagsins listilega vel skrif-
aða kórtónlist í snemmbarokk-
stíl. Á Íslandi hafi hins vegar
ekki þekkst raddaður söngur á
þeim tíma.
„Hryggjarstykkið í efnis-
skránni er tónsetning í latneskri
messu eftir Mogens Pedersøn.
Svo byggjum við kringum hana
alls konar tónlist við texta Hall-
gríms. Meira að segja útsetning-
ar Pedersøns á þeim lögum sem
Hallgrímur orti sálma sína við.
Okkur finnst þetta afar skemmti-
leg stúdía, alger gæsahúðarupp-
lifun,“ segir Hörður sem tekur
fram að fleira skemmtilegt sé á
prógramminu. „Eins og áður sagði
eru vel þekkt lög og útsetning-
ar íslenskra tónskálda við sálma
Hallgríms líka á dagskránni, svo
sem eftir Þorkel Sigurbjörnsson,
Jón Nordal og Jón Hlöðver Áskels-
son, verk sem hafa fylgt Mótettu-
kórnum um árabil. Við erum líka
að frumflytja fjögur lög við texta
Hallgríms, þrjú eftir Halldór
Hauksson við sjaldséða sálma og
nýtt lag Hreiðars Inga Þorsteins-
sonar við hinn alþekkta andláts-
sálm Allt eins og blómstrið eina.“
gun@frettabladid.is
Taka áheyrendur í tímaferð til Köben
Fjögurra alda afmæli Hallgríms Péturssonar sálmaskálds verður fagnað í Hallgrímskirkju á sunnudaginn með tónleikum Mótettukórs-
ins sem Hörður Áskelsson stjórnar. Listvinafélag kirkjunnar stendur að viðburðinum og þar verður fl utt tónlist frá ýmsum tímum.
STJÓRNANDINN „Okkur finnst þetta afar skemmtileg stúdía, alger gæsahúðarupplifun,“
segir Hörður Áskelsson um rannsóknir Mótettukórsins á samtímatónlist Hallgríms.
Hallgrímur Pétursson (1614–1674) hóf nám við Frúarskóla í Kaupmanna-
höfn átján ára gamall og sat þar á skólabekk þangað til þau Guðríður
Símonardóttir felldu hugi saman og sneru heim til Íslands.
Kaupmannahöfn var í örum vexti undir stjórn Kristjáns IV. og menn-
ingarlíf í áður óþekktum blóma, ekki síst tónlistin. Hallgrímur kynntist því
nýjustu tónlistarstraumum Evrópu, ekki aðeins sem áheyrandi, heldur að
öllum líkindum einnig sem söngvari, en skólapiltar í latínuskólanum fengu
tilsögn í tónlist og sungu í kór Frúarkirkju, dómkirkju Kaupmannahafnar.
Kynntist tónlistarstraumum Evrópu
SÁLMASKÁLDIÐ
Í tilefni af tón-
leikunum teiknaði
Halldór Baldursson
mynd af Hallgrími
Péturssyni eins
og hann ímyndar
sér að hann hafi
litið út sem ungur
maður.
„Ég er búin að vera að mála í 40 ár.
Er að verða sjötug og í staðinn fyrir
að halda veislu ákvað ég að setja
upp sýningu og gefa út bók með
tuttugu og einu ljóði og tuttugu og
einu myndverki,“ segir Rut Rebekka
listmálari. Hún opnar sýninguna Í
garðinum á laugardaginn klukkan 14
í sal Íslenskrar grafíkur í Tryggva-
götu 17 (gengið inn hafnarmegin.)
„Ég byrjaði á teikningunum. Var
í fögrum garði Ríkharðs Valtingoj-
ers austur á Stöðvarfirði og teiknaði
og teiknaði. Var
svo innblásin
að síðar málaði
ég stór málverk
eftir teikning-
unum, um einn
og hálfan metra
á kant. Lauf-
blöðin á mynd-
unum eru ýmist
lokuð eða að
springa út með
miklum krafti,“ lýsir Rut Rebekka
og segir tveggja ára vinnu liggja að
baki sýningunni.
Bókin hennar Rutar Rebekku heit-
ir Málverk og ljóð – Paintings and
Poems, ljóðin eru bæði á íslensku
og ensku. Skyldi hún alltaf hafa ort?
„Nei,“ svarar hún glaðlega. „Þetta er
frumraun mín í þeim efnum. Ég hef
alltaf skrifað eitthvað en nú var ég
undir svo sterkum áhrifum af gróðr-
inum, litunum og kraftinum í jörð-
inni að ég tók meðvitaða ákvörðun
um að yrkja.“
Sýningin og ljóðin túlka vorið,
sumarið, haustið og veturinn bæði
í litum og orðum. Sýningin er opin
þriðjudaga til sunnudaga frá klukk-
an 14 til 18 og endar sunnudaginn
23. mars.
gun@frettabladid.is
Túlkar árstíðirnar í orðum, litum og línum
Myndlistarkonan Rut Rebekka opnar málverkasýninguna „Í garðinum“ og gefur út listaverka- og ljóðabók-
ina Málverk og ljóð– Paintings and Poems í sal Íslenskrar grafíkur, Tryggvagötu 17, laugardaginn, 8. mars.
Rut Rebekka Sigurjónsdóttir er
fædd og uppalin á Lindargötunni
í Reykjavík. Gekk í Hjúkrunarskól-
ann og fór að vinna við hjúkrun
en teiknaði og málaði sér til
yndisauka.
Þrítug ákvað hún að næra
listþörfina og hóf nám við Handíða-
og myndlistarskólann, þá komin
með þrjú börn, minnkaði starfið við
hjúkrun í 40% og málaði daglega.
Hún hefur haldið einkasýningar
í Hafnarborg, á Kjarvalsstöðum, í
Norræna húsinu, í Kaupmannahöfn,
Hamar í Noregi, Piteå í Svíþjóð
og víðar. Þessi sýning er sú 20. í
röðinni. Auk þess hefur hún tekið
þátt í fjölda samsýninga.
Fróðleikur um Rut Rebekku
LISTAKONAN „Flestir þekkja mig sem konuna sem hefur málað tónlistarmenn og dansandi konur,“ segir Rut Rebekka.
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir
mezzósópran og Julio Alexis
Muñoz píanóleikari koma fram á
hádegistónleikum Íslensku óper-
unnar í Norðurljósum í dag. Þau
flytja efnisskrá sem þau nefna
¡Zarzuela! og inniheldur rómöns-
ur sem eru aríur úr spænskum
zarzúelum þar sem skiptast á tal
og söngur.
Guðrún Jóhanna hefur búið og
starfað á Spáni í níu ár og sungið
heilmikið af spænskri tónlist víða
um heim. Hún tekur um þessar
mundir þátt í uppfærslu Íslensku
óperunnar á Ragnheiði, þar sem
hún fer með hlutverk Ingibjargar
vinnukonu í Skálholti.
Með Guðrúnu leikur spænski
píanóleikarinn Julio Alexis Muñoz,
sem er einn virtasti meðleikari
Spánverja og kennari við Kon-
unglega söngskólann í Madrid.
Þau Guðrún munu einnig halda
námskeið í söngtónlist á spænsku
í Listaháskólanum og Söngskól-
anum.
Tónleikarnir eru eins og áður
sagði í Norðurljósum og hefjast
klukkan 12.15. Aðgangur er ókeyp-
is og allir eru
velkomn-
ir.
Spænskar
rómönsur í
Norðurljósum
GUÐRÚN JÓHANNA
ÓLAFSDÓTTIR
Í staðinn
fyrir að halda
veislu ákvað
ég að setja
upp sýningu
og gefa út
bók.
MENNING