Skessuhorn - 19.12.2012, Page 70

70 MIÐVIKUDAGUR 19. DESEMBER 2012
er að ræða upp þvotta lög eða steikt­
an lauk eða upprúll að ir pizza botn­
ar. Ég hef ekk ert á móti því að þess­
ar vör ur séu í boði, en ég vil líka að
okk ur standi til boða góð ur ís lensk­
ur mat ur, bæði kjöt og fisk ur. Hann
sé að gengi leg ur og á við ráð an legu
verði. Ég held að þetta skipti meira
máli held ur en fólk átt ar sig á. Ekki
bara upp á at vinnu og efna hag,
held ur líka upp á heilsu far og um­
hverfi. All ir ættu að geta haft efni á
holl um góð um mat sem ekki hef ur
ver ið flutt ur yfir hálf an hnött inn,
mik ið unn inn og með auka efn um
sem fara illa í lík amann. Þarna ætt­
um við að geta gert vel við okk ur og
ver ið fyr ir mynd ann arra þjóða."
Ís land var land mitt
Rétt eins og fyr ir tæk ið Kindur.
is var stofn að til að koma á kveð­
inni hug mynda fræði á fram færi, var
hið sama uppi á ten ingn um þeg ar
Hlé dís hóf sjoppu rekst ur, eða öllu
held ur ís búð ar rekst ur. Í Ís búð inni
Ís landi sem hún stofn aði í Reykja­
vík voru til sölu vör ur frá Erps­
stöð um, Holt seli, BioBú og fleir­
um í þess um geira. En svo varð
sjoppu eig and inn barns haf andi áður
en hægt var að taka mál ið lengra.
„Mér finnst ég verða pínu lít ið vör
við að fólk verði feim ið við um­
ræðu efn ið þeg ar talið berst að ís­
búð inni, ó létt unni eða mis tök un­
um sem urðu við fæð ingu Svein dís­
ar dótt ir minn ar. Það var far ið illa
með mig af með eig end um að ís­
búð inni. Ég átti bara 49% á móti
51% og í þannig stöðu er lít ið hægt
að gera vilji meiri hlut inn koma
illa fram. Það eru alltaf tvær hlið­
ar á öll um mál um, en í stuttu máli
var þetta þannig að þau vildu kaupa
mig út á átt unda parti af raun virði.
Ég bauð til baka að kaupa þau út
á sama verði og þau buðu mér. Ég
bauð þeim líka að kaupa þau út á
raun virði en það kom ekki til greina
af þeirra hendi, enda gekk ís búð in
mjög vel á þeim tíma. Þarna hafði
þetta eina pró sent svo mik ið að
segja auk þess sem ég var þarna
kasól étt og veik á með göng unni.
Svo veit ég ekki hvað gerð ist, en
það er búið að loka ís búð inni Ís­
landi núna. Ég sé svo lít ið eft ir fra s­
an um; „Ég á Ís land," en ann ars hef
ég ekki grát ið þetta, þetta eru bara
ver ald leg ir hlut ir."
Tók af stöðu
með barn inu
Hlé dís kynnt ist manni sem hún
leigði við skipta hús næði. „Ég hélt
að ó þægi lega stærð in í þessu væri
að eiga í sam bandi við leigusal ann,
þeg ar ég komst að því að hann væri
gift ur. Við slit um okk ar sam skipt­
um. Þrem ur vik um síð ar kemst ég
að því að ég væri ó létt. Það var auð­
vit að mik il á fall. Mað ur sér alltaf fyr­
ir sér í hill ing um gard ín ur og viska­
stykki í stíl á samt eig in manni og
hvítu grind verki fyr ir fram an hús­
ið sitt, áður en mað ur yrði ó frísk ur.
Þetta var ekki þægi leg staða og erf­
ið ara held ur en marg ur átt ar sig á.
Öll hrifn ing var auð vit að löngu fok­
in út í veð ur og vind og það er í raun
al veg hrika legt að finn ast mað ur
vera fast ur í ein hverj um að stæð um.
En ég tók af stöðu með barn inu og
stend með dótt ur minni, Svein dísi, í
gegn um þykkt og þunnt. Börn eiga
ekki að líða fyr ir for dóma eða for­
send ur for eldr anna. Ég held það sé
sama hverju ég á orka í fram tíð inni,
mitt mesta af rek er og verð ur henn­
ar til vist. Það hefði ver ið auð velt að
láta ut an að kom andi að stæð ur hafa
á hrif á á kvarð ana töku og fara í fóst­
ur eyð ingu og svo reyna að láta eins
og ekk ert hefði í skorist. En ég bara
gat það ekki, frek ar en flest ar kon ur
í þess um að stæð um. "
Vin ur í raun
Hlé dís seg ist í raun hafa hald ið að
erf ið asta kafla lífs síns væri að ljúka
þeg ar leið að fæð ing unni eft ir að
hún hafði ver ið mik ið veik á með­
göng unni. „Ég hafði ver ið mjög
veik á með göng unni, ælt mik ið og
var að verða upp þorn uð vegna þess.
Þá kom vin kona mín Jór unn Helga,
sem sjálf var barns haf andi, og fékk
mig loks til að sam þykkja Bowen
með ferð á sjálfri mér. Það var al veg
ó trú legt, í raun krafta verk. Gam an
að segja frá því að þeg ar hún kom þá
hafði ég enga trú á þessu og hugs­
aði „æ krútt ið, hún er að halda að
þetta hjálpi," en um leið fannst mér
mjög nota legt að hafa hana hjá mér.
Í þetta fyrsta skipti hafði ég ver ið hjá
lækni um há deg ið og hann bað mig
um að fara upp á deild klukk an 18 til
að fá vökva í æð. Jór unn kom um tvö
leyt ið og sagði það sama og lækn ir­
inn hafði sagt, að þind in væri kom­
in al veg uppí kok á mér. Hún gat
með ein hverju „poti" feng ið þind­
ina til að slakna og þar með minnk­
að ó gleð ina hjá mér. Í stað þess að
vera lögð inn um kvöld mat þá fór
ég í bíó. Ég man ekki á hvaða mynd,
en ég man hvað ostasós an og kók ið
smakk að ist guð dóm lega. Held að í
þess ari bíó ferð hafi ég hafi eytt meiri
tíma í sjopp unni held ur en í bíósaln­
um," seg ir hún og hlær. „Í eitt hvað
skipti sem hún var hjá mér barst í tal
að svona með ferð væri góð fyr ir ný­
fædd börn. Fæð ing ar reyna mik ið
á þessi skinn jafn vel þótt allt gangi
vel og Bowen tækn in get ur að stoð­
að þau að jafna sig eft ir fæð ingu.
Veistu, það var eins gott að ég var
búin að prófa þetta á eig in skinni,
ann ars hefðu aðr ir hlut ir kannski
ekki far ið eins vel."
Af dríf a rík mis tök
og gá leysi
Hlé dís seg ir að barn ið hafi lát ið bíða
eft ir að kom ast í heim inn, svo á kveð­
ið var að setja móð ur ina af stað, eins
og það er kall að. Að því var ekki
stað ið eins og skyldi og jafn vel þótt
hún hafi ver ið í mónitor all an tím­
ann var ekki brugð ist við hættu­
merkj um, sem þó voru til stað ar í
meira en fimm klukku tíma við fæð­
ingu dótt ur inn ar. Af leið ing in varð
langvar andi súr efn is skort ur. „Ég er
ekk ert und an skil in á föll um frek ar
en nokk ur ann ar og treysti mér til
að fyr ir gefa mis tök, þótt það sé frek­
ar dótt ur minn ar að gera það hér.
Ég er sem bet ur fer svo rík af fólki
og á dá sam legt bak land í ætt ingj um
og vin um og fæ mik inn stuðn ing.
For eldr ar mín ir hafa stutt við bak­
ið á okk ur mæðg um og í raun bor­
ið okk ur á hönd um sér með an ég var
að jafna mig eft ir þetta allt sam an.
Það urðu mis tök við fæð ingu Svein­
dís ar, gá leysi og mis tök er það kall að
af land lækni sem lét rann saka at vik­
ið, en ef ég hefði ekki tek ið fæð ing­
una upp á víd eó þá hefðu að stand­
end ur Heil brigð is stofn un ar Vest ur­
lands reynt að hylma yfir það sem í
raun gerð ist. Þetta hef ur reynst mér
erfitt. Ég get fyr ir gef ið mis tök og
gá leysi, öll gerumst við sek um slíkt
með mis mikl um af leið ing um. En
lyg ar og vís vit andi ljóta fram komu á
ég erf ið ara með að sætta mig við. Ég
hefði vilj að að að stand end ur spít al­
ans hefðu sýnt þá auð mýkt og virð­
ingu sem dótt ir mín og ég eig um
skil ið. Og auð vit að all ir sjúk ling­
ar eða að stand end ur sem verða fyr­
ir tjóni vegna mann legra mis taka.
Þessu þarf að breyta í sam fé lag inu,
bæði þarf sam fé lag ið að við ur kenna
að heil brigð is starfs fólk geri mis tök
og einnig þarf heil brigð is starfs fólk
að koma fram af heil ind um ef eitt­
hvað fer úr skeið is. Ég held að all ir
hafi skiln ing á því að þar séu gerð
mis tök eins og ann ars stað ar, þótt
það eigi auð vit að líka að gera allt
sem hægt er til að lá marka það. All ir
eru þakk lát ir því góða fólki sem lær ir
og starfar inn an heil brigð is geirans.
En bet ur má ef duga skal. Ef ég
hefði ekki haft mynd bands upp töku
af minni fæð ingu þá væri þetta orð
á móti orði. Orð mjóróma móð ur í
ó jafn vægi á móti fag að il um og guð
minn góð ur hvað væri illa fyr ir mér
kom ið ef ég hefði ekki get að sann að
mál mitt. Ef ég reyni að setja þetta
upp í skilj an legt sam hengi þá væri
þetta eins og ein hver myndi keyra á
barn ið þitt. Það fengi slæmt höf uð­
högg, blæð ingu inná heil ann og lægi
á jörð inni. Í stað þess að stoppa og
hlúa að barn inu þá keyrði öku mað­
ur inn í burtu í von um að barn ið næði
sér, jafn vel þótt hon um mætti vera
ljóst að um slæmt högg hafi ver ið að
ræða og barn ið lægi í göt unni á eft ir.
Þeg ar svo næst í hann og hann beð­
inn um að segja hvað hafi gerst seg­
ir hann að barn ið hafi stokk ið fyr­
ir bíl inn. Á eft ir lits mynda vél kem­
ur síð an í ljós að öku mað ur var að
stilla út varp og keyrði þar að auki of
hratt. Það er u.þ.b tveggja ára dóm­
ur við að keyra á barn af gá leysi en
það er allt að 16 ár við því að stinga
af og bera ljúg vitni. Þetta eru al veg
tvö ólík brot í mín um huga."
Ó hefð bundn ar
lækn ing ar
Hlé dís seg ir að vöku deild hafi bjarg­
að lífi dótt ur henn ar og Bowen
tækn in bjarg að lífs gæð um henn ar.
„Ég fékk Jór unni vin konu mína til
að koma uppá vöku deild, þá kasól­
étta. Það var ekki gert til að hún
myndi vinna eitt hvert krafta verk.
Ég var meira bara að halda mig
við upp haf leg plön í miðju sorg ar­
ferli. Ég var búin að á kveða að gera
Bowen við barn ið mitt eft ir fæð ingu
og við það vildi ég standa. Ég hafði
trú á Bowen, en stað an var bara svo
al var leg að mér datt ekki í hug að
það gæti breytt neinu nema mögu­
lega láta dótt ur minni líða að eins
bet ur í þess um bar daga sín um. Hún
var þá búin að fá krampa í þrjá sól­
ar hringa og hreyfði ekki út limi þess
á milli eða sýndi við brögð með aug­
un um. Mér finnst mér bera hálf gerð
skylda til að segja þessa sögu. Ég má
ekki til þess hugsa hefð um við ekki
hitt á þessa að stoð. Það skal tek ið
fram að Bowen er þannig að létt um
handa hreyf ing um er beitt á á kveð­
in svæði til að koma hreyf ingu á vef­
ina. Hreyf ing arn ar grípa inn í boð
heil ans út til lík am ans, sem fer svo í
að end ur skoða og hlaða inn ný boð
og leið rétta. Það er skemmst frá því
að segja að eft ir heim sókn ina henn­
ar Jór unn ar þá beið mín allt ann að
barn þeg ar ég sneri til baka inn á ný­
bura gjör gæsl una. Breyt ing in var það
mik il að fyrst í stað hélt ég að það
væri búið að færa dótt ir mína yfir í
önd un ar vél ina, því í „mín um kassa"
sá ég hend ur og fæt ur á hreyf ingu.
En þeg ar ég kom nær sá ég að þetta
var fal lega skvís an mín og hún var
líka búin að rífa úr sér sond una í
ein hverju fikti. Mér brá svo að ég
fór að yf ir heyra lækna og hjúkr un­
ar fólk um hverju það hafi ver ið að
breyta. Hvort þau hafi gef ið henni
örvandi og fleira í þeim dúr. Þau
könn uð ust ekki við neitt og voru al­
veg gap andi á þess um um skipt um.
Lækn ir inn sagði: „ Þetta er bara eins
og ann að barn, það er eins og ein­
ver hafi hrein lega kveikt á henni."
Þá fyrst fatt aði ég að tengja það við
heim sókn Jór unn ar tveim ur tím um
áður. Ég spurði lækn inn hvort hann
héldi að þetta gæti ver ið útaf því
og hann sagði að það hlyti að vera,
þetta væri of á ber andi og af ger andi
til að geta ver ið til vilj un. Sem bet­
ur fer hafði ég lagt mik ið á mig til að
halda mjólk inni og fékk svo loks ins
að prófa að setja hana á brjóst dag­
inn eft ir þetta og mín kona gaf ekki
tommu eft ir og drakk næst um tvö­
falt það sem hún átti ann ars að fá í
sond una. Bragg að ist mun bet ur en
nokk ur þorði að vona og gat losn að
við sond una sem hafði ver ið tengd
við hana. Eig in lega má segja að leið­
in hafi leg ið upp á við síð an. Auð­
vit að eru for eldr ar barna sem verða
fyr ir heila á verk um í þeirri stöðu að
þurfa að bíða og sjá og eng in get­
ur tek ið á verk ana til baka. En mað­
ur lær ir að lifa með þessu eins og
öðru og vera þakkát ur fyr ir það sem
manni var gef ið. Þakk lát ari móð ir
en ég, er ekki til. Hugs aðu þér hvað
ég er nú líka hepp in að búa á Ís landi,
bara for send ur þess ar ar ó léttu væru
nóg til að for dæma kon ur í sum um
öðr um lönd um. Við búum við al­
veg ó trú legt ör ygg is net hér. Auð vit­
að hef ur þetta bitn að á efna hag mín­
um og fólks ins míns en við mæðg ur
fær um aldei á guð og gadd inn. Sam­
fé lag ið okk ar er ekki þannig upp­
byggt, við erum svo um burð ar lynd.
Það er líka hvergi betra að vera en
hér ef fólk er að takast á við fatl an­
ir, and leg ar eða lík am leg ar. Svein­
dís Helga hef ur ver ið í reglu leg­
um með ferð um hjá Jór unni og öðr­
um Bowen tækni sem heit ir Mar­
geir. Hún hef ur líka ver ið hjá Guð­
finnu Magn ús dótt ur höf uð beina­
og spjald hryggs jafn ara hér á Akra­
nesi. Þau hafa öll unn ið krafta verk.
Mið að við alla papp íra, sneið mynd ir
og fleira sem eru til um Svein dísi, þá
ætti hún ekki að geta hlaup ið um og
hopp að eins og hún ger ir í dag."
Fall er far ar heill
Hlé dís er þakk lát fyr ir stöðu sína
í dag, mið að við það sem geng­
ið hef ur á í henn ar lífi und an far­
in tvö til þrjú ár. „Hugs ið ykk ur
hvað þetta er nú magn að. Ég fór
á met tíma úr því að vera blóm leg­
ur at vinnu rek andi í að vera ör eigi
með lausa leikskróga, eins og það
var kall að hér á árum áður. Ég hef
nú alltaf ver ið á þeirri skoð un að
ef fífl un um fjölg ar í kring um mann
þá sér mað ur í raun sjálf ur fíflið.
En það er bara al veg sama hvern­
ig ég reikna þetta tíma bil. Ég næ
ekki að skrifa nema lít inn hluta á
minn eig in fífla skap. En ríki dæmi
mitt hef ur alltaf ver ið í fólki. Fjöl­
skylda, vin ir, ætt ingj ar og ó kunn­
Alla með göng una var hún að kljást við flök ur leika.
„Mér líð ur eins og Svein dís sé sam vinnu verk efni því hún á svo marga að," seg ir
Hlé dís, en hér er Svein dís Helga með ömmu og afa í sveit inni; Sveini og Helgu.
Svein dís Helga kom in á hest bak.