Læknablaðið - 15.09.2006, Blaðsíða 31

FRÆÐIGREINAR / OFVIRKNI
Greiningarskilmerki
Hópnum var skipt í tvennt, annars vegar voru börn
sem uppfylltu greiningarskilmerki fyrir ofvirkni-
röskun samkvæmt ICD-10 greiningarkerfinu eða
samkvæmt bandaríska DSM-IV greiningarkerfinu.
Hins vegar voru þau börn sem uppfylltu hvorug
greiningarskilmerkin og voru þau ekki tekin inn
í rannsóknarhópinn. Greiningarkerfin byggja
á sömu einkennum þó áherslur séu mismun-
andi. Þannig er ofvirkni í DSM-IV greind í þrjá
flokka, athyglisbrest með ofvirkni, athyglisbrest án
ofvirkni og ofvirkni/hvatvísi án athyglisbrests, en
í ICD-10 kerfinu er ein greining, ofvirkniröskun,
sem krefst bæði athyglisbrests - og hreyfiofvirkni/
hvatvísieinkenna. Hóparnir sem uppfylltu önnur
hvor greiningarskilmerkin (ICD-10 eða DSM-IV)
eða bæði voru bornir saman en ekki var marktæk-
ur munur á þáttum, svo sem aldri og kynjahlutfalli,
rnilli þeirra. Á BUGL er ICD-10 greiningarkerfið
notað en DSM-IV greiningarkerfið einnig haft til
hliðsjónar. Sjá töflu I.
Tölfræðiaðferðir: Fischer exact próf var notað
til að bera saman hlutfall mæðra sem voru yngri
en 20 ára, mæðra sem reyktu og fæðingarinngripa
við tilsvarandi hlutfall í viðmiðunarhóp. Hlutfall
fyrirbura og fæðingarþyngd í rannsóknarhópnum
var borið saman við tilsvarandi hlutföll í 10.000
slembiúrtökum úr viðmiðunarhópnum. í hvert
slembiúrtak voru valdir jafnmargir einstaklingar
og voru í rannsóknarhópnum og, til að forðast
hugsanlega bjögun vegna kynbundins mismunar
í tíðni fyrirbura og fæðingarþyngdar, þá innihélt
hvert slembiúrtak einnig jafnmarga drengi og
stúlkur og rannsóknarhópurinn. Tilsvarandi p-
gildi var reiknað sem hlutfall slembiúrtaka sem
sýndu jafnháa eða hærri tíðni fyrirbura eða létt-
bura og rannsóknarhópurinn.
Siðfræði: Leyfi til úrvinnslu gagna var fengið frá
Siðanefnd Landspítala og hjá Persónuvernd. Gögn
voru gerð ópersónugreinanleg.
Aldur
Mynd 2. Aldur mœðra við fœðingu barns.
Viðmiðunarhópur (ísland) eru allar fœðingar á íslandi 1986-1995 (6).
Tafla 1. Skipting hóps.
Fjöldi sem var ekki með í endanlegum rannsóknarhóp: Fjöldi
Upplýsingaskrá vantar 19
Uppfyllir ekki greiningarskilmerki fyrir ofvirkniröskun 29
Samtals 48
Rannsóknarhópur: Fjöldi
Uppfyilir greiningarskilmerki ICD-10 fyrir ofvirkniröskun 150
Uppfyllir eingöngu greiningarskilmerki DSM-IV fyrir ADHD 46
Þar af „Combined" 7
„Attention Deficit” 27
„Hyperactive-lmpulsive” 12
Samtals 196
Niðurstöður
Aldur mœðra við fœðingu barns
Mynd 2 sýnir aldursskiptingu mæðra við fæðingu
barns í rannsóknarhópnum annars vegar og við-
miðunarhóp hins vegar. í þessu tilviki var við-
miðunarhópurinn öll börn sem fæddust á Islandi
á árabilinu 1986-1995 (úrtaksstærð 44.512 börn).
Rúmlega tvisvar sinnum fleiri mæður í rannsókn-
arhópnum (18,8% á móti 6,4%) eru undir 20 ára
við fæðingu barns, p< 0,001.
Reykingar á meðgöngit
í töflu II eru bornar saman reykingar á meðgöngu
hjá mæðrum barna í rannsóknarhópnum miðað
Tafla II. Reykingar á meðgöngu.
Rannsóknarhópur(%) Viðmið (%)*
Ekki reykt á meðgöngu 41,9 50,9
Eitthvað reykt á meðgöngu 54,0 48,4
Þar af daglegar reykingar 36,2 27,2
Vantar 4,1 0,7
Heildarfjöldi 196 440
* Reykingar íslenskra kvenna á meógöngu (7).
við reykingar á meðgöngu hjá viðmiðunarhóp
(úrtaksstærð 440 konur) (7). í rannsóknarhópnum
voru ekki marktækt fleiri konur sem reyktu, tví-
hliða p-gildi = 0,82.
Læknablaðið 2006/92 611