Læknablaðið - 15.09.2006, Blaðsíða 13

FRÆÐIGREINAR /HJARTASTOPP
kerfisbreytinga ættu að hafa komið fram að fullu.
Miðaðist endurlífgunarskráningin við lykilþætti
Utsteinstaðalsins um slíka skráningu sem kveður
á um staðlaða framsetningu á því hvernig árangur
endurlífgunar er metinn (4). I fyrri uppgjörum var
Utsteinstaðlinum ekki fylgt að fullu og til þess
að samanburður milli tímabila sé mögulegur eru
niðurstöðurnar nú gefnar upp á sama hátt. Ekki
eru því sundurgreind þau tilvik þegar ekki varð
vitni að hjartastoppi eða atburðurinn varð í við-
urvist áhafnar sjúkrabfls líkt og staðallinn kveður
á um. Ástand lifenda eftir endurlífgun var metið í
fimm flokkum samkvæmt Cerebral Performance
Category (CPC) þar sem flokkur 1 er væg eða
engin skerðing en einstaklingar í flokki 5 eru
heiladauðir (4). Var ástand útskrifaðra metið af
lýsingum á færni í sjúkraskrám. íbúafjöldi svæð-
isins var samkvæmt Hagstofunni 171.000 árið 1999
en orðinn 180.000 í lok árs 2002. Rannsóknin var
framkvæmd með leyfi Tölvunefndar auk leyfis
vísindasiðanefndar SHR sem framlengt var af vís-
indasiðanefnd Landspítala.
Við tölfræðilegan samanburð á hópum var
notað kí-kvaðrats próf (Chi-squared test) og t-
próf (t-test). Munur telst marktækur ef p<0,05.
Niðurstöður
Á árunum 1999 til 2002 var endurlífgun reynd í alls
319 tilfellum á þjónustusvæði neyðarbflsins (mynd
1). Samkvæmt upplýsingum Hagstofunnar létust
alls 4424 einstaklingar á svæðinu á tímabilinu og
því var reynt að endurlífga utan sjúkrahúsa um
7% þeirra sem létust. í 232 tilvikum var reynt að
endurlífga vegna hjartasjúkdóma en í 87 af öðrum
ástæðum. Miðast eftirfarandi uppgjör við end-
urlífgunartilraunir vegna hjartasjúkdóma, en tilvik
vegna lyfjaeitrana, vöggudauða, slysa, sjálfsvíga
og annarra ástæðna voru útilokuð. Endurlífgun
vegna hjartasjúkdóma var reynd í að meðaltali
58±8 tilfellum árlega og tíðni á hverja 100.000 íbúa
því 33±4 á ári. Tíðni sleglatifs og sleglahraðtakts
(VF/VT) var 20±6 tilfelli/lOO.OOO/ári sem er svipað
og í fyrri uppgjörum.
Af 232 tilfellum voru karlar 179 (77%) og
konur 53 (23%). Meðalaldur sjúklinga var 68,1 ár,
staðalfrávik 13,4 ár, miðgildi 71 ár og aldursbil frá
26 og upp í 95 ár.
Fyrsta hjartarafrit
í 140 tilviki, eða 60% tilvika, var sleglatif (ventri-
cular firbrillation) eða sleglahraðtaktur (ventricul-
ar tachycardia) á fyrsta hjartarafriti. Rafleysa var
hjá 53 (23%) og aðrar hjartsláttartruflanir, svo
sem rafvirkni án dæluvirkni og hægataktur hjá 39
einstaklingum, eða 17%.
•3/52 (6%) útskrifaöir lifandi **6/12 (50%) útskrifaðir lifandi
Lifttn að innlögn á deild og að útskrift
Alls lifðu 96 (41%) einstaklingar að innlögn á
gjörgæslu- eða legudeild sjúkrahúss, en 44 (19%)
lifðu að útskrift. í 168 tilvikum var vitni að
hjartastoppi (ekki áhöfn sjúkrabfls). Af þeim lifðu
76 (45%) að innlögn og 35 (21%) að útskrift, 31
(18%) voru á lífi eftir ár. Af þeim 140 sjúklingum
alls sem voru í sleglatifi eða sleglahraðtakti á
fyrsta hjartarafriti voru 79 (56%) lagðir inn á
deildir en 39 (28%) útskrifuðust. Fimmtíu og þrír
sjúklingar voru með rafleysu á fyrsta riti, af þeim
voru 9 (17%) lagðir inn á deildir en 3 (6%) náðu
að útskrifast (p<0,003 í samanburði við sleglatif).
Af 39 sjúklingum með aðra upphafstakta á
hjartarafriti voru 8 (21%) lagðir inn en 2 (5%)
útskrifuðust (p<0,006 í samanburði við sleglatif).
Mynd 1.
Ástand eftir útskrift
Þrjátíu og fjórir (77%) þeirra sem útskrifuðust
voru með óskerta vitræna getu. Átta einstaklingar
voru með væga vitræna skerðingu (CPC 2), einn
í CPC 3 en upplýsingar vantar um afdrif eins.
Enginn einstaklingur var útskrifaður meðvitund-
arlaus eða heiladauður (CPC 4-5). Ári eftir út-
skrift voru 39 (89%) á lífi af þeim 44 sem höfðu
útskrifast. Tveir af átta einstaklingum sem útskrif-
Læknablaðið 2006/92 593