Læknablaðið - 15.07.2007, Page 41

UMRÆÐA & FRÉTTIR / THE LANCET
ilvægustu málefni samtímans. Þetta geta læknar
gert með greinaskrifum og öðrum hætti hvar og
hvenær sem þeir sjá tækifæri til. Ekki síður mik-
ilvægt er að samtök og stofnanir innan læknastétt-
arinnar tjái skoðun sína opinberlega. Samtökin
eru of upptekin af eigin hagsmunum og hugsa
lítið um annað en samninga sína við hið opinbera
og hvernig afla eigi meiri fjármuna til starfsem-
innar. Stofnanir og félög innan læknastéttarinnar
eru ekki einungis stéttarfélög heldur eiga þau að
líta á sig sem framverði réttlætis og jöfnuðar í
samfélaginu. Ef læknar gæta ekki að jöfnuði hver
gerir það þá?”
Hvernig verður þetta samræmt við hugmyndir
um einkarekstur í heilbrigðisþjónustu og tilhneig-
ingu í þá átt að þeir sem mest hafi efnin njóti for-
gangs og fái bestu þjónustuna?
„Umræðan hefur þróast í þá átt að heilsa sé
vara sem hægt er að kaupa og selja og að læknar
búi yfir kunnáttu sem einnig ntegi kaupa og selja.
Það er mjög erfitt að breyta þessu og við verðum
að skoða þetta frá tvöföldu sjónarhorni. í fyrsta
lagi er gríðarlega mikilvægt að opinber umræða
fari fram um þær breytingar á heilbrigðiskerfinu
sem eiga sér stað en í öðru lagi er jafnmikilvægt
að rnuna að hlutverk lækna er að gæta hagsmuna
almennings í gegnum þessar breytingar. Þannig
mega breytingar sem ganga í þá átt að einkavæða
heilbrigðisþjónustu ekki verða til þess að læknar
gleymi þeirri grundvallarskyldu sinni að veita
þeim fátækustu og afskiptustu í samfélaginu
jafngóða læknisþjónustu og þeim sem betur eru
settir.”
Eru læknar kannski komnir í þá stöðu að vera
hámenntaðir tæknimenn fremur en sú siðferðilega
rödd réttlætis og jöfnuðar sem þú kallar eftir?
„Alltof margir læknar líta þannig á sig en þó
er enn alvarlegra að stjórnvöld vilja mjög gjarnan
líta þannig á lækna og telja sér best borgið með
þá í þeirri stöðu. Læknar eru mjög ógnvekjandi
hópur fyrir stjórnvöld og því kemur þeim best
ef læknar tjá sig ekki opinberlega um neitt sem
snertir samfélagsleg málefni. Astæðan er sú að
læknar njóta almennrar virðingar, þeir búa yfir
„Norðurlöndin eru al-
þjóðlega viðurkennd sem
ein fremstu lýðrœðisríki í
heiminum og það skiptir
miklu að grunnhug-
myndir lýðrœðisins standi
traustum fótum í huga al-
mennings. Par eiga og geta
lœknar haft veruleg áhrif”,
segir Horton ritstjóri The
Lancet.
Læknablaðið 2007/93 565