Læknablaðið - 15.03.2012, Blaðsíða 42

STARFSKULNUN
einstaklingurinn fær sífellt minni tíma til
að gera það sem hann er bestur í og hefur
mesta ánægju af."
Nýta krafta fólks sem best
Að sögn Högna byggist stjórnendaþjálfun
að talsverðu leyti á því að kenna stjórn-
endum að greina kjörsvið starfsmanna og
hvernig kraftar þeirra nýtast best. „Ein-
faldlega að láta fólk gera það sem það
kann best og hefur ánægju af að gera. Það
skilar mestum árangri og dregur úr líkum
á starfskulnun. Það var gerð könnun á
heimsvísu á vegum Gallup sem sýndi
ótvírætt samhengi á milli bættrar afkomu
fyrirtækja og þess hversu stórum hluta
af vinnutíma sínum starfsmenn töldu sig
verja í það sem þeir gerðu best."
I fyrirlestri sínum á Læknadögum
ræddi Högni um líkamleg og sálræn
einkenni starfskulnunar. Líkamlegu
einkennin eru: orkuleysi, uppgjöf, spenna,
svefnleysi og síendurtekin minniháttar
veikindi. Sálrænu einkennin eru: pirr-
ingur, sektarkennd, skapþyngsl, reiði, tár,
vonleysi, úrræðaleysi, kvíði, kaldhæðni,
lágt sjálfstraust, kvíði fyrir vinnu og upp-
gjöf-
„Á seinni árum hafa einnig komið
upp ýmsar aðrar fagstéttir í heilbrigðis-
geiranum sem á vissan hátt hafa þrengt
að sjálfstæði og sjálfsákvörðunarrétti
lækna. Þetta á reyndar við um margar
aðrar starfsstéttir, í nútímasamfélagi upp-
lifa þær sig sem áhrifalitlar á sitt starfs- og
nærumhverfi. Það er alveg ljóst að staða
lækna hefur breyst á undanförnum ára-
tugum og alls ekki til hins verra að mínu
mati. En við þurfum að laga okkur að því
og ungir læknar í dag þekkja ekki annað.
Það sem skiptir máli í þessu samhengi
er að stjórnun á vinnu okkar er að miklu
leyti komin úr höndum okkar til annarra,
en allt sem tekur frá manni sjálfstæði
til athafna getur leitt til kulnunar. Við-
varandi kreppuástand sem veldur því að
dregið er úr endurnýjun tækjabúnaðar og
nýjungum í starfsaðferðum vegna aðhalds
í rekstri getur einnig stuðlað að kulnun hjá
framsæknu og metnaðarfullu starfsfólki."
Aðgreina vinnu og frítima
Högni segir að nauðsynlegt sé að kanna
í þaula meðal lækna og heilbrigðisstarfs-
fólks almennt hver staða þeirra sé gagn-
vart starfskulnun. „Hér ættu landlæknis-
embættið og Landspítali að vinna saman
að því að koma á virkri fræðslu innan heil-
brigðisstofnana um hvað hægt sé að gera
til að draga úr líkunum á starfskulnun.
Þetta er ekki vandamál einstaklingsins
heldur er þetta yfirleitt skipulagsvanda-
mál. Það er hlutverk stjórnenda að huga
að velferð starfsmanna, skapa viðunandi
vinnuaðstæður og viðráðanlegt vinnuálag.
Eitt af því sem okkur læknum er hætt við
að missa tökin á er tímastjórnun. Með
auknum möguleikum á að vinna heiman
frá sér, á kvöldin og um helgar, er enn
meiri hætta á að tímastjórnunin riðlist. Við
hættum að aðgreina vinnutíma og frítíma.
Við göngum á tímann sem ætlaður er til
samveru með fjölskyldu og til hvíldar, en
það er einmitt tíminn sem við þurfum til
að hlaða batteríin að nýju. Það er nýlega
komin fram langtímarannsókn sem gerð
var meðal opinberra starfsmanna í Bret-
landi. Þar kemur fram að þeim sem vinna
11 tíma eða meira á dag er hættara við
þunglyndi og kulnunareinkennum en
þeim sem vinna 8 tíma á dag."
Mikilvægast fyrir einstaklinginn til að
verjast starfskulnun er að sögn Högna að
hafa góða stjórn á tíma sínum, draga skýr
mörk á milli vinnu og einkalífs, og kunna
að slaka á og njóta frítímans. „Það fer svo
eftir áhugamálum og persónu hvers og
eins hvað hentar best."
FRÉTTATILKYNNINGAR
Frá Frumtökum
Með síðasta Læknablaði var dreift bæklingi
Frumtaka sem geymdi reglur EFPIA um
samskipti lyfjaframleiðenda við fagfólk
í heilbrigðisstétt og kynningu lyfseðils-
skyldra lyfja. Nú er kominn út nýr bækl-
ingur í sama dúr, það eru samskiptareglur
lyfjafyrirtækja og sjúklingasamtaka.
EFPIA er skammstöfun fyrir European
Federation of Pharmaceutical Industries
and Associations, samtök lyfjaframleið-
enda í Evrópu. Þrjátíu lönd eiga aðild að
samtökunum og allir helstu lyfjaframleið-
endur. Frumtök eru samtök framleiðenda
frumlyfja á íslandi. Á heimasíðum beggja
samtakanna er að finna enska og íslenska
útgáfu þessara reglna og tóku þær gildi 1.
janúar síðastliðinn - sjá nánar: efpia.eu -
frumtok.is
NLFÍ og Sí
Um síðustu áramót var undirritaður nýr þjónustu-
samningur milli Náttúrulækningafélags Islands og
Sjúkratrygginga Islands um þverfaglega endurhæfingu
fyrir sjúkratryggða einstaklinga. Samningurinn er til
næstu 5 ára.
Við þá þverfaglegu endurhæfingu sem Heilsustofnun
NLFI í Hveragerði hefur unnið að á síðustu árum mun á
samningstímanum bætast þjónusta við einstaklinga sem
þurfa meiri endurhæfingu í kjölfar sjúkrahússvistar og/
eða vegna tiltekinna sjúkdóma.
Áætlað er að nýjar áherslur samningsins verði inn-
leiddar á komandi mánuðum og 1. september 2012 verði
því lokið.
Aukin þjónusta við almenning verður kynnt á næst-
unni en ýmsir möguleikar eru í boði, svo sem heilsudvöl
í lengri og skemmri tíma, auk lækningatengdrar ferða-
þjónustu.
174 LÆKNAblaðið 2012/98
J