Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Blaðsíða 102

HERMANN STEFÁNSSON
að kvænast móðurinni og ótal fleiri einstaklingar blönduðust í málið,
auðkýfingurinn dó og formúga beið móðurinnar, sem auðvitað var ekki
til fremur en allar persónumar sem Ttúhöfði lék og hém nöfnum eins og
Dr. Frankenstein og Woody Allen. Mustafa, sem alls ekki hét Mustafa,
reyndist afar trúgjam. Lygavefurinn varð sífellt ótrúlegri. Loks hættu
þeir leiknum, enda var hann kominn út í algjöra deflu, hringdu í Níger-
íumanninn og sögðu honum allt af létta; Mustafa tók þessu furðu vel og
virtist ekki þykja sérlega miður að hafa verið dreginn á asnaeyranum
mánuðum saman. Ef hann hefur þá á annað borð trúað á þetta sjónarspil.
Mörgum þótti leikurinn tæpur. En á að hh'fa svikahrappi af aumingja-
gæsku? Leyfist Nígerítunanni allt af því hann er fátækur og býr í hrjáðu
landi og fómarlömb hans em velmegunarþegnar? Að þessu spurði Jón
Gnarr undirritaðan í útvarpsspjalli í nóvember 2004. Þeir félagar áhtu
tvískinnung búa á bak við þá skoðun að ekki megi hrekkja litla svertingja
frá Nígeríu sem stunda þó sjálfir bæði svindl og svínarí. Jón Gnarr sagði
mér í spjallinu að til stæði að gera heimildarmynd um máhð og væm til
ótal klukkutímar af upptökum af símaspjalli þeirra Tvíhöfða undir
ýmsum nöfnum við Mustafa. Auk þess ættu þeir nú í persónulegu sam-
bandi við Mustafa sem hefði hug á að komast til Islands með einhverjum
hætti. Kannski liggur hundurinn grafinn í því að Mustafa hafði engu að
tapa.
Hver var mestd sökudólgurinn? Það veit ég ekki. Sjálfsagt mætti finna
fórnarlamb samfélagsins einhvers staðar ef maður leitaði en blekkinga-
leikurinn verður einhvern veginn merkingarlaus ef einhlít lausn er gefin
á honum. Tvíhöfði á haustmánuðum var staddur á mörkum sem bók-
menntir síðustu ára hafa gjarnan verið á, mörkum þar sem blekking,
skáldskapur og veruleiki mætast og flytja upp á þriðju hæð þar sem allt er
íhugun háð en er fyrst og fremst fyndinn leikur. Fyndnin sortnar óðfluga
í leik, veraleikar koma upp úr kafinu og gera hver og einn sína kröfu ril
þess að vera sá.eini sanni. Einhver stígur fram og segist vera afkomandi
Rússakeisara, á meðan hraxmast dulnefhin upp á Nerinu og meiningar-
leysið kankast á við hinn dýpsta harm, maður nokkur gefur út bernsku-
mirmingar sínar úr útrýmingarbúðum nasista ...
Af grein Elenu Lappin í tímaritinu Granta má ráða að annar tvíhöfði
lék ekki ósvipaðan leik og bloggstúlkan með krabbameinið: AJlir menn
hafa tvö höfuð, armað ósýnilegt. Tilefni greinarinnar er endurnúnninga-
bók manns úr útrýmingarbúðum nasista, býsna áhrifamikil og talsvert út-
ioo