Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Blaðsíða 32

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Blaðsíða 32
GUNNÞORUNN GUÐMUNDSDOTTIR ræða um hvort ljósmyndir geti yfirhöfuð logið einar og sér - hvort ljós- mynd þurfi alltaf að fylgja myndatexti (sem segi til um hvað myndin á að segja okkur) til þess að hún ljúgi.5 Freistandi falsanir Við getum látið táknfræðingunum eftir að svara spurningunni hvort ljós- mynd geti logið. Hitt er víst að til eru fjölmargar tegundir af því sem kallaðar eru falsaðar ljósmyndir og fjölmargar leiðir til að falsa þær. Tæknin býður upp á ýmsa möguleika; hægt er að taka ofaní myndir, bletta í þær upp á gamla móðinn eða umbreyta þeim staffænt. Eins er hægt að falsa ljósmynd einfaldlega með því að setja á hana rangan myndatexta; myndin er ekki af því sem textinn segir til um. Til eru mörg fræg dæmi um ljósmyndir sem hefur verið breytt og um fáar hefur verið fjallað jafn ítarlega og myndirnar frá valdatíma Stalíns þar sem fólkið hvarf, þ.e.a.s. einstaklingar voru máðir burt af myndum þegar stjórnvöld vildu ekki minna á tilvist þeirra. I stjórnarfari sem ein- kennist af því að stjórnarherrar hafa einkarétt á sannleikanum, eru fals- anir sjálfsagt tæki til að hafa stjórn á upplýsingum og þar með heimild- um. Fólk sem ekki þótti lengur við hæfi að sæist á mynd með Stalín var einfaldlega ijarlægt og ljósmyndin endurspeglar jn’í „hreinsanirnar“ sem raunverulega fóru fram; fólk var þurrkað út, afmáð, og nýr sannleikur varð tdl. Nikolaj Jezhov var um tíma yfirmaður innanríkismála í Sovét- ríkjunum og um leið öryggislögreglunnar. Hann var rekinn úr starfi 1938, handtekinn 1939 og tekinn af lffí 1940. Meðan hann var í náðinni bar hann einnig ábyrgð á vatnasamgöngum sem skýrir kannski þessa ljós- mynd sem tekin er á gönguferð meðffam Moskvu-Volgu skipaskurðin- um. Jezhov var síðar fjarlægður af myndinni. Ekki var nóg með að hann væri drepinn, heldur var reynt með þessu að þurrka hann út úr fortíð þeirra sem eftir lifðu (myndir la og lb).6 Nú eru þessar falsanir hins veg- ar orðnar að heimild um þennan tíma, um stjórnskipulagið sem ríkti - ótvíræðar heimildir um hreinsanirnar. Það er augljóst að hér er gengið lengra en grunntækni ljósmyndunar 5 Um þessa umræðu sjá t.d. Wínfred Noth, „Can Pictures Lie?“ The Se?niotic Reviero ofBooks 1994 vol. 6 (2), sjá http://www.chass.utoronto.ca/epc/srb/srb/pictures.html. 6 Sjá David King, The Commissar Vanishes: The Falsification of Pbotographs and Art in Stalin’s Rnssia, New York: Henry Holt and Company, 1997, bls. 163. 3°
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.