Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Blaðsíða 210

JACQUES DERRIDA
islega“ endanlegri málakur er það að því leyti að enginn annar „flutning-
ur“ (Ubertragung) megnar að færa hann þaðan, aðeins „reisa“ hann (er-
beben) þar að nýju „í öðrum hlutum“. Þýðing verður ekki þýdd, án þess-
arar grundvallarreglu væri Verkefhi þýðandans ekki til. Ef rið þri væri
hróflað væri hróflað rið, og það má ekki, hinu ósnertanlega þess ósnert-
anlega, þ.e. þri sem tryggir hinu upprunalega það að vera áfram hið upp-
runalega.
Þetta er ekki án tengsla rið saimleikann. Hann er að þri er rirðist haf-
inn yfir alla Ubertragung og alla mögulega Ubersetzung. Hann er ekki
staðgengissamsvörunin milh frumtexta og þýðingar, né heldur grund-
vallaraðhæfing milh framtexta og einhvers hlutar eða táknunar utan
hans. Sannleikurinn væri fremur hið hreina mál þar sem merking og bók-
stafur verða ekki lengur aðskilin. Ef shkur staður, eigandi-sér-stað shks
atburðar, reyndist ófiimandi, væri ómögulegt, jafiivel í lögum, að greina
á milli frumtexta og þýðingar. Með því að halda, hvað sem það kostar, í
þessa aðgreiningu, sem upprunalega forsendu alls sanmings mn þýðingu
(í þeirri svo til forskilritlegu merldngu sem talað var mn hér að ofan), ít-
rekar Benjamin grundvöll laganna. Með því sýnir hann möguleikann á
rétti verka og rétti höfundar, þeim hinum sama og ríkjandi lagabókstaf-
m þykist byggja á. Sá síðastnefhdi hrjmm um leið og ströng mörk milli
ftumtexta og þýðingar eru á nokkum hátt dregin í efa, að ekki sé minnst
á samsemd eða óskert ástand frumtextans. Það sem Benjamin segir mn
tengsl frumtexta og þýðingar, má finna aftm, þýtt holum orðum en sam-
riskusamlega endmsagt merkingarlega í upphafi allra lagasáttmála sem
varða ríkjandi lög um þýðingar. Og þá gildir einu hvort mn er að ræða
almennar meginreglm riðrikjandi muninum frumtexti/þýðing (þar sem
hið síðara er „afleiða" hins fyrra) eða þýðingar á þýðingum. Þýðing á
þýðingu er sögð „afleiða“ ffumtexta en ekki fýrstu þýðingar. Hér fara á
efdr nokkur sýnishom úr frönskum lögum; en í þessu trillitri rirðast þau
ekkert frábmgðin öðrum vestrænum lagasöfrtum (engu að síðm ættu at-
huganir í samanburðarlögfræði eirrnig að ná til þýðinga á lagatextum).
Eins og rið mrmum sjá kalla þessi dæmi á andstæðmnar tjáning/tjáðm,
táknmynd/táknmið, form/efhi. Benjamin hóf mál sitt hka með þri að
segja: þýðing er form; og klofhingminn táknandi/táknaðm stýrir allri rit-
gerð hans. Að hvaða leyti er þetta andstæðukerfi þá ómissandi þessmn
lögum? Þannig að það eitt gerir kleift, út ffá aðgreiningunni nulli frum-
texta og þýðingar, að riðmkenna að þýðing búi yfir einhverjum frinn-
208