Þjóðlíf - 01.05.1986, Qupperneq 76

ins fór af stað og hrópað var Kommún-
istar, kommúnistar! Morgunblaðinu var
beitt, en það brást við eins og feimin
stúlka. Sennilega hefur blaðið fengið
ákúrur vegna afskipta flokksins af
kosningunni, því eftir kosninguna birtist
leiðari í blaðinu þar sem sagði m .a.:
Um nokkurt árabil hefur verið um það
þegjandi samkomulag meðal ráða-
manna í verkalýðshreyfingunni, að ekki
sé efnt til kosninga um stjórnir ein-
stakra verkalýðsfélaga. Þegaralþýðu-
bandalagsmenn sjá sér færi rjúfa þeir
þó þetta samkomulag, eins og dæmin
sanna, nú síðast í Iðju. Hlýturþað að
vera umhugsunarefni fyrir lýðræðis-
sinna, hvort þeir eigi að una þessum
starfsháttum.
Við þennan lestur vakna margar
spurningar. Hvenær vartil að mynda
ofannefnt samkomulag gert meðal ráð-
amanna í verkalýðshreyfingunni? Var
slíkt samkomulag gert - þótt þegjandi
væri? Og hróplegast af öllu: hvenær
urðu kosningar í verkalýðsfélögum
andlýðræðislegar?!
Aðdragandi
löjukosninganna
[ þeim samtölum sem ÞJÓÐLÍF átti
við fólagsmenn í Iðju kom skýrt fram,
að óánægja hefði ríkt með formennsku
Bjarna Jakobssonar um langa hríð.
Hann þótti fyrst og fremst duglítill for-
maður, þótt sumir haldi einnig fram að
hans pólitísku skoðanir hafi hamlað
starfi hans í formannssætinu. Á Alþýðu-
sambandsþingi 1984 urðu nokkrar um-
ræður í hópi Iðjufulltrúa á þinginu um
forystumálin í félaginu og stöðu þess. I
Ijós kom, að allstór hópur fulltrúanna
var mjög ósáttur með störf Bjarna og
munu þessar umræður hafa orðið
kveikjan að því, að hópur virkra félags-
manna í Iðju fór að huga að því í alvöru
að losna við Bjarna úr formannssætinu.
Höfuðástæðan mun hafa verið meint
dugleysi formannsins og lélegur
starfsstíll. Á þessum tíma var síðan
leitað tilGuðmundar Þ Jónssonar,
varaformanns í félaginu, en hann taldi
réttast að gefa Bjarna tækifæri til að
hætta mpð reisn. Á þetta var fallist. Þá
var einnig ákveðið að ræða við ýmsa
áhrifamenn innan verkalýðshreyfing-
arinnar og biðja þá að reyna að beita
áhrifum sínum við að telja Bjarna inn á
þennan kost.
Um áramótin 1984-85 er Bjarna gerð
grein fyrir stöðu mála og því, að hann
njóti ekki lengur stuðnings stórs hóps
trúnaðarmanna og annarra virkra fé-
laga í Iðju til áframhaldandi formennsku
í félaginu. Jafnframt er honum tjáð, að
ekki verði farið út í mótframboð gegn
honum í þetta sinn, gegn því að hann
noti tækifærið á kjörtímabilinu til að
ganga frá sínum málum og hafi sjálfur
frumkvæði að því að hætta. Bjarni
bregst í fyrstu hinn versti við og lætur
Hildur Kjartansdóttir varaformaöur Iðju.
ákveðið í veðri vaka, að komi til átaka
innan félagsins, eigi hann traustan hóp
voldugra bandamanna utan þess sem
hann muni beita fyrir sig. Nefndi hann
sérstaklega í þessu sambandi Heimdall
og Samband ungra Sjálfstæðismanna.
Bjarni gaf engin loforð eða yfirlýsingar
á þeim tíma né heldur síðar á árinu fyrr
en eftir tveggja mánaða veikindafrí síð-
astliðið sumar að hann sagðist myndu
fara úr formannssætinu um áramótin
1985-86.
Stjórnarfundur var haldinn í Iðju þann
12. desember 1985 þar sem kosin var
uppstillingarnefnd. Bjarni gerði tillögu
um þá Ragnar Breiðfjörð, Kristján Sig-
urðsson og Árna Árnason. Fram kom
einnig tillaga um Hannes Ólafsson.
Vildi þá Bjarni stækka nefndina, en á
það var ekki fallist. Var því kosið um
uppstillinganefndina á fundinum og
hlutu kosningu þeir Kristján Sigurðs-
son, Árni Árnason og Hannes Ólafs-
son. Þá strax varð Ijóst að hverju
stefndi, því Árni og Hannes voru
fylgjandi því að Bjarni færi frá.
Stjórnarmenn og trúnaðarmenn sem
óánægðir voru með Bjarna hófu strax
að kanna „jarðveginn". Kom þá í Ijós,
að flestir voru á því að skipta þyrfti um
formann, en ekki varfullkomin eining
um aðferðir. Sumir álitu að illa væri
farið með Bjarna með því að sparka
honum með mótframboði, en aðrir, og
þeir voru fleiri, vildu fara í hart. Stór
hópur trúnaðarmannaráðsins var til að
mynda á síðarnefndu skoðuninni. Það
varð því úr að ákveðið var að bjóða
Guðmund Þ. Jónsson fram sem for-
marin félagsins.
Uppstillingarnefnd kynnti tillögur
sínar að lista til stjórnar og trúnaðar-
mannaráðs fyrir stjórn og trúnaðar-
mannaráð Iðju í janúar og var hann
samþykktur með öllum greiddum at-
kvæðum. Bjarni Jakobsson, Ragnar
Breiðfjörð og Kristján Sigurðsson sátu
hjá við atkvæðagreiðsluna. Samkvæmt
tillögu uppstillinganefndar var gerð til-
laga um Guðmund Þ Jónsson í sæti
formanns í stað Bjarna Jakobssonar og
Hildi Kjartansdóttur í sæti varafor-
manns, en að öðru leyti var gerð tillaga
um óbreytta stjórn. Þá var gerð tillaga
um nýja menn í varastjórn í stað Krist-
jáns Sigurðssonar og Ragnars Breið-
fjörð. Hins vegar var gert ráð fyrir veru-
legri uppstokkun í trúnaðarmannaráði,
sem einkum fólst í því að ná saman
virkasta kjarna trúnaðarmanna í fé-
laginu.
Kosningabaráttan
Bjarni Jakobsson hóf upp úr þessu
að heimsækja vinnustaði ásamt Ragn-
ari Breiðfjörð, en Ragnarersjálfstæðis-
maður - tók m.a. þátt í prófkjöri sjálf-
stæðismanna fyrir borgarstjórnarkosn-
ingarnar. Þeirfélagarsinntu ekki öðrum
störfum í einn og hálfan mánuð, eða
fram yfir kosningarnar. Bjarni hvarf al-
farið af skrifstofu Iðju og Ragnarfékk
leyfi frá vinnu á sínum vinnustað.
Meðal Iðjufélaga vöknuðu ýmsar get-
gátur um hvaðan Ragnar þægi laun
meðan á þessu stóð, barnmargur mað-
urinn að byggja einbýlishús. Um Ragn-
ar er það annars að segja, að hann fór
ekki leynt með þá skoðun sína, að
hann væri hinn verðandi arftaki Bjarna í
formannssæti Iðju, næðu þeir kosn-
ingu.
Boðskapur Bjarna til félagsmanna
Iðju var sá, að nú ætti að sparka
veikum manni en einnig væri þetta gert
af lágkúrulegum pólitískum hvötum.
Bjarni bað fólk um að skrifa undir yfir-
lýsingu þar sem lýst var yfir stuðningi
við lista er hann ætlaði að bjóða fram.
Að sögn varð honum allvel ágengt og
urðu stjórnarmenn Iðju að vonum óró-
legir vegna þessara frétta. En síðar
kom á daginn að þessi ótti var ástæðu-
laus; líkleg skýring á því hvers vegna
svo margir fengust til að skrifa undir er
sú, að fólk er tilbúið til að skrifa uppá
nánast hvað sem er fyrir einhvern sem
það þekkir. Því má svo bæta við að
enginn hafði séð lista Bjarna og margir
hafa eflaust skrifað undir fyrst og
fremst í greiðaskyni við mann sem ekki
var líklegur til að bjóða fram hvort sem
væri.
Bjarni fór allvíða um bæinn. Athygli
vakti þó, að hann forðaðist saumastof-
urnareins og heitan eldinn. Bjarni var
óvinsæll meðal saumakvenna, einkum
vegna meintrar slælegrar framgöngu
hans í bónusmálum, en þau höfðu til
skamms tíma öll verið á hans hendi.
Þótti hann hafa staðið sig heldur illa í
þeim málum. Konur eru mjög fjöl-
mennar í Iðju, eða um 58 prósent fé-
lagsmanna, og margir af stærstu vinnu-
76 ÞJÓÐLÍF