Þjóðlíf - 01.02.1988, Side 19

INNLENT
. . . og slíka menn fær ekkert stöðvað".
viðfeðmur í hugsun, né neitt sérstaklega
klár,“ segir maður sem þarf að hafa við hann
mikil samskipti, „en hann er klár í öllu sem
snýr að verkalýðsmálum,“ viðurkennir sami
maður. „Hann er slóttugur en hörkudugleg-
ur, útsjónarsamur og mikill áróðursmaður,
snillingur í því að vekja á sér athygli. Það vita
flestir ef hann hefur komið nálægt ein-
hverju," segir annar og bætir við: „Hann
stefnir á þingsæti, það er augljóst. Hans verk
miða að því að vekja á sér athygli og störfin í
verkalýðsmálum verða hans stökkpallur inn
á þing.“ Sami maður viðurkenndi að Björn
Grétar hefði unnið vel og rifið félagið upp úr
öldudal, en hann efaðist um að það væri gert
af mikilli hugsjón. Hann taldi að miðað við
óbreyttar aðstæður, svo sem þær að ekki
kæmi fram kraftaverkakona í röðum Al-
þýðubandalagsins á Austurlandi þá myndi
Björn sigla í rólegheitunum inn á þing.
„Hann kemur málum einfaldlega þannig
fyrir að það verður erfitt að ganga fram hjá
honum. Ef þessi ætlun hans mistekst þá
verður hann óvæginn andstæðingur þeirra
sem verða ofan á og þá list kann hann. Hann
er mjög erfiður andstæðingur.",,
Snúðu ekki berskjaldaður bakinu að hon-
um,“ voru heilræði annars sem hefur mikil
samskipti við Björn Grétar í gegnum starf
sitt. Sá taldi ekki vafa á því að hann ætlaði sér
langt og hann myndi komast það. Yfirleitt
voru andstæðingar hans við samningaborðið
„Hannstefnirá þingsæti, þaðer augljóst"
heldur jákvæðir í garð Björns og viður-
kenndu fúslega dugnað hans og töldu hann
leggja sig mjög fram fyrir umbjóðendur sína
en nokkuð bar á því að menn teldu hann ekki
vandan að meðulum og töldu framagirni og
„egóisma“ ráða gerðum hans. Einn klykkti
út með því að segja: „Mér er ekki illa við
hann, þó ég þykist sjá í gegnum skepnuna.“
Gífurlegur metnaður í
gömlu konunni
Sjálfur neitar Björn Grétar því mjög ein-
dregið að hann gangi fyrst og fremst fyrir
framagirni. Hann sé hinsvegar þannig gerð-
ur að hann þurfi sífellt að vera að. Áhuga
sinn á kjörum verkalýðs rekur hann til upp-
vaxtarára sinna á Eskifirði. Foreldrar hans
voru verkafólk, hins vegar var mikið um
broddborgara, betri borgara á Eskifirði, vel
stæðar fjölskyldur frá fornu fari. „Móðir mín
hvatti mig gegndarlaust til að láta hvergi
undan síga í samkeppni við börn úr þessum
fjölskyldum, hvorki á leikvelli né í einkunn-
unr. Það var gífurlegur metnaður í henni
gömlu konunni fyrir okkar hönd og þessi
metnaður var stéttarlegs eðlis. Og við tömd-
um okkur fyrir bragðið það að láta ekki
troða á okkur og stéttarvitundin óx og dafn-
aði og brýst þannig út að ég hef alltaf verið á
kafi í félagsmálastörfum og þá ekki síst fyrir
Alþýðubandalagið og verkalýðshreyfing-
una.“ Og Björn heldur áfram. „Ég var svo
sannarlega á báðum áttum þegar mér bauðst
þriðja sætið á lista Alþýðubandalagsins á
Austurlandi fyrir síðustu kosningar og nærri
lá að ég tæki það ekki vegna þeirrar röskunar
sem það hefði getað þýtt á högum fjölskyld-
unnar. Það fór nú reyndar svo að ég tók það
eftir að hafa rætt við mína fjölskyldu. En ég
get fullyrt að metnaðurinn er ekki það mikill
að hann ráði ferðinni einn og sér. Þar kemur
margt annað til."
Spurður um það hvort hann sé slóttugur
hlær Björn við og verður slóttugur en um leið
glettinn í framan. „Ég held að spurningin sé
hvort maður er hreinskipinn eða undirförull
og ég held að ég hafi yfirleitt verið talinn
hreinskilinn, jafnvel um of.“
Alþýðubandalagið komið
niður fyrir öll hættumörk
Hvort hann stefni á þing? „Ég hef hugann
við það sem ég er að fást við hverju sinni.
Lengra nær það nú ekki. Þó get ég viður-
kennt að ég stefndi á það á ákveðnum tíma-
punkti að verða formaður verkalýðsfélags-
ins. Ég stefndi t.d. ekki að því að verða ritari
flokksins." Hvernig það kom til: „Einfald-
lega þannig að á landsfundi er komið til mín
og spurt hvort ég væri tilbúinn að taka sæti í
stjórn ef Ólafur Ragnar yrði formaður. Og
ég gaf kost á mér með því skilyrði að það
kæmi ekki í veg fyrir að ég gæti áfram óhindr-
að sinnt því sem ég væri að gera þ.e. að segja
verkalýðsmálum nr. 1, 2 og 3." En hvers
vegna ritari stjórnmálaflokks? „í mínum
huga var Alþýðubandalagið komið niður
fyrir öll hættumörk í fylgi og ég vildi taka þátt
í tilraun til þess að rífa það upp og ég trúi því
að við náum því svo framarlega sem það
verður einhver friður til þess innan flokks-
ins, en það verður erfitt þar sem aðrir flokk-
ar eins og Kvennalistinn eru nokkuð fastir í
sessi með mikið fylgi."
Birni er tíðrætt um áróður, enda er honum
sjálfum lagið að reka áróður fyrir sjónarmið-
um sínum og á vænan skerf í því hvað allir
virðast vita vel um slæm launakjör fisk-
vinnslufólks nú um stundir. Hins vegar verð-
ur ekki annað skilið en hann eigi við hag-
fræðingana í verkalýðshreyfingunni er hann
talar um ákveðna menntamenn sem búi
vissulega yfir þekkingu en sé ekki lagið að
setja hlutina þannig fram að aðrir skilji.
Hann tekur einfalt dæmi: „Það er búið að
jarða heila bændastétt í landinu með áróðri,
oft á tíðum ósvífnum áróðri, en forystu-
mönnum bænda hefur ekki verið lagið að
taka á móti. Þeir hafa ekki kunnað „propa-
ganda". Á sama veg hefur smám saman
verið að fara fyrir verkalýðshreyfingunni."
19