Ægir - 01.05.2005, Page 29

29
Æ G I S V I Ð TA L I Ð
Ameríku. Það kemur ekki á óvart að umhverfis-
verndarmenn stimpla þessar veiðar sem hreinasta
skæruhernað gegn lífríki sjávar. FAO vinnur nú að
stóru verkefni sem hefur það að markmiði að minnka
þetta brottkast í heitsjávarrækjunni, bæði með
fræðslu og nýjum gerðum af veiðarfærum. Stað-
reyndin er sú að hér spilar fáfræði veiðimannanna
verulega mikið inn í og það er verkefnið að opna
augu þeirra fyrir því að slík umgengni um auðlind-
ina sé ekki viðunandi.“
Afleiðingar flóðbylgjunnar í Indlandshafi
Fiskveiðar á hamfarasvæðunum í Indlandshafi, þar
sem hátt á þriðja hundruð þúsund manna fórust og
þeir sem komust lífs af misstu heimili sín í kjölfar
jarðskálftans og flóðbylgjunnar á annan dag jóla í
fyrra, hafa verið meira og minna í rúst síðan. FAO
kemur þarna að málum og leitast við að kortleggja
vandann og skipuleggja uppbygginguna. „Við höf-
um unnið að þessu verkefni dag og nótt síðan þessir
atburðir urðu. Fiskideildin réði þrjátíu sérfræðinga,
sem voru sendir til allra þeirra landa sem urðu illa
úti í hamförunum. Þeir hafa unnið að því að meta
hvað þurfi að gera og það má segja að sú mynd liggi
nú þegar nokkuð vel fyrir. Einn af þessum sérfræð-
ingum er Sigurður Sigurðarson, frá Siglingastofnun
Íslands, sem við fengum til þess að fara til Indónesíu
og meta ástand hafna. Endurreisnarstarfið er ekki
einfalt mál, enda koma svo ótal margir að málum. Ég
get nefnt hjálparstofnanir, frjáls félagasamtök auk
opinberra aðila. Í okkar vinnu hjá FAO hefur verið
lögð megináhersla á langtímauppbygginguna og
leitast við að reyna að koma fiskveiðistjórnuninni í
gott horf, en ofveiði hefur verið vandamál víðast hvar
í þessum löndum. Einnig höfum við verið að meta
ástand báta, í hversu miklum mæli beri að gera við
þá og hvað þurfi að kaupa af nýjum skipum, veiðar-
færum og öðrum búnaði. FAO vill vera hinn hlut-
lausi tækniráðgjafi ríkisstjórna á svæðinu, en það eru
auðvitað þær sem taka hinar endanlegu ákvarðanir
um hvað verði gert og hvenær. Vissulega eru þarna
margir hagsmunaaðilar, t.d. sölumenn báta, véla og
veiðarfæra, sem sjá sér leik á borði að hagnast á þess-
um óförum, en slíkt þarf að varast. FAO hefur þegar
fengið 25 til 30 milljónir dollara til uppbyggingar í
fiskigeiranum, sem er út af fyrir sig ekki mikið þegar
haft er í huga að búið er að afla alls 6,7 milljarða
dollara til uppbyggingarinnar. Tjónið er ólýsanlegt,
t.d. er talið að á Sri Lanka sé rösklega helmingur af
fiskveiðiflotanum skemmdur eða ónýtur og það sama
er uppi á teningnum á þeim svæðum í Indónesíu
sem verst urðu úti. Að sama skapi varð gríðarlegt
tjón í fiskeldinu.
Fiskveiðar á svæðinu eru lítillega hafnar að nýju,
en vissulega er það mjög mismunandi. Á einstaka
stað þurrkuðust heilu þorpin nánast út og þar eru
þeir sem eftir lifðu ekki á neinn hátt færir um að
huga strax að atvinnuuppbyggingu. Þessu fólk verð-
ur að hlúa að áfram, bæði efnahagslega og andlega.“
Fjölbreytt og skemmtilegt starf
Grímur segir að starf sitt hjá FAO sé mjög fjölbreytt
og skemmtilegt. „Já, það er óhætt að segja það. Úr
fjarlægð eru þessar stofnanir kannski heldur gráar og
þunglamalegar, en þegar betur er að gáð er þar lífleg
og áhugaverð starfsemi og tekist á um málin.“
Grímur fullyrðir að Íslendingar hafi mikilli þekk-
ingu að miðla til annarra, enda hafi þeir farið í gegn-
um ýmsa hluti í sambandi við sjávarútveg sem aðrar
þjóðir séu í startholunum með.
Grímur Valdimarsson.
„Þetta er yfirgrips-
mikið starf. Það svið
sem ég veiti for-
stöðu hefur fjörutíu
starfsmenn og það
sem við erum að fást
við tengist m.a.við-
skiptum með fiskaf-
urðir, alþjóðlegum
reglum sem gilda um
heilnæmiseftirlit
vegna viðskipta með
fisk.“
aegirmai2005-nota 27.5.2005 17:08 Page 29