Tímarit Máls og menningar - 01.11.1943, Qupperneq 7

TIMARIT MALS OG MENNINGAR
117
neyzlu eru svo miklar, effa a. m. k. seldar svo dýrt, að þær eru hvergi
nærri gengnar út seinni hluta sumars, þegar fé er orffið slátrunarhæft
og birgffir af ferskri vöru ættu að vera komnar á markað. I sumar tóku for-
ráðamenn kjötsölunnar það ráð að pína neytendur til að eta árgamalt freðkjöt
fram eftir hausti með því að fresta slátrun og neita að selja fólki ætilegt kjöt
fyrr en megnið af gömlu birgðunum var þorrið. Um hið legna freðkjöt íshús-
anna hér, sem íslenzkum neytendum er selt á sumrin, er það að segja, að
slíkur óþverri í matarstað mundi hvergi vera boðinn mannfólki í neinu Jandi
jarðarinnar þar sem ekki væri ríkjandi hungursneyð. Viff kindakjötsfram-
leiðsluna keppa klepptækir hrossakjötsframleiðendur, sem leggja undir sig
Ríkisútvarpið og láta æpa þar seint og snemma út yfir landslýðinn: hrossa-
kjöt, hrossakjöt, og gengur sú óskemmtun fram eftir öllum vetri.
1 fyrra rakti ég nokkrar staffreyndir ljósar öllum sem vilja vita satt um
íslenzkan landbúnaff í svip, þ. á. m. ástand kjötframleiðslunnar og kjötmark-
aðarins, vítti m. a. þá hneisu, að óviti í kjötverðlagsnefnd fengi að komast upp
með að setja bannverð á ísl. kindakjöt innanlands meðan þessi vara má teljast
óseljanleg utanlands. Jón Arnason forstjóri í Sambandinu telur sig einn helztan
ábyrgðarmann þeirrar landbúnaðarstefnu, sem virðist hafa það markmið að
leggja íslenzkar sveitir í auðn. Auðvitað flýtti þessi maður sér að skrifa á móti,
að kjötframleiðslan og kjötmarkaðurinn væri í sérstöku himnalagi. Aðrir á-
byrgðarmenn úr innsta hringnum, minni fyrir sér, en sízt trauðari að tala
þvert um hug sér, flýttu sér að vitna með foringjanum á prenti og lofa hann
fyrir að hafa „rekið allt sarnan aftur ofan í Kiljan"; einfaldir Framsóknar-
menn í fjarsveitum voru látnir halda fundi og taka undir. Já það væri sannar-
lega gaman, ef hægt væri að leysa þessi mál með jafn einföldum ráðum og
lofa Jón Arnason en skamma Kiljan. Sannleikurinn er sá, að enginn veit betur
en Jón Árnason, að hvert orð sem ég hef skrifað um íslenzkan landbúnað er
rétt, því hann hefur öll þau gögn og skilríki með höndum, sem niðurstöður
mínar eru byggðar á. Sú landbúnaðarstefna, sem hann vill óður ábyrgjast,
hefur nú leitt hann til að fyrirskipa meiri eyðingu á afurðum íslenzkra bænda
en dæmi eru til í sögu landsins. I skjóli náttmyrkurs hefur þessi maður látið
aka ókynstrum af allskyns kjötframleiðslu íslenzkra bænda út um víðavang,
urða kjötið í hraunum eða kasta því í sjó. Meira að segja verða bændur í
nágrenni böfuðstaðarins, eins og Seltirningurinn Kristinn Brynjólfsson, að
harðbanna með auglýsingum í blöðunum að kjötinu sé fleygt á heimalönd
þeirra.
Meðan fullkomið kreppuástand ríkir í kjötframleiðslunni, bregzt landbún-
aðurinn því hlutverki að birgja innanlandsmarkaðinn að öðrum óhjákvæmi-
legustu landbúnaðarafurðum. Nú á aðalmarkaðstímanum í sumarlok bregður
svo við, að markaður er snauður að algengustu afurðum til daglegrar neyzlu.
Svo naumt hefur verið um mjólk, að sá litli píringur sem til er, hefur iðulega
veriff afgreiddur út úr mjólkurbúðunum undir lögregluvernd, en mæður, sem
höfffu ekki lánið með sér, hafa orðið að gefa börnunum gosdrykki á pelann.