Tímarit Máls og menningar - 01.07.1971, Blaðsíða 18

Tímarit Máls og menningar
og ættborgar Medeu Eetessdóttur. Á vinstri hönd blika við fannhvítir tindar,
til hægri handar ganga úfnir Aresvellir, og þar verður lundur sá er Medea
fór til fundar við Jason; og veittu hvort öðru fægileg faðmlög og blíða kossa,
og eigi ganga þau þaðan brott fyrr en Jason hefur framið vilja sinn við
hana allan, segir í Trójumanna sögu. Hér hangir uppi í lundinum hjá Þórs-
hofi reyfi það sem er gullspuni einn og varðar það mikill dreki; hann hefur
mörg augu og mikið eitur í sér. Og að vísu erum vér hingað komnir þessa
reyfis vegna, svo sem forverari vor fyrir mörgu ári. En áður en náttsett er
orðið og vér göngum á vald hins meinsama Draums málvísinnar, og hvar
er hann svo rósfagur sem hér, þá munum vér með leiðsagnarmanni vorum
dreypa dreypifórn af hunangi og óblönduðu víni og blótum fljótið og jörðina
og goð landsins og vofur öðlinganna er hvíla ómegnar í undirheimum, og
beiðumst þess að þau taki við landfestum vorum holl í hugum.
Og að því búnu skiljumst vér um stund við þá Jason og Apollóníus á
kvonbænaferðum þeirra.
Það eru margtuggin fræði, tekin upp aftur hvenær sem Kákasusfjöll bera
á góma, að þar sé mælt á eitthvert ógrynni tungumála. Og víst er um það
að óvíða á jarðarkringlunni er hinum matvanda málfræðingi svo ríkmann-
lega fagnað sem hér með ilmandi krásum gómsætra sagnorða og lostætra
fallbreytinga. Masúdí, serkneskur höfundur á lOndu öld, nefnir Kákasus
„tungnafjall“ og segir að þar gangi 72 tungumál; hjá samtíðarmanni hans,
Ibn Khaukal, eru þau orðin 370. Strabon, grískur vísindamaður sem uppi
var á dögum Ágústs keisara, skýrir svo frá að á torginu í Díoskúrías, skammt
þaðan sem nú er Súchúmí, höfuðstaður Abkazalands, gefi að heyra 70 tungur.
Og finnum vér ekki hversu ólgar í æðum vort grammatíska blóð þegar vér
lesum hjá Plíníusi að í sama bæ þurfi til þess eina 130 túlka að ljúkast
megi kaup og sölur manna?
Auðvitað er ekkert að marka þessháttar tölur, enda alveg út í hött að vera
að grafa heilann um það hversu margar tungur gangi í einhverju landi eða
í öllum heiminum. Hvað er mál og hvað er mállýzka, hvar á að draga mörkin
milli mállýzknanna, o. s. frv.? En allt fyrir það má af þessum barnalegu
hugleiðingum ráða að á þessu litla sviði, eiðinu milli Svartahafs og Kaspía-
hafs, hefur frá alda öðli verið staklega fjöltyngt hjá því sem menn áttu að
venjast í öðrum stöðum. Hér skal nú ekki löngum getum um það leitt hvað
valdi þessari miklu tungnamergð, orsakirnar eru efalaust margar og yrði
langt mál að rekja þær allar út í hörgul. En landið sjálft, skorið háum gljúfr-
8