Tímarit Máls og menningar - 01.05.1980, Page 12

Tímarit Máls og menningar
Adrepur
Um þetta hefti
Þegar þetta er ritað standa vonir til að útkomudagur verði sem næst 1. maí, og i
trausti þess frumbirtum við á prenti ávarp sem Sverrir Kristjánsson flutti á
Lækjartorgi þann dag 1974 og er jafntímabært nú og á þjóðhátíðarári. Þess má
geta að i ár verður væntanlega hafin útgáfa á ritsafni Sverris.
Þetta fyrsta Timaritshefti ársins er annars að nokkrum hluta helgað rikum
þjóðum og fátækum, þeim andstæðum sem kenndar hafa verið við norður og
suður og eru vafalaust alvarlegasta ógnun við heimsfriðinn nú á tímum. A bak
við öll meiri háttar ríkjaátök, og jafnvel innanlandsskærur í þriðja heiminum,
felast þessar andstæður i einhverri mynd. Hér er að sjálfsögðu ekki stefnt að
neinni tæmandi úttekt en reynt að varpa ljósi á þetta viðfangsefni frá ólíkum
hliðum.
Á undanförnum árum hefur hluti hvers heftis verið lagður undir greina-
flokka um tiltekin efni, og verður því haldið áfram. Meðal efna sem þegar hafa
verið ákveðin á næstunni má nefna málefni farandverkafólks að fornu og nýju
og íslenska málrækt. Slík umfjöllun má þó ekki verða of fyrirferðarmikil, stefnt
verður að þvi að hún taki aldrei yfir meira en þriðjung hvers heftis og efni haft
að öðru leyti sem fjölbreytilegast.
Þ. H.
Vésteinn Lúávíksson
Eitt lítið ber
í lénsveldinu, svo ekki sé minnst á þrælasamfélagið, var það yfirstéttinni svo
sjálfsagt mál að fjöldinn hefði engin völd, að hún hafði ekki einusinni uppi
tilburði til að telja honum trú um að hann hefði þau. Honum nægði brauð og
leikir, oftast aðeins brauð. Nú er þetta breytt. í austri sem vestri eru valdhafarnir
ekki aðeins á því að fjöldinn þurfi nóg af brauði og mikla leiki, þeir vakna varla
svo til dagsins að þeir þurfi ekki að segja honum það margupptekið að hans sé
mátturinn og dýrðin, semsé lýðræðið, sósíalisminn og velmegunin takmarka-
\
2