Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1981, Qupperneq 121

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1981, Qupperneq 121
rýnenda og fræðimanna um tiltekin verk eða höfunda og mættu þeir sem annast bókaútgáfu hér gjarnan hafa þetta í huga. Það væri t. d. ekki litill fróðleikur að úr- vali úr þvi sem íslendingar hafa sagt á prenti um Laxness og skáldverk hans, og úr sögu islenskrar leiklistar mætti vel hugsa sér sams konar verk um ákveðin tímabil eða listamenn. Eg er ekki í aðstöðu til að meta hversu góða mynd dómar Ásgeirs Hjartarsonar í úrvali Ólafs Jónssonar gefa af íslenskri leiklist á árunum 1959—71. Þvi miður skrifar hann enga yfirlitsgrein um þetta timabil svipað og hann gerir um fyrsta áratug Þjóðleikhússins, en sú grein er birt í upphafi bókarinnar. Þess vegna er erfitt að gera sér grein fyrir þvi hvern hug hann bar til leikhússins á umræddu skeiði; maður hefur ekki við annað en eigin get- speki að styðjast. Huglægar athugasemdir án rökstuðnings eru sjálfsagt óheppilegar í ritdómum af hvaða tagi sem er, en ég ætla samt að leyfa mér að geta þeirrar tilfinn- ingar sem ég fékk stundum við lestur þessarar bókar, að áhugi og snerpa Ásgeirs hafi minnkað nokkuð frá fyrra tímabili hans sem Tjaldið fellur er til vitnis um. Hvort þar var fremur um að kenna leiðinlegu leikhúslifi sem þoldi ekki ströngustu kröfur og breyttist lítt til batnaðar, eða þreytu leikdómarans sjálfs veit ég ekki; trúlega getur enginn skorið úr því eftir á. Sjálfsagt hefur Ásgeir fundið fyrir þeirri einangrun sem íslenskur leik- dómari starfar i, en í stuttri grein um leikdóma, sem birt er síðust í þessari bók, ræðir hann raunar um erfiða aðstöðu gagnrýnandans og hefur henni ekki verið betur lýst af íslendingi, svo að mér sé Umsagnir um bcekur kunnugt. Hann var manna háttvísastur í dómum sínum, miklu fúsari til að lofa en lasta og hafi honum þótt íslensk leiklist stöðnuð er fullt eins líklegt að hann hafi kosið að þegja um þá skoðun opinberlega en gripa til svipunnar. „Og ekki verður annað sagt með sanngirni en sýningin hafi tekizt vonum framar, þó að atriðin væru dálítið misjöfn og ekkert kraftaverk gerðist — en þau eru raunar nokkuð sjaldgæf í íslenzkum leikhúsum," segir hann i leikdómi frá 1967 — og kannski lýsir þessi þurrlega athugasemd skoðun gagnrýnandans betur en nokkur skamma- grein gæti gert. Mikið lof hefur verið borið á Ásgeir Hjartarson fyrir kosti hans sem gagnrýn- anda, skarpskyggni hans og stílsnilli, og verður ekki við það aukið hér. Öllu meiru skiptir að menn reyni að átta sig á þeim aðferðum sem hann beitir i gagnrýni sinni og þeim skoðunum á leiklist og Ieikbók- menntum sem skrif hans bera vitni um. Um þau efni var hann sjálfur jafn fámáll og um almennt ástand leikhúsmála — sé undan skilin fyrrnefnd grein um leikdóma — og kann ástæðan að vera sú að hann leit ekki á sig sem sérfræðing um leikhúsmál, heldur sem „dæmigerðan áhugamann", óbreyttan unnanda leiklistarinnar. Leik- listargagnrýnendur eru oft dregnir í dilka eftir því hvort þeir gera leikritinu, texta höfundarins eða leiksviðinu hærra undir höfði í skrifum sínum og hvað Ásgeiri viðvikur þurfa menn vart að fara í graf- götur um afstöðu hans: hún er i grund- vallaratriðum bókmenntalegs eðlis. Alla leikdóma sína byrjar hann á rækilegri umfjöllun um höfundinn, bókmennta- lega stöðu hans og leikritið sjálft; að svo 107
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.