Fréttatíminn - 01.05.2015, Blaðsíða 22

Ég var í
nokkrum
hljóm-
sveitum á
MH árunum,
meðal annars
hljómsveit
sem hét Múl-
dýrið.
Straumurinn
liggur til
Fréttatímans
Ja
n.
-m
ar
s
20
11
6
1%
Ja
n.
-m
ar
s
20
15
6
5%
Úr rokkinu
í skjálftana
Kristín Jónsdóttir jarðskjálftafræðingur starfar á Veðurstofu
Íslands sem fagstjóri jarðskjálftavár. Kristín er jarðskjálfta-
fræðingur og eftir áralanga dvöl erlendis segist hún vera
komin í draumastarfið. Á yngri árum átti hún þann draum
að verða rokkstjarna og var fyrsta söngkonan í hljóm-
sveitinni Unun – og söng meðal annars með Rúnari Júlíus-
syni. Hún segir drauminn um rokkið samt hafa dáið út en
fylgist þess í stað með róli eldfjallaeyjunnar sem við búum á.
M argir muna eftir lag-inu Hann mun aldrei gleym´enni, sem kom
hljómsveitinni Unun á kortið. Þar
naut sveitin liðsinnis Rúnars heitins
Júlíussonar og lagið varð smellur
á augabragði. Í myndbandinu við
lagið má sjá unga söngkonu sem
staldraði ekki lengi við í sveitinni,
og Heiða tók við keflinu og restina
vita allir. Söngkonan heitir Kristín
Jónsdóttir. Hún er fagstjóri jarð-
skjálftavár Veðurstofunnar og varð
landskunn þegar umbrotin hófust
í Bárðarbungu í fyrra. Poppuð for-
tíð jarðskjálftafræðingsins vakti
athygli blaðamanns og hann heim-
sótti Veðurstofuna.
„Það sem ég er að gera hér er
að vakta jarðskorpuhreyfingar og
sjá um jarðskjálftaeftirlitið,“ segir
Kristín. „Við erum að reyna að sjá
hvort jörðinni líði illa, eða sé með
háan blóðþrýsting einhvers staðar.
Þar með að reyna að sjá hvort ein-
hver jarðskjálfti sé í kortunum. Svo
erum við líka að fylgjast með eld-
fjöllunum okkar. Við fylgjumst með
því hvort fjöllin eru að tútna út. Það
eru 33 eldfjöll á Íslandi svo það er
alltaf einhver virkni,“ segir Kristín.
„Við erum nýbúin að upplifa stærsta
gosið í 230 ár sem fylgdi mikil gas-
mengun og það þurfti að tækla það,
svo er alltaf hætta á gosi undir jökli
sem þarf að vakta.“
Hverjar eru líkurnar á því?
„Það eru gos í Vatnajökli á u.þ.b
fimm ára fresti og það eru margar
eldstöðvar á því svæði. Það kemur
eldgos, alveg sama hvort okkur lík-
ar betur eða verr,“ segir Kristín.
Hekla er ólíkindatól
Eldgosafræðingar lifa og hrærast
í rannsóknum og vöktun eldstöðva
og segir Kristín að um leið og það
óski þess enginn að það byrji að
gjósa, þá sé um leið ákveðin spenna
í faginu þegar kemur að því að fjöll
fari að minna á sig. „Þetta er mjög
spennandi og maður verður nettur
fíkill á þessa spennu,“ segir Krist-
ín. „Það er um leið óþægileg pressa
að maður missi af einhverju merki,
eða einhverju tákni sem við túlk-
um ekki rétt. Maður vill ekki að það
gerist, og er því alltaf á tánum.“
Er ekki ómögulegt að gos eigi sér
stað án þess að það geri boð á und-
an sér, eins og í Vestmannaeyjum
1973. Eru tækin ekki orðin þannig
að þið sjáið þetta alltaf fyrir?
„Maður vonar það,“ segir Krist-
ín. „Það eru samt ólíkindatól eins
og Hekla, sem virðist geta gosið án
þess að gera boð á undan sér. Skjálft-
arnir eru ekki endilega margir í að-
dragandanum. Við erum samt kom-
in með fleiri tæki en við höfðum árið
2000 þegar hún gaus síðast, svo við
höfum betri möguleika að sjá hreyf-
ingarnar fyrir eldgos, en þetta er
óþægileg staða,“ segir Kristín.
Mikilvægt að skrifa um eld-
gosin
Eldgosið í Holuhrauni, sem lauk ný-
verið, var óvenjulegt á þann hátt að
því fylgdi töluvert meiri gasmeng-
un en öðrum gosum hér á landi.
Jarðskjálftaeftirlit Veðurstofunnar
fylgdist mjög grannt með gangi
mála þar og segir Kristín að ekki
hefði mátt miklu muna svo ástandið
færi í það að rýma næstu sveitarfé-
lög sökum mengunar.
„Eldgosið var ekki svo hættu-
legt,“ segir Kristín. „Hraun lagðist
eins og malbik yfir sandauðn sem
er ein stærsta uppspretta svifryks-
mengunar á Íslandi, svo það var í
rauninni bara gott og blessað. Það
sem var óþægilegt við þetta gos
var þessi gasmengun,“ segir hún.
„Ef hún hefði verið mikið meiri þá
hefðum við þurft að flytja fólk. Það
eru þó ekki við á Veðurstofunni sem
og ég tók þátt í sönglagakeppninni
í MH,“ segir Kristín. „Dr. Gunni
og Þór Eldon voru í dómnefndinni
og höfðu samband við mig og báðu
mig um að syngja með þeim, svo ég
gerði það í einn vetur eða svo.“
Stóð það þá til að verða popp-
stjarna?
„Já, heldur betur,“ segir Kristín.
„Heiða heillaði þá bara aðeins meira
og var eiginlega betri í þetta en ég,“
segir hún. „Hennar rödd passaði bet-
ur í þetta. Ég var í nokkrum hljóm-
sveitum á MH árunum, meðal annars
hljómsveit sem hét Múldýrið þar sem
Prins Póló var með mér. Við gáfum
út eina plötu og það var mjög gaman.
Ég hafði alltaf mjög gaman af þessu
hljómsveitabralli,“ segir Kristín.
Kristín segir að það hafi alltaf stað-
ið til að koma heim eftir nokkurra
ára dvöl erlendis. „Þetta er draum-
urinn,“ segir hún. „Ég er í drauma-
djobbinu. Það er góð stemning á Veð-
urstofunni og gott teymi hérna. Það
vantar samt jarðskjálftafræðinga,“
segir hún. „Það eru margir sem fara
í jarðfræðina en ekki nógu margir
sem fara í jarðskjálftafræðin, því mið-
ur,“ segir Kristín.
Hvar gýs næst?
„Ég er ansi hrædd um að Katla
fari af stað á þessu ári, á maður að
þora að segja það,“ segir Kristín.
„Við ættum að geta fylgst vel með
aðdragandanum og spáð fyrir um
það. Það kemur að því að Katla gýs.
Þetta er lengsta þekkta goshlé Kötlu
og hún mun fara í gang. Það er búið
að reikna ýmislegt út varðandi sviðs-
myndir og skoða mikið, svo ber ég
fullt traust til viðbragðsaðila,“ seg-
ir Kristín Jónsdóttir, fagstjóri jarð-
skjálftavár – og fyrrverandi rokk-
stjarna.
Hannes Friðbjarnarson
hannes@frettatiminn.is
Poppstjörnudraumur-
inn heillaði Kristínu
Jónsdóttur á sínum
tíma. Hún varð lands-
kunn þegar umbrotin
hófust í Bárðarbungu
í fyrra, en hún er
fagstjóri jarðskjálf-
tavár á Veðurstofunni.
Mynd/Hari
Skáskot af myndbandi Ununar þar sem Kristín syngur smellinn góðkunna „Hann
mun aldrei gleym´enni“ með Herra Rokk sjálfum, Rúnari Júlíussyni.
ákveðum það, heldur er það í hönd-
um Almannavarna og sóttvarna-
læknis, en það voru margar spurn-
ingar sem vöknuðu. Sem betur fer
kom ekki til neinna framkvæmda.“
Hvernig er staðan á ykkar vakt
þegar gos eins og þetta hættir allt
í einu, og ykkar vakt róast. Hver er
tilfinningin?
„Það sem gerðist var það að bunki
af verkefnum sem maður var búinn
að ýta á undan sér tók við,“ segir
Kristín. „Það er búið að vera mjög
mikið að gera eftir gos. Það er mjög
mikilvægt að skrifa um allt sem
gerðist. Ekki bara svo það nýtist
mér seinna, heldur líka fyrir þá sem
koma á eftir. Við þurfum að túlka
þetta í sameiningu og mikil rann-
sóknarvinna sem tekur við.“
Stóð til að verða poppstjarna
Kristín er 41 árs gömul, mennt-
aður jarðeðlisfræðingur frá HÍ og
svo nam hún jarðskjálftafræði í Sví-
þjóð. Hún er gift Pálma Erlendssyni
jarðfræðingi og er fjögurra barna
móðir. Hún bjó erlendis, bæði í
Austurríki og Svíþjóð þangað til
fyrir tæpum tveimur árum, þegar
hún flutti heim og tók við stöðunni
á Veðurstofunni.
Er Ísland ekki magnað land fyrir
jarðeðlisfræðing að starfa á?
„Jú, mjög, en það sem er fyndið er
að helstu eldfjallaskjálftafræðingar
heimsins vinna á Írlandi og Bret-
landi,“ segir Kristín. „Heimurinn
er orðinn þannig að þú þarft ekkert
að búa nálægt eldfjöllum til þess að
vinna við þetta. Það er samt betra,
finnst mér. Ég var búin að vera
hérna í eitt ár þegar það byrjaði að
gjósa. Svo það var mjög góð tíma-
setning,“ segir hún.
Hvað kom til þess að þú fórst að
syngja með Unun á sínum tíma?
„Þetta var í kringum 1993 eða 4,
22 viðtal Helgin 1.-3. maí 2015