Ægir - 01.03.2015, Side 23
23
Stærstu tíðindi stofnmælingar
botnfiska á Íslandsmiðum, sem
lauk undir lok marsmánaðar,
eru vafalítið að stofnvísitala
þorsks mælist sú hæsta frá upp
hafi rannsókna árið 2005. Til
viðmiðunar er hún tvöfalt
hærri en árin 20022008. Haf
rannsóknastofnun segir í niður
stöðum sínum að hækkun vísi
tölunnar megi fyrst og fremst
rekja til aukins magns af
stórum þorski. Allir lengdar
flokkar yfir 60 cm reyndust yfir
meðallagi. Lægra hlutfall 5060
cm þorsks er rakið til lélegs ár
gangs frá 2010.
„Fyrsta mat á 2014 árgangi
þorsks bendir til að hann sé
meðal stærstu árganga frá
1985, svipaður og árgangar
2008, 2009 og 2011. Hann kem-
ur í kjölfar lítils árgangs frá
2013. Meðalþyngd 5 ára þorsks
og eldri hefur farið vaxandi
undanfarin ár og er nú yfir
meðaltali rannsóknatímans, en
meðalþyngd 3 og 4 ára þorsks
er hins vegar nokkuð undir
meðaltali. Magn fæðu í þorski
var minna en árin 2010-2014.
Loðnan var lang mikilvægasta
bráð þorsksins eins og ávallt á
þessum árstíma. Mest var af
loðnu í mögum þorsks út af
Vestfjörðum, við suðurströnd-
ina og Norðausturland. Af ann-
arri fæðu má helst nefna síld,
kolmunna, ísrækju og ýmsar
tegundir fiska,“ segir í skýrslu
Hafrannsóknastofnunar um
stofnmælingarnar hvað þorsk-
inn varðar.
Ýsan á uppleið
Aðrar mikilvægar niðurstöður
stofnmælingarinnar snúa að
ýsustofninum en vísitala ýsu en
lengdardreifing og aldursgrein-
ing benda til að árgangurinn frá
2014 sé stór eftir röð sex lítilla
árganga.
Stofnvísitala ýsu hækkaði
verulega á árunum 2002-2006 í
kjölfar góðrar nýliðunar, en fór
ört lækkandi næstu fjögur árin
þar á eftir. Vísitalan í ár er svip-
uð því sem verið hefur í mars-
ralli frá 2010,“ segir í niðurstöð-
unum en ýsa veiddist á land-
grunninu allt í kringum landið.
Meira fékkst af henni fyrir norð-
an land en sunnan, sem er
breyting sem orðið hefur æ
skýrari síðasta áratuginn en áð-
ur fékkst ætíð meira af ýsu við
sunnanvert landið.
„Meðalþyngd ýsu yngri, en
sjö ára, hefur farið vaxandi und-
anfarin þrjú ár og er nú yfir
meðaltali rannsóknatímans.
Hins vegar er meðalþyngd átta
ára ýsu og eldri enn undir með-
allagi. Magn fæðu í ýsumögum
var svipað og undanfarin ár og
var loðna rúmlega helmingur
fæðunnar. Af annarri fæðu má
helst nefna slöngustjörnur og
burstaorma, en minna var af
ljósátu en áður, líkt og í þorski.“
Steinbíturinn þokast upp
Að venju fékkst gullkarfi víða en
mest djúpt út af Faxaflóa,
Breiðafirði og Vestfjörðum. Vísi-
tala gullkarfa í marsralli fór
hækkandi eftir árið 2008 og
mælingar síðustu sex ára hafa
verið þær hæstu frá 1985. Lítið
hefur hins vegar fengist undan-
farin ár af smákarfa undir 30
cm, samkvæmt niðurstöðunum.
Stofnvísitala steinbíts var í
lágmarki árið 2010 en hefur síð-
an farið hægt vaxandi. Lítið
fékkst af 20-60 cm steinbít mið-
að við fyrri ár, en magn stein-
bíts stærri en 65 cm var hins
vegar yfir meðallagi. Mest er að
fá af steinbít Vestfjarðamiðum
og í innanverðum Faxaflóa.
Litlar sveiflur í flatfiskstofnunum
„Vísitala lúðu í stofnmæling-
unni lækkaði hratt á árunum
1986-1990 og hefur haldist lág
síðan. Mjög lítið fékkst af lúðu í
marsralli árin 2008-2014 og
stofnvísitalan þessi ár var um
20 sinnum lægri en árin 1985-
1986. Vísitalan í ár hækkaði frá
fyrra ári og er nú svipuð og árin
2002-2007.
Stofnvísitala skarkola var
svipuð og verið hefur undanfar-
inn áratug, eftir að hafa mælst í
lágmarki á árunum 1997-2002.
Vísitalan nú er um þriðjungur
þess sem hún var að meðaltali
fyrstu fjögur ár mælingarinnar.
Vísitölur þykkvalúru og lang-
lúru þróuðust lengst af með
með svipuðum hætti; fóru
smám saman lækkandi fyrstu
15 árin en hækkuðu síðan á ár-
unum eftir aldamót. Undanfar-
inn áratug hafa vísitölur þykk-
valúru farið lækkandi og í ár
mældist vísitalan sú lægsta frá
2003. Í ár var vísitala langlúru
svipuð og undanfarin fimm ár.
Vísitölur sandkola og skráp-
flúru hafa verið lágar í undan-
farinn áratug og svo var einnig í
stofnmælingunni í ár.“
Stofnmælingar Hafrannsóknastofnunar:
Nýjasti árgangur þorsks meðal
þeirra stærstu frá upphafi mælinga
Frá 1996 hefur átt sér stað greinileg þróun í útbreiðslu ýsunnar sem
mest mælist nú af fyrir norðan land, þveröfugt við það sem áður var.
F
isk
istofn
a
r