Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.01.2015, Blaðsíða 53

„Í þá daga var helsta hráefnið, bygg, flutt
inn með skipum til Islay, hamingjan má vita
hvaðan. Enginn vissi það og öllum stóð á
sama – nema Mark Reynier,“ útskýrir Carl.
„Skömmu seinna fór hráefnið sem vínandi á
stórum tankbílum aftur með ferju til meg-
inlandsins, yfirleitt einhverstaðar í Láglöndum
Skotlands, var þar sett á ámur og geymt í
vöruhúsum uns það var orðið að viskíi. Það
var svo selt sem Islay viskí og það kallaði
Reynier óásættanlegt.“ Eins og gefur að
skilja féll það í grýttan jarðveg hjá öðrum
framleiðendum en hann kærði sig kollóttan og
setti upp ákveðin gildi fyrir framleiðslu Bruic-
hladdich. „Númer eitt var að byggið væri
skoskt. Í annan stað að vínandinn yrði látinn
ná þroska á ámum hér á eyjunni. Þessi tvö
prinsippmál hleyptu iðnaðinum í algert upp-
nám og Reynier eignaðist fljótt óvini enda var
hann að gagnrýna viðteknar venjur með há-
værum hætti.“
En okkar maður lét ekki staðar numið þar
heldur réðst með látum að tveimur þáttum
sem höfðu verið viðhafðir um áratuga skeið til
að tryggja ákveðinn stöðugleika í framleiðslu
viskís milli ára – eða eins og Reynier orðaði
það, iðnaðarferli til að tryggja einsleitni. Ann-
ars vegar svokölluð kaldsíun (e. chill filtering)
þar sem viskíið er kælt svo olían í því skilji
sig frá. Hún er síðan fjarlægð. Gallinn er að
um leið fer mikið af bragðinu með og í súginn.
Hitt var viðbæting á litarefninu E150, sem í
daglegu tali kallast karamellulitur. Sami litur
og gerir kóladrykki brúna. Eins og gefur að
skilja fjölgaði enn frekar í hópi óvildarmanna
Reyniers við þetta. „Frumherjar komast hins
vegar oft ekki hjá því að eignast óvini og
þetta skóp Bruichladdich sess sem hinn
óstýriláti utangarðsmaður meðal skoskra
viskígerða.“
Reynier hófst handa við að selja Bruic-
hladdich viskí með sama hætti og ef um Búrg-
úndarvín væri að ræða og því sambandi skipt-
ir upprunaskikinn (f. terroir) öllu máli,
jarðvegurinn og loftslagið. Rekjanleikinn telur
og rúmlega það. Kjörorð Bruichladdich er, vel
að merkja, „We believe terroir matters.“
Ekki að undra þó iðnaðinum þætti sér ögr-
að og það illilega.
Beinn og breiður vegur
Þó Mark Reynier hafi nú selt Bruichladdich
til áfengissamsteypunnar Rémy Cointreau er
sýn fyrirtækisins sú sama. Ekkert af fram-
leiðslunni fer í viskíblöndur heldur er hún öll
seld sem einmöltungar í nafni Bruichladdich.
Það er ekki þar með sagt að framleiðslan sé
einsleit; þvert á móti er hún gríðarlega fjöl-
breytt og tilraunastarfsemin ræður ríkjum um
leið og framleiðsluhefðirnar eru í heiðri hafð-
ar. Til þessa dags er Bruichladdich ekki með-
limur í Samtökum skoskra viskíframleiðenda
(e. Scotch Malt Whisky Association) þar sem
drykkjarrisarnir Diageo og Pernod Ricard eru
allsráðandi. Það hefur þó ekki komið í veg
fyrir eftirtektarverðan árangur utangarðsvisk-
ísins síðustu fimmtán árin. Í fararbroddi er
ein helsta ástæða þess árangurs, viskímeist-
arinn, sjálfur Jim McEwan, sem er með réttu
kallaður goðsögn í greininni, gríðarlega virtur
og eftirsóttur fyrirlesari. Í næstu grein um
heimsóknina til Islay verður rætt við hann og
fylgst með stórmerkilegri tilraun hönnuðar frá
Íslandi til að búa til betra viskíglas með að-
stoð og ráðgjöf McEwan. Meira um það þegar
þar að kemur.
Port Charlotte er móreykt afbrigði frá Bruichladdich. Ólíkt
því sem margir halda er reykjarbragðið ekki einskorðað
við viskí frá Islay, né heldur er það algilt um eyjaviskíin.
Þessi trétafla kallast „The Laddie Computer“
og segir sitt um hversu skemmtilega gamaldags
búnaðurinn er sem notaður er við viskígerðina.
Handverkið og reynslan er það sem gildir hér á
bæ en ekki nýjasta tækni, tölvur og þvíumlíkt.
Merki hússins heilsar við innkeyrsluna.
Eins og sjá má hefur Bruichladdich ítrekað
verið valið Maltviskí ársins á undanförnum
árum, þrátt fyrir óhefðbundna nálgun sína
– eða kannski einmitt hennar vegna.
The Classic Laddie er grunn-
gerðin frá Bruichladdich.
Í dag er Bruichladdich á beinu
brautinni en ekki fyrir alls
löngu lá leið viskígerðarinnar
ofan í glatkistuna.
Morgunblaðið/Jón Agnar
Gamall kopareimari stendur á hlaðinu ásamt viskíámum sem mynda nafn viskígerðarinnar. Ljósblái
liturinn, einkennislitur Bruichladdich, vísar til litar hafsins utan við strendur Islay.
Einn af kopar-
eimurunum þar
sem galdrarnir
gerast við fram-
leiðslu viskísins.
Hjá Bruich-
laddich er að
finna elsta starf-
hæfa eimarann í
Skotlandi.
11.1. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 53