Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.01.2015, Blaðsíða 46

46 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 11.1. 2015
Á
rásin á Tvíburaturnana í New
York, sem heimurinn horfði á, að
hluta til í beinni útsendingu,
gleymist seint og vonandi aldrei.
Úr heimi óraunveruleikans voru
menn orðnir ýmsu vanir. Enda-
lausar stórmyndir um baráttuna við hið illa um
heimsyfirráð, með tæknibrellum mestu meistara í
greininni, náðu ekki að slæva heiminn fyrir ósköp-
unum sem við honum blöstu 11. september 2001.
Samt var það sem fyrir augu bar eins og óraunveru-
legt.
Gat þeta gerst?
Hvernig gátu fáeinir ungir menn, helteknir hatri,
undirbúið sig um langa hríð í Bandaríkjunum fyrir
árás á þau sjálf? Hvorki Hitler eða Stalín hafði tek-
ist það, enda ekki einu sinni reynt. En þessi litli
hópur hafði náð á vald sitt fjórum farþegaþotum og
það öllum í einu og tekist að fljúga þrem þeirra á
kunnustu mannvirki Bandaríkjanna og valda meira
manntjóni en stórveldið hafði nokkru sinni orðið
fyrir á heimaslóð (350 japanskar flugvélar felldu
2.403 í árásinni á Pearl Harbour). Ein árásin mis-
tókst að hluta. Hik virðist hafa komið um stund á
forsprakka hryðjuverkahópsins í einni vélinni og
þar sem árás hennar dróst hafi farþegar hennar
fengið boð um hvað þeir ættu í vændum. Farþeg-
arnir gerðu því áhlaup á hryðjuverkamennina. Far-
þegaþotan sú brotlenti og allir innanborðs fórust.
Það hefði áður, eitt og sér, þótt stórkostlegt hryðju-
verk, en varð næstum því jákvætt borið saman við
hin ósköpin og ekki síst hitt hvað hefði gerst hefði
flugvélinni verið steypt sem eldsprengju á þing-
húsbygginguna eða Hvíta húsið.
Hitt gleymist heldur ekki er menn horfðu undr-
andi á fagnaðarlæti fólks, sem við fréttina þaut
syngjandi og dansandi út á götur, t.d. á Gaza-
svæðinu, um þær mundir sem fólkið var að fleygja
sér út úr turnunum. Margur varð sem þrumulostinn
við að sjá þau viðbrögð. Þau fagnaðarlæti verða
ekki réttlætt með nokkrum hætti, en margar og
ólíkar skýringar má gefa.
Stórveldi fær högg
Bandaríkin hafa verið mesta herveldi í heimi í heila
öld og hafa á sama tíma borið ægishjálm ríkidæmis
yfir aðra. Ýmsum þykir þau oft fara sínu fram í
krafti þess mikla afls. En flestir viðurkenna í sömu
andrá, að það sé heimsins gæfa, að það ríki sem
náði slíkri yfirburðastöðu, hafi einmitt verið Banda-
ríkin, en ekki t.d. einræðisríki á borð við gamla Sov-
étið, Kína eða ónefnd ríki fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins.
En Bandaríkin eiga sér marga hatursmenn og
sumir líta þau sem uppsprettu alls ills, líkja þeim
við satan sjálfan, eða a.m.k. fulltrúa hans á þessari
jörð. Það er í raun engin furða, þótt slík öfl hafi litið
á árásirnar 11. september 2001 sem sigurhátíð. Út
frá þeirra sjónarmiði tókust þessar árásir full-
Morgunblaðið/Golli
Betra er að vakna upp
við vondan draum en
að sofna inn í martröð
Reykjavíkurbréf 09.01.15