Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.03.2015, Blaðsíða 20

20 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.3. 2015
Ferðalög og flakk
Á
sta Þorleifsdóttir og Hall-
dór Björnsson eru vant
fjallafólk, hafa bæði
starfað sem leiðsögu-
menn og gengið mikið hér heima og
erlendis. GR 11 er þó langlengsta
ganga sem þau hafa farið í um dag-
ana.
GR 11 liggur Spánarmegin í
Pýreneafjöllum. Um er að ræða ríf-
lega 840 km leið, það er meira en
tuttugu Laugavegir og hver dagleið
eins og að fara Fimmvörðuháls.
Hraðametið er níu dagar. Það á
Kilian Jornet, frægur katalónskur
fjallamaður, en hann fór aðeins
styttri útgáfu af leiðinni, 700 km
með lítilli hvíld. Ungt og sprækt
fólk fer leiðina á þrjátíu dögum en
algengast er að gangan taki á bilinu
42 til 46 daga. Ásta og Halldór voru
44 daga á leiðinni. „Við vorum ekk-
ert að flýta okkur og gáfum okkur
víða tíma til að njóta fegurðarinnar.
Mottóið var einfalt: Skjaldbakan
kemst þetta líka!“ segir Ásta.
Leiðin er erfið yfirferðar enda er
hækkunin mikil, 46 þúsund hæð-
armetrar. Upp og niður um ótal
fjallaskörð, yfir tinda og um dali.
Ásta segir í raun meira álag að
ganga niður og viðurkennir að hún
sé ennþá pínulítið aum í tánum.
„Þetta eru skörðótt, ógnvekjandi
fellingafjöll sem verða til vegna
þess að Afríka er að rekast á Evr-
ópu. Það er verið að ýta Íber-
íuskaganum einhverja millimetra á
ári og þess vegna eru fellingarnar
svo brattar og brotnar,“ segir Ásta
sem þótti leiðin ekki síður áhuga-
verð frá jarðfræðilegu sjónarmiði
en fagurfræðilegu.
Ásta segir leiðina í einu orði sagt
stórkostlega, útsýnið sé engu líkt,
jarðfræðin mögnuð og litskrúðug.
Fjöllin séu hvert öðru fallegra. Eins
vötnin og blómskrúðið á sér fáa
líka, þarna vaxa nánast allar
plöntur villtar sem við þekkjum
sem skrautblóm í íslenskum görð-
um. Leiðin liggur um nokkra ægi-
fagra þjóðgarða; Ordesa-Monte
Perdido, Alt-Pirenea, Posets-
Maladeta og Aigüestortes i Estany
de Saint Maurici og loks Nuria-
friðlandið.
Góður undirbúningur
Ásta og Halldór bjuggu sig vel und-
ir gönguna, pöntuðu allskyns bækur
og lágu yfir kortum. Ásta mælir alls
ekki með leiðinni fyrir óvant fjalla-
fólk. Þá skipti andlega atgervið
engu minna máli en hið holdlega.
Nauðsynlegt er að hafa góð kort og
GPS-tæki meðferðis. Þau bjuggu
líka að því að hafa gengið um hluta
svæðisins, hið kynngimagnaða 2000
metra djúpa Ordesagljúfur, fyrir
áratug, ásamt ungum syni sínum.
„Honum þótti raunar alveg nóg um
það ferðalag, blessuðum drengnum,
og endaði á því að vísa í barnasátt-
mála Sameinuðu þjóðanna. Ég er
barn! Þegar hann þurfti á enn einn
3000 metra tindinn.“
Ásta hlær.
Fyrir tuttugu árum gengu hjónin
saman á Kilimanjaro, um Alpana og
Halldór á einnig að baki göngur í
Himalajafjöllunum.
„Það sem skiptir öllu máli til að
líða vel á svona langri göngu er
góður og léttur útbúnaður. Ég lá
yfir erlendum vefsíðum til að finna
besta búnaðinn og tókst það. Hann
þarf að þola rok og rigningu. Bak-
pokinn minn var ekki nema tólf kíló
fyrir utan vatn og mat og í honum
var bara einn lúxus – dúnsvefnpoki.
Það getur nefnilega orðið ansi kalt
þarna á nóttunni. Hæsta tjaldstæðið
okkar var í 2.680 metra hæð,“ segir
Ásta.
Þriðjung nátta gistu þau í tjaldi,
þriðjung í allskyns fjallaskálum og
bændagistingu og þriðjung á hótel-
um með baði og maturinn var af-
bragð og þá sérstaklega saltfiskur-
inn. Ásta ljómar við þá tilhugsun.
Þau hófu gönguna Atlantshafs-
megin, við Capo de Higuer, en vel
má byrja hinum megin á Cap de
Creus við Miðjarðarhafið. Upplif-
unin er víst alls ekki síðri þannig.
Frakklandsmegin við fjöllin liggur
svo sambærileg leið, GR 10, sem
Ásta og Halldór geta vel hugsað sér
að fara síðar. Jakobsvegurinn frægi
liggur þvert um Pyreneafjöllin um
fjallaskörð og má þá sjá pílagrím-
ana ganga hann. „Annars er Jak-
obsvegurinn bara sunnudagsrölt við
hliðina á GR 11,“ segir Ásta og
skellir stríðnislega upp úr.
Ævintýrið hófst strax á fyrsta
degi. „Þrátt fyrir þrjátíu ára fjalla-
reynslu, kort og GPS-tæki og rauð-
hvítu merkingarnar tókst okkur að
villast. Komin var hellirigning og í
stað þess að gista á hóteli, þar sem
við áttum bókað, sváfum við undir
þakskeggi afskekktrar kirkju fyrstu
nóttina, ásamt bandarískri stelpu og
skoskum hjónum sem einnig höfðu
villst. Fengum hressingu á nálæg-
um bæ fyrir svefninn,“ segir Ásta.
Fall er fararheill og hjónin kom-
ust á sporið strax daginn eftir – og
villtust ekki aftur.
Mikið er um ávalar hæðir í
Baskalandi og landbúnaðarhéruð
áberandi. Ásta og Halldór urðu
margs vísari á göngu sinni þar, svo
sem að tapas eru upprunalega
baskneskir smáréttir. „Það kom á
óvart,“ segir Ásta.
Þau rákust á allra þjóða kvikindi
á leiðinni en heimamenn voru samt
í meirihluta, það er Baskar og
Katalónar. „Þeir segja að Spánverj-
arnir séu svo latir að þeir komi
bara í skólafríinu í ágúst,“ segir
Ásta hlæjandi. Rígurinn milli þessa
fólks er vitaskuld heimsfrægur. Á
leiðinni er svo gengið gegnum smá-
ríkið Andorra.
Gekk margsinnis á tré
Landslagið er afskaplega fallegt á
leiðinni, segir Ásta, og gróðurinn
eftir því, ekki síst ægifagrir eik-
arskógar. „Svo er fuglalífið engu
líkt, sérstaklega í Baskalandi. Ég
gekk bæði á bíla og tré meðan ég
var að dást að fuglunum og fiðr-
ildum.“
Fjölmörg þorp eru á leiðinni, sum
í blóma en önnur í niðurníðslu.
Unga fólkið er mikið til farið og
mörg stóla þorpin á ferðamennsku.
„Sum staðar er eins og jörðin hafi
gleypt fólkið. Í einu þorpanna býr
aðeins einn maður. Honum er illa
við fólk og færir gjarnan göngu-
leiðamerkingar til að afvegaleiða
það. Sérstaklega er varað við hon-
um í handbókum,“ segir Ásta hlæj-
andi.
Ferðin hefst í þorpinu Capo de Higuer við Atlantshafið.
Skjaldbakan
kemst þetta líka!
ÞAÐ ER MÁL MANNA AÐ GR 11, RÍFLEGA 840 KÍLÓMETRA LEIÐ EFTIR ENDILÖNGUM
PÝRENEAFJÖLLUNUM FRÁ ATLANTSHAFI TIL MIÐJARÐARHAFS EFTIR LANDAMÆRUM
SPÁNAR OG FRAKKLANDS SÉ EIN MAGNAÐASTA GÖNGULEIÐ Í EVRÓPU. ÁSTA ÞORLEIFS-
DÓTTIR JARÐFRÆÐINGUR, SEM GEKK ÞESSA LEIÐ ÁSAMT EIGINMANNI SÍNUM, HALLDÓRI
BJÖRNSSYNI HÉRAÐSDÓMARA, Í FYRRA SEGIR ÞAR ENGU LOGIÐ. LEIÐIN SÉ EINSTÖK.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Ásta og Halldór bregða á leik með
góðum baskneskum göngufélögum.
Skjaldbakan Hermann slapp með
skrekkinn. Var bjargað af veginum.
Frakkland
Spánn
Toulouse
Barcelona
Cadaques
Irún
Pamplona
Zaragoza
GR 11
Atlantshaf
Miðjarðarhaf