Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.03.2015, Blaðsíða 52

Viðtal
52 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.3. 2015
S
teingrímur Dúi Másson vinnur
nú að því að klára þáttaröðina
Rúntinn, sem fjallar eins og
nafnið gefur til kynna um rúnt-
inn í tíu bæjum og þorpum á
Íslandi. Eftir að hafa gert samning við Ís-
lensku kvikmyndasamsteypuna lagði hann
land undir fót sumarið 1999 ásamt Bjarka
Kaikumo hljóðmanni og Ísold Uggadóttur
aðstoðarleikstjóra. Þau leigðu amerískan
húsbíl og heimsóttu Akranes, Akureyri,
Blönduós, Egilsstaði, Hólmavík, Höfn í
Hornafirði, Ísafjörð, Keflavík, Reykjavík og
Vestmannaeyjar. Viðar H. Gíslason tónlist-
armaður og Ólafur Jónsson arkitektanemi
voru ráðnir sem leikarar og umsjónarmenn
myndarinnar.
Framleiðandi Rúntsins er Friðrik Þór
Friðriksson og segir Steingrímur Dúi hann
hafa kveikt strax á hugmyndinni og sett
hana í gang. Tveimur mánuðum síðar voru
þau lögð af stað í ferðlagið en tekið var
upp föstudags- og laugardagskvöld fimm
helgar í júní fram í ágúst.
Í lok sumarsins stóð Steingrímur Dúi
uppi með um 120 klukkustundir af upp-
teknu efni en verkefnið strandaði á því að
fjármagn fékkst ekki til að klára það.
Upphaflega stóð til að gera heimild-
armynd í fullri lengd en nú stefnir hann á
að gera allt að tíu þátta röð. Ástæðan fyr-
ir því að hann ætlar sér að klára verk-
efnið núna er að hann gerði meistaraverk-
efni sitt í menningarstjórnun frá
Háskólanum á Bifröst um rúntinn og lagð-
ist í rannsóknir á upptökunum.
Talsmáti og húmor verða grófari
Upphaflega hugmyndin að myndinni kom
þegar hann var laxveiðileiðsögumaður eitt
sumar í Víðidalsá. „Þá fórum við, þá ungir
strákar, alltaf á Blönduós um helgar. Mér
fannst rúnturinn svo fyndinn þar, var bara
eitt strik. Þá byrjaði að blunda í mér
hugmyndin að það væri gaman að gera
heimild um þetta. Ég hef lengi haft áhuga
á grasrótarmenningu, hún hefur alltaf
heillað mig, illgresið, sem getur verið fal-
legt líka,“ segir leikstjórinn og útskýrir að
Rúnturinn sé mikilvæg og hreinskilnisleg
heimild um jaðarmenningu í íslensku sam-
félagi. „Að mörgu leyti er þetta frekar ljót
menning, sjoppumenning með majónes-
samlokum og áfengisneyslu, en svo er eitt-
hvað mjög fallegt við hana líka, eitthvað
séríslenskt.“
Hann segir rúntinn vera tímabundna
uppreisn til að komast út úr hversdeg-
inum. „Ég fann þarna samlíkingu með
karnivali miðalda en í því sambandi studd-
ist ég við rússneska heimspekinginn
Mikhaíl Bakhtín; hömlum er lyft, bæði
talsmáti og húmor verða grófari,“ segir
hann.
Vissuð þið áður en þið lögðuð af stað að
það væri rúntur á öllum þessum stöðum?
„Nei, og sumt var beinlínis húmor, eins
og að fara á Hólmavík. Ég var viss um
að það væri ekki rúntur þar en svo
reyndist bara vera öflugur rúntur þar og
það kom okkur á óvart,“ segir hann en
vissulega voru bílarnir ekki margir.
Vegasjoppur tengjast oftar en ekki rúnt-
inum, segir Steingrímur Dúi. „Þar hópast
fólk saman og skiptir um bíla.“
Viðar og Ólafur voru leikarar þó að það
hafi ekki verið gefið upp. „Við bjuggum til
karaktera og gáfum þeim ákveðna eig-
inleika eins og mjög mikinn áhuga á rúnt-
inum og bílum, fíkn í ruslfæði, karlrembu-
leg viðhorf til kvenna, vöntun á fáguðum
smekk og fleira,“ segir hann.
Hann segir að fólk hafi ekki alveg náð
að átta sig á þeim og reynt að finna þetta
Tímabundin
uppreisn í
hversdeginum
RÚNTURINN ER MIKILVÆG OG HREINSKILNISLEG HEIMILD UM
JAÐARMENNINGU Í ÍSLENSKU SAMFÉLAGI, SEGIR STEINGRÍMUR
DÚI MÁSSON KVIKMYNDAGERÐARMAÐUR. HANN STEFNIR NÚ
Á AÐ KLÁRA VERKIÐ SEM HANN BYRJAÐI Á ÁRIÐ 1999.
Inga Rún Sigurðardóttir ingarun@mbl.is
Margar af gömlu vega-
sjoppunum eru horfnar
eða hafa breyst mikið.
Allt myndefnið
var tekið upp á
fimm helgum
sumarið 1999.
Upptökuaðferðin eða reglurnar sem
unnið var eftir í Rúntinum voru undir
áhrifum frá dogma-myndunum og stefnu-
yfirlýsingu Lars Von Triers og Thomasar
Vinterbergs. Vissum reglum varðandi
upptökur varð að fylgja eins og til dæmis
að ekki mátti nota uppstillt kvikmynda-
ljós eða taka upp sömu senuna tvisvar.
 Tískuklæðnaður var bannaður hjá
starfsmönnum.
 Bannað var að ræða um upptökurnar
til að það spyrðist ekki út að verið væri
að gera heimildarmynd um rúntinn.
 Lýsingarorðin hallærislegt og kjánalegt
voru talin jákvæð í tengslum við
upptökurnar.
 Haft var í huga að innihald vegur
þyngra en tæknileg gæði.
 Ekki var nauðsynlegt að fela upp-
tökufólk í myndinni, hljóðmaður eða
annar tæknimaður máttu sjást.
 Umsjónarmennirnir máttu stundum
vera undir áhrifum áfengis til að falla
inn í hópinn.
STEFNUYFIRLÝSING
RÚNTSINS