Morgunblaðið - 24.04.2015, Qupperneq 17

Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. APRÍL 2015
SAMKVÆMT BÓKSÖLU Í PENNANUM EYMUNDSSON UM LAND ALLT
METSÖLULISTI EYMUNDSSON
VIKAN 15.04.15 - 21.04.15
1 2
5 6
7 8
109
43
Britt-Marie var hér
Fredrik Backman
Vertu Úlfur
Héðinn Unnsteinsson
Gleymdu stúlkurnar
Sara Blædel
Viðrini veit ég mig vera
Óttar Guðmundsson
Í fangabúðum nazista
Leifur H. Muller
Bylting - og hvað svo?
Björn Jón Bragason
Ekki snúa aftur
Lee Child
Syndlaus
Viveca Sten
Fyrir sunnan
Tryggvi Emilsson
Ástin, drekinn og dauðinn
Vilborg Davíðsdóttir
Davíð Már Stefánsson
davidmar@mbl.is
„Þetta er tilkomumikil gosbyrjun,
sprengigos í eldkeilu sem byrjar
snögglega og með háum gosstrók,“
segir Páll Einarsson, jarðeðlisfræð-
ingur og prófessor við Háskóla Ís-
lands, um eldgosið sem hófst í eld-
fjallinu Calbuco í suðurhluta Síle í
fyrradag. Búið er að lýsa yfir neyðar-
ástandi á svæðinu en ekki er vitað um
fólk í beinni hættu enn sem komið er.
Þetta er í annað skiptið síðan í
mars að stórt eldfjall tekur að gjósa í
suðurhluta Síle en hinn 3. mars gaus
Villarrica. Það gos stóð ekki lengi en
var afar öflugt. Að sögn fjölmiðla í
Síle er uppi áætlun um að rýma tutt-
ugu kílómetra radíus frá eldfjallinu
en það þýðir brottflutning um fjögur
þúsund manns.
Lítið hraunflæði
Smábærinn Puerto Montt er við
fjallsræturnar og er hann þú þegar
þakinn ösku. Sérfræðingar hafa einn-
ig varað við því að ár á svæðinu gætu
flætt yfir bakka sína sökum ísbráðn-
unar.
Páll segir eldfjallið aðallega
spúa ösku. „Þetta er fyrst og fremst
sprengigos. Það virðist því ekki vera
mikið hraungos eftir því sem ég hef
séð. Þessi fjöll eru nú sjaldan með
mikið hraunflæði. Þetta virðist hafa
borið skjótt að, en það verður keðju-
verkun og úr verður skyndilegt
sprengigos. Það er ekki víst að fjöllin
séu búin að hlaða sig þannig að eftir
þeim sé tekið,“ segir hann jafnframt
um það hví gosið hafi komið mönnum
jafn mikið á óvart og raun ber vitni.
„Síle er náttúrlega mjög eld-
virkt land. Þarna er röð af mjög virk-
um eldfjöllum eftir landinu endi-
löngu. Þetta tengist samreki, það er
þarna fleki sem er að troðast undir
Suður-Ameríku,“ bætir hann við en
virk eldfjöll í Síle eru alls um fimm
hundruð sem er það næstmesta í
heiminum á eftir Indónesíu.
Segir gosinu svipa
til gosa í Heklu
„Flugumferð á suðurhveli er nú
ekki mikil svo að það skiptir kannski
ekki meginmáli. Hættan fer fyrst og
fremst eftir því hvernig á stendur í
næsta nágrenni. Það hefur nú svo
sem ekki verið neitt alvarlegt hingað
til þó svo það hafi orðið sprengigos í
Síle,“ segir hann en bætir við að það
sé ómögulegt að segja til um hvað
gosið komi til með að standa lengi,
lengd gosa sé yfirleitt það sem verst
sé að segja til um.
Páll segir jafnframt gosinu í Síle
svipa nokkuð til gosa í Heklu og Ís-
lendingar, sem og aðrir, geti lært á
því. „Íslensk gos eru oftast þannig að
þau byrja með látum og dala svo til-
tölulega fljótt. Þetta virðist hafa bor-
ið að með mjög stuttum fyrirvara, ef
nokkrum, og það minnir svo sem á
Heklu.
Hekla á það til að byrja mjög
snögglega. Það er einmitt það sem
gerir Heklu svona hættulega. Það er
sjálfsagt að minna á vegna þess hve
gosbyrjunin er snögg, að það er ein-
mitt það sem veldur hættunni í
kringum Heklu. Þar eru mál sem á
enn þá eftir að afgreiða og þarf að
taka fastari tökum í sambandi við
ferðamenn og flugumferð,“ segir
hann að lokum.
Calbuco hrekur þús-
undir manns á flótta
AFP
Eldgos Eldfjallið Calbuco í suðurhluta Síle hóf að gjósa í fyrradag. Fjöldi manns hefur þurft að yfirgefa heimili sín.
 Jarðeðlisfræðingur segir Íslendinga geta lært af gosinu
Calbuco
» Eldfjallið Calbuco er í um
tvö þúsund metra hæð í suður-
hluta Síle.
» Eldfjallið hefur gosið um
tíu sinnum síðan 1837 en það
gaus síðast árið 1972.
» Áætlað er að það þurfi að
rýma tuttugu kílómetra radíus
í kringum fjallið sem þýðir
brottflutning um fjögur þús-
und manns.
Martröðinni er hvergi nærri lokið
hjá þeim flóttamönnum sem komust
lífs af er bátur með um 900 manns
um borð fórst undan ströndum Líbíu
um síðustu helgi. Líklega þurfa þeir
að bíða innan vírgirðingar á Sikiley í
að minnsta kosti ár. Mögulega verð-
ur niðurstaðan svo sú að þeir þurfi að
fara aftur til heimalanda sinna.
Yfirmaður líbísku strandgæslunn-
ar segir að stjórnvöld í Líbíu hafi
beðið ríki Evrópu um aðstoða vegna
flóttamanna sem flykkjast til lands-
ins og fara þaðan á óöruggum bátum
yfir til Evrópu. Yfirmaðurinn segir
að engin viðbrögð hafi enn borist við
beiðni líbískra stjórnvalda. Evrópu-
sambandið hefur engu að síður lýst
yfir miklum áhyggjum af málinu en
framundan eru þeir mánuðir ársins
sem flestir freista þess að flýja.
Sjóslysið er það mannskæðasta í
sögunni á Miðjarðarhafinu sam-
kvæmt Sameinuðu þjóðunum en tal-
ið er að um 800 manns hafi farist.
Saksóknarar á Ítalíu segja að skip-
stjórinn hafi óvart siglt á flutninga-
skip sem ætlaði að koma fiskibátnum
til hjálpar. Um 1.700 innflytjendur
hafa látið lífið það sem af er ári 2015.
Alþjóðleg stofnun um innflytjenda-
mál (IOM) segir að dauðsföll árið
2015 séu 30 sinnum fleiri í ár en á
sama tíma í fyrra. davidmar@mbl.is
30 sinnum fleiri
dauðsföll í ár
 Slysið undan ströndum Líbíu er
það mannskæðasta á Miðjarðarhafinu
Bandarísk stjórn-
völd hafa gefið það
út að tveir gíslar
hafi verið drepnir
þegar bandaríski
herinn gerði
áhlaup á meðlimi
al-Qaeda á landa-
mærum Afganist-
ans og Pakistans í
janúar.
Hinn bandaríski Warren Wein-
stein hafði verið í haldi hryðjuverka-
samtakanna frá því árið 2011 og Ítal-
inn Giovanni Lo Porto frá því árið
2012. Barack Obama, forseti Banda-
ríkjanna, hefur lýst yfir sorg sinni
og eftirsjá vegna atburðanna og
kveðst, sem æðsti yfirmaður, taka
ábyrgð á verkunum. Tveir aðrir
bandarískir ríkisborgarar, sem tald-
ir voru meðlimir al-Qaeda, voru
einnig drepnir, annar í sama áhlaupi
og hinn í öðru áhlaupi stuttu síðar.
Tveir gíslar
drepnir
Barack
Obama