Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.05.2015, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17.5. 2015
HEIMURINN
BÚRÚNDI
BUJUMBURA Tilraun nokkurra háttsettra liðsforingja og lög-
reglumanna til að ræna völdum í Afríkuríkinu Búrúndi virðist
hafa farið út um þúfur og þrír forsprakkanna hafa verið handteknir.
Talsmaður Pierres Nkurunziza forseta sagði þó á föstudag að
defroid Niyombare hershöfðingi, gengi enn laus. Nkurunziza varhelsti leiðtoginn, Go
u Tansaníu þegar tilraunin var gerð. Hann hefur verið gagnrýndurstaddur í grannríkin
að ætla að bjóða sig fram í þriðja sinn í röð þótt lög banni það.harðlega fyrir
BANDARÍKIN
WASHINGTON sindamenn við bandarískuVí
na,hafrannsóknastofnuni NOAA iða, h
með heitu blóði u fisktegundina með þenna, ein
t á ensku opah. Blóðrásineiginleika. Hún nefnis
pendýrum og fuglum, opaher mjög svipuð og í s
um líkamann, m.a. með þvídreifir heitu blóðinu
num. Fiskurinn getur, ólíktað veifa stöðugt uggu
öðrum fiskum, notað eyruggana til að hreyfa sig í
vatninu og þeir eru verndaðir
fyrir kulda með þykku fitulagi.
Átta mánaða rannsóknir
sýndu að líkamshiti opah var
ávallt fimm stigum lægri en í
vatninu sem hann dvaldist í.
INDLAND
NÝJU-DELÍ Forsætisráðherra Indlands,
Narendra Modi, sem er í Kína í sinni fyrstu
opinberu heimsókn til landsins, segir að
tveggja daga viðræður hans við kínverska
ráðamenn hafi verið gagnlegar, árangur hafi náðst í viðræðum um
viðskipti og deilur um landamæri. Kínverj gertar hafa áratugum saman
kröfu til landamærahéraða í Indlandi og Indverjar vilja að reynt verði
að draga úr miklum halla sem er á viðskiptunum, þeim í óhag. Bæð
ríkin reyna af kappi að auka áhrif sín í Asíu með ýmsum hætti, þau
hafa m.a. veitt Nepal geysimikla aðstoð vegna jarðskjálftanna í landinu.
INDÓNESÍA
DJAKARTA Sjómenn í Indónesíu
björguðu á föstudag um 1000
hælisleitendum frá Búrma en
fólkið hafði verið á
reki á þrem bátum
í nokkra daga. Það
er sagt vera orðið
mjög veikburða,
hungrað og þyrst.
Daginn áður var
liðlega hundrað manns bjargað af
lítilli eyju við strönd Taílands. Mörg
ríki í Suðaustur-Asíu, þar á meðal
Taíland, Malasía og Indónesía, hafa
agt að bátafólk sé ekki velkomið,s
eimalönd þess verði sjálf að leysah
vandann. Fyrr í vikunni björguðu
flotar Malasíumanna og Indónesa
um 1.600 manns en hafa síðan
hrakið aðra báta á brott.
Smygl á fólki er ein arðvæn-
legasta grein afbrota í heim-
inum og sums staðar er um
að ræða öfluga smyglhringi.
Liðsmenn þeirra fylgjast vel
með, vita hvað ráða Evrópu-
ríkin ætla að grípa til. Ef ráð-
in virka mun fátt breytast,
segja sumir, annað en verðið
sem mun hækka. Fréttamenn
BBC segja að helstu smyglar-
arnir bjóði upp á far með
sæmilega traustum bátum yf-
ir Miðjarðarhaf en einnig
skjalafals og fleira „nytsam-
legt“. Og þeim er annt um
orðsporið. Of mikil græðgi
og grimmd
keppinaut-
anna
skemmi
fyrir öll-
um.
Margir hafa dáið, bestu vin-ir mínir og systur mínarog bræður mínir hafa dá-
ið í þessari bylgju þeirra sem vilja
komast til Ítalíu. Það eina sem ég
get sagt við ykkur sem viljið koma
er: í öllum bænum gerið það ekki,
bræður mínir og systur, af því að
það erfitt að kveðja.“ Þetta segir 12
ára stúlka frá Gambíu sem í apríl
kom til Reggio di Calabria á Suður-
Ítalíu. Henni var bjargað ásamt um
150 öðrum hælisleitendum en talið
er að um 400 hafi farist með bátn-
um.
Sagt er frá bréfinu í alþjóðlega
vefritinu The Local, fram kemur að
stúlkan, sem í fyrstu gat lítið tjáð
sig vegna áfallsins en ritaði dagbók,
hafi óskað eftir því að bréf hennar
yrði birt. En hún bætir við að hún
hafi á ferðalaginu til Líbíu og þaðan
yfir Miðjarðarhafið orðið vitni að
mörgu sem hún geti ekki sagt frá.
Sjálf var hún og systir hennar á
þilfari, sem borgað var aukalega
fyrir en foreldrarnir í lestinni.
Bátnum hvolfdi, sennilega vegna
þess að farþegarnir þyrptust allir í
einu að sama borðstokknum þegar
björgunarskip nálgaðist. Systir
stúlkunnar bjargaði henni en
drukknaði sjálf.
Svipaðar hörmungasögur hafa
heyrst mörgum sinnum síðustu
mánuði og ár, bæði af Miðjarðarhafi
og Indlandshafi þar sem margir
reyna að komast til Ástralíu. Og að
sjálfsögðu er sjaldnar sagt frá þeim
mörgu sem deyja á ferðalagi um lítt
byggð eyðimerkursvæði Sahara,
komast ekki í neinar skýrslur.
Hverfa.
Hvers vegna leggur fólkið af
stað? Sumir hafa flúið átök og borg-
arastyrjaldir, það á t.d. við um
marga Sýrlendinga. En yfirleitt er
um að ræða fólk sem er tilbúið að
leggja mikið á sig til að komast til
ríkra landa þar sem hægt er að fá
vinnu og skapa börnunum, séu þau
með í för, einhverja framtíð. Nóg er
að ímynda sér að maður væri í
sporum þeirra, hver myndi segja
nei við slíkri framtíð?
Velferðarkerfi og vinna
Svo hefur auðvitað frést að þótt
ekki fáist vinna geti flestir bjargað
sér í Evrópu með aðstoð hjálpar-
samtaka eða opinberra aðila. Eink-
um ef flóttamaðurinn getur fært
traust rök fyrir því að hann
sé að flýja til að bjarga
lífinu en sé ekki einfald-
lega „efnahagslegur
flóttamaður“.
Viðbrögð stjórnvalda við
þessum fólkstraumi hafa ver-
ið margvísleg. Ástralar hafa
tekið upp harða stefnu, þeir vísa
bátum flóttafólks/ hælisleitenda á
brott, senda það til Nýju-Gíneu eða
smáeyja í Kyrrahafi.
Alþjóðastofnanir segja að minnst
ein milljón manna bíði þess nú í
Líbíu og fleiri löndum Norður-
Afríku að fá far til Evrópu, jafnvel í
stórhættulegum lekabyttum. Fólkið
veit af hættunni, jafnvel bláfátækt
fólk í þróunarlöndunum á nú far-
síma eða þekkir einhvern sem á slík
tól. En flestir hugsa sem svo að
þeir muni sleppa, einhverjir aðrir
farast.
Vandinn er orðinn slíkur að
mörgum Vesturlandabúum fallast
hendur. Er það ekki óafsakanleg
sjálfselska að vísa burt þurfandi
fólki sem hefur ekkert til saka unn-
ið, bara fæðst á röngum stað? Sið-
fræðireglur segja okkur að hjálpa
eftir mætti þegar neyðin kallar. En
getum við hjálpað öllum? er spurt.
Ef menn segja að við getum ekki
haldið áfram að horfa á fólk
drukkna bókstaflega við fótskör
Evrópu hlýtur næsta, rökrétta
skrefið að vera að senda öflug far-
þegaskip til Líbíu. Þá þarf enginn
að treysta á vafasama smyglara og
farkosti þeirra. Ekki hafa margir
lagt það til. En stjórnmálaleiðtogar
telja sig vita að svo róttækar lausn-
ir myndu einfaldlega skapa annan
vanda – og kjósendunum snar-
fækka.
Milljónir innflytjenda frá fátæk-
um löndum hafa sest að í Evrópu
og víða gengur þeim og afkom-
endum þeirra illa að laga sig að
ólíkum aðstæðum, siðum og trú.
Þeim myndi á fáum árum fjölga um
margar milljónir, jafnvel tugmillj-
ónir ef allir Miðausturlandamenn og
Afríkumenn sem vilja komast til
Evrópu fengju ósk sína uppfyllta.
Þess vegna ræða menn allar aðrar
leiðir. Oft er sagt að ráða verði bót
á því sem veldur fólksflutningum,
útrýma fátækt og ófriði í heima-
löndum hælisleitenda. Vafalaust er
hægt að gera meira í þá veru en
verkefnið er ólýsanlega stórt og
flókið. Og verður ekki leyst á morg-
un eða á þessari öld.
Lífsháskinn
ekki nógu
mikil ógn
FARSÍMAR OG ÖNNUR TÆKI GERA NÚ ÖLLUM JARÐAR-
BÚUM KLEIFT AÐ FRÆÐAST UM LÍF Í ÖÐRUM LÖNDUM.
VIÐ VITUM HVERJIR HAFA ÞAÐ GOTT. Í RÍKJUM FÁTÆKTAR
OG STRÍÐA ER EIN AFLEIÐINGIN AÐ MARGIR HÆTTA LÍF-
INU TIL AÐ KOMAST Á BROTT.
FAGMENNSKA
Ungir karlmenn frá Afríku sunnan Sahara bíða eftir atvinnutilboði í Tripoli. Vitað er að hælisleitendur sæta oft illri með-
ferð í landinu, konum er nauðgað og verkamenn sviknir um laun. Átök og stjórnleysi hafa grafið undan samfélaginu.
AFP
* Það er einfaldlega skynsamlegt og hagkvæmt að setja ákveð-in takmörk við fólksflutningum en hvetja um leið til aðlög-unar og berjast gegn mismunun.
Ayyan Hirsi Ali, flóttakona frá Sómalíu.
Alþjóðamál
KRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is