Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.05.2015, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31.5. 2015
Fjölskyldan Höfundar þriggja útivistarbóka fyrir börn og fjölskyldur standa fyrir fjöl-skyldudegi í Öskjuhlíð á laugardag milli kl. 13 og 15. Á dagskrá er m.a.
klettasig, rathlaup, skylmingar, upplifunarleiðangur og náttúrubingó. Dr.
Bæk verður á svæðinu og í lokin verður boðið upp á slökun og hugleiðslu.
Fjölskyldudagur í Öskjuhlíð
Þ
að er vel við hæfi að mað-
urinn sem stóð að baki
vel heppnuðu lestrarátaki
Ævars vísindamanns sendi
frá sér bók með sérstöku letri
fyrir lesblinda, til að auka enn á
lestur ungu kynslóðarinnar. Börn
landsins lásu hvorki meira né
minna en 60.000 bækur í átakinu.
Ný bók Ævars Þórs Benedikts-
sonar, Risaeðlur í Reykjavík,
fyrsta bókin í bókaflokki um
bernskubrek Ævars vísindamanns,
var að koma út hjá Forlaginu og
er fyrsta bókin þar á bæ sem
notast við þessa nýju leturgerð.
„Mér finnst ótrúlega töff að
bókin mín skuli fá að vera fyrsta
bókin undir merkjum Forlagsins
sem notar þessa leturgerð,“ segir
Ævar en hann hafði heyrt af
letrinu en ekki áttað sig á því að
það væri til á íslensku fyrr en
Sigþrúður Gunnarsdóttir, sem er
yfir barnabókum hjá Forlaginu,
gaukaði því að honum. Emilía
Ragnarsdóttir, umbrotsmaður bók-
arinnar, var sú sem fékk hug-
myndina að því að nota letrið
góða. „Bókin er unnin samhliða
lestrarátaki og það á því vel við
að hún skarti letri sem hjálpi
þeim sem eiga erfitt með lestur.
Vísindamanninum í mér finnst svo
auðvitað heillandi að það sé til
leturgerð sem heilinn eigi auð-
veldara með að vinna úr en öðr-
um.“
Hann segir letrið líka lifandi og
skemmtilegt og henta stílnum á
bókinni vel. „Þetta verður áreið-
anlega fyrsta bókin af mörgum
sem skartar þessu letri nú þegar
íslenskir höfundar vita af því,“
segir rithöfundurinn.
„Ég er búinn að fara út um
allt síðustu vikur og lesa upp í
skólum og bókasöfnum,“ segir
Ævar, sem hefur fengið góð við-
brögð við bókinni. Viðbrögðin við
þessari nýju
leturgerð hafa
ekki verið síðri
og hafa kenn-
arar og krakk-
ar komið til
hans eftir upp-
lesturinn til að
skoða letrið.
Fyrir utan
letrið er upp-
setningin á textanum brotin upp
með misstórum stöfum. „Ég er
mikið að leika mér með stærðina
á letrinu, til dæmis eftir því
hvort einhver sé að hrópa eða
hvísla og hvort eitthvað spenn-
andi sé að gerast,“ segir hann en
þetta brýtur upp blaðsíðuna.
„Þetta býr til litlar vörður á
hverri einustu blaðsíðu, sem
mynda góðan samhljóm við ótrú-
lega skemmtilegar myndskreyt-
ingar Ránar Flygenring. Þetta
hjálpar sömuleiðis þeim sem eru í
fyrstu bekkjum grunnskóla; það
er svo gott að vita að það sé
eitthvað svakalegt að fara að ger-
ast,“ segir hann en til dæmis nær
grameðluöskur yfir þrjár blaðsíð-
ur og þegar kíkt er ofan í dimm-
an kjallara birtast tvær svartar
blaðsíður. Hann nefnir að þetta
sé í svipuðum anda og hjá
David Walliams og
Andri Snær hafi líka
leikið sér með þetta í
Bláa hnettinum.
„Það er svo gam-
an að þessu. Minn
bakgrunnur er leik-
húsið og þegar ég
var að ákveða hvaða
orð og setningar
ættu að taka mest
pláss í bókinni fór ég
eftir því hvernig ég
heyrði þau í höfðinu á
mér,“ segir Ævar en
þetta gerir það að verk-
um að það er auð-
veldara að
lesa bókina
upphátt.
Þarna má
segja að allar hliðar Ævars sam-
einist, vísindamaðurinn kemur
með letrið, leikarinn með áhersl-
urnar og rithöfundurinn með text-
ann.
En hvernig bók er Risaeðlur í
Reykjavík?
„Þetta er spennandi ævin-
týrabók fyrir lesendur á öllum
aldri,“ segir Ævar en honum er
illa við að flokka bækur eftir
aldri.
Hugmyndin að því að
skrifa bók um bernsku-
brek Ævars vísinda-
manns kemur frá
öðrum ævintýra-
manni, nefnilega
Indiana Jones. „Ég
fékk hugmynd-
ina frá
jarðflekahreyfingar, eldgos og
hvernig jörðin virkar til að rétt-
læta viðveru risaeðlanna og get
þannig komið alls kyns upplýs-
ingum til skila á skemmtilegan
hátt. Jarðfræðiþemað var með-
vitað frá byrjun, því þú getur
eiginlega ekki fjallað um risaeðlur
án þess að minnast á jörðina
okkar í leiðinni. Aftast í bókinni
er ég svo með örfáar staðreyndir,
annars vegar um jarðfræði og
hins vegar um risaeðlur, svona
fyrir þá alla hörðustu. Þetta er
langt í frá að vera kennslubók en
kannski lærir lesandinn óvart eitt-
hvað,“ segir hann en það hljómar
eins og góð leið til að læra.
Fyrir utan Ævar eru aðalsögu-
hetjurnar í bókinni Helga, Marek,
Hildur, Andri og Pétur en nöfnin
eru engin tilviljun heldur verðlaun
í lestrarátakinu.
„Lestrarátakið virkaði þannig
að þú last þrjár bækur, fylltir út
lestrarmiða og settir í kassa á
bókasafninu þínu,“ segir hann en
kassarnir komust til Ævars með
hjálp Heimilis og skóla. „Þegar
við töldum alla miðana áður en
við drógum kom í ljós að 60.000
bækur voru lesnar í átakinu,“
segir Ævar, sem vissi í raun ekk-
NÝ ÆVINTÝRABÓK UM BERNSKUBREK ÆVARS VÍSINDAMANNS
Fyrirmyndin Indiana Jones
Hér er rithöfundurinn við
Hallgrímskirkju sem kemur
við sögu í nýju bókinni.
Morgunblaðið/RAX
ÆVAR ÞÓR BENEDIKTSSON VAR AÐ SENDA FRÁ SÉR NÝJA ÆVINTÝRABÓK SEM BER NAFNIÐ RISAEÐLUR Í REYKJAVÍK. HÚN FJALLAR UM BERNSKU-
BREK ÆVARS VÍSINDAMANS OG SKER SIG ÚR AÐ ÞVÍ LEYTI AÐ HÚN ER PRENTUÐ MEÐ SÉRSTAKRI LETURGERÐ SEM AUÐVELDAR LESBLINDUM
LESTURINN. ÞAÐ KRAUMAR MARGT Í TILRAUNAGLÖSUNUM HJÁ ÆVARI EN HANN ÆTLAR AÐ STANDA FYRIR ÖÐRU LESTRARÁTAKI, ER AÐ
SKRIFA FRAMHALD ÞINNAR EIGIN ÞJÓÐSÖGU OG AÐ BYRJA MEÐ ÚTVARPSÞÁTT.
Inga Rún Sigurðardóttir ingarun@mbl.is
George Lucas og þáttunum sem
hann framleiddi um æskuár In-
diana Jones, sem voru í raun
laumukennsla um mannkynssög-
una,“ segir hann en þeir segja
frá því hvernig Indy „kynnist
heiminum áður en heimurinn upp-
götvaði hann,“ eins og segir í
auglýsingum fyrir þáttinn. Indy
hittir á ferðalögum sínum bók-
staflega alla sem skipta máli í
mannkynssögunni, útskýrir Ævar,
sem sjálfur er með ákveðna
„laumukennslu“ í bókinni.
Laumukennslubók
í jarðfræði
„Mér datt því í hug að taka Æv-
ar vísindamann og yngja hann,“
segir hann en Ævar heldur upp á
11 ára afmæli sitt í bókinni.
„Í leiðinni er þetta pínu laumu-
kennslubók í jarðfræði. Ég
þarf auðvitað að útskýra
með almennilegum
hætti hvernig í
ósköpunum risaeðlu-
egg enduðu á Ís-
landi, enda landið
okkar ekki til þegar
risaeðlurnar voru
uppi. Ég nýti mér
alls kyns fróðleik um
Mynd/Rán Flygenring