Morgunblaðið - Sunnudagur - 31.05.2015, Blaðsíða 58

58 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31.5. 2015
Bækur
Þó Hilma sé fyrsta skáldsaga Óskars ergreinilegt af lestri bókarinnar að hanner ekki að skrifa texta í fyrsta sinn og
hann játar það, segir að þó hann hafi ekki gef-
ið út neitt annað þá hafi hann fengist lengi við
að skrifa. „Hilma er fyrsta sagan þar sem ég
tók það loforð af sjálfum mér að klára og fara
alla leið, en ég hef verið að fikta við skrif í þó-
nokkur ár en þá var það þannig að ég settist
niður þegar ég taldi að andinn væri hjá mér.
Nú tók ég þetta föstum tökum, gaf mér
ákveðinn tíma til að skrifa en stúderaði líka
glæpasögur með öðrum hætti en ég hafði gert
áður. Það má kannski segja að ég hafi ákveðið
að gera þetta faglega,“ segir Óskar.
Hann segir að hugmyndin að bókinni hafi
birst sér 2009 og næsta árið hafi hann verið
að melta hana og velta fyrir sér. „2010 til 2011
var ég að koma mér af stað í verkið, en það
tók mig um ár að komast í þær stellingar að
mér fannst ég vera tilbúinn til að skrifa. Bók-
in var svo eiginlega tilbúin í fyrra, útgefand-
inn kominn með hana í hendurnar til að setja
hana í útgáfuferli. Það var aftur a móti alltaf
eitthvað að trufla mig í sambandi við endinn
þannig að ég kippti henni til baka og skrifaði
síðustu rúmlega hundrað blaðsíðurnar aftur
þar til ég var orðinn sáttur og það tók mig
um það bil ár,“ segir Óskar og bætir við hann
hafi ekki séð eftir þeim tíma enda hafi hann
ákveðið að gefa sér allan þann tíma sem þurfti
þar sem þetta yrði hans fyrsta bók.
Óskar segist hafa getað skipulagt aðra
vinnu á þann veg að hann gæti skrifað í tvo
daga á viku fyrstu tvö árin sem hann vann að
bókinni, sest niður klukkan níu á morgnana
og setið við til klukkan fimm eða sex með
matarhléum. „Ég tók þetta eins og hverja
aðra vinnu og fann það snemma út að ég var
langfrjóastur á morgnana, milli kl. níu og eitt.
Ég vissi að þetta væri vinna, en þetta var
meiri vinna en ég bjóst við og þó andinn sé
alltaf góður þegar hann mætir þá er það ekk-
ert skilyrði að vera að bíða eftir honum, þetta
snýst um að setjast niður og vinna í sögunni á
hverjum degi.“
Það má segja að Óskar sé búinn að kynnast
því býsna vel hvernig það er að vera rithöf-
undur og hann segist líka gjarnan vilja starfa
við það framvegis, þetta hafi líka öðrum þræði
verið tilraun um hvernig væri að starfa við
skriftir. „Þetta er ofboðslega skemmtileg
vinna og svo hafa viðbrögðin við bókinni verið
svo góð, verið eins og einskonar verðlaun fyrir
þessa vinnu. Ég er líka byrjaður á næstu
bók,“ segir hann og bætir við að hann hafi
alltaf séð Hilmu fyrir sér sem fyrri hluta tví-
leiks.
Hilma er glæpasaga, eins og getið er í upp-
hafi, og Óskar segir að það sé engin tilviljun,
hann hafi hrifist af slíkum bókum allt frá því
hann las Hlauptu drengur, hlauptu eftir Nicky
Cruz sem barn. „Þetta form hefur heillað mig
allt frá þeim tíma. Hvað mína stöðu innan
formsins varðar þá hef ég gaman af að tala
um tíðaranda án þess að vera að læða inn ein-
hverjum ádeilum eða einhverju slíku, enda hef
ég gaman af því þegar ég upplifi tíðaranda í
bókum sem ég er að lesa,“ segir Óskar en
bætir við að þegar komi að því að lýsa voða-
verkum og harkalegum átökum þá byrji hann
á að skrifa allt orði til orðs, en tálgi það síðan
til og sníði í endanlega útgáfu. „Ég vil að hug-
myndin komi öll á blaðið en síðan laga ég
hana að þeirri línu sem ég vil fara, ég vil ekki
maka einhverju framan í lesandann. Ég vil þó
ekki heldur að hann verði fjarlægur, reyni að
setja lesandann á staðinn. Ég vil treysta les-
andanum að hann fái líka sína upplifun við
lesturinn, en ég vil samt alltaf að hárin á
hnakkanum á honum rísi örlítið,“ segir Óskar
og bætir við að á árum áður hafi hann verið
mjög áhugasamur um kvikmyndir og kvik-
myndagerð, og sé reyndar enn, og þess sjái
eflaust stað í bókinni.
Þegar Óskar lætur þessi orð falla minni ég
hann á að það sé einmitt skammt síðan kvik-
myndarétturinn að Hilmu var seldur til kvik-
myndafyrirtækisins New Work og nánast áð-
ur en bókin kom út. Hann hlær við þegar ég
nefni þetta og segir svo að kápan á bókinni,
sem er vissulega eftirminnileg, hafi eiginlega
orðið til þess að leikstjórinn Þór Ómar Jóns-
son kynnti sér bókina og hreifst af. „Hann sá
kápuna uppi á vegg hjá ljósmyndaranum sem
tók kápumyndina, Nínu Björk Hlöðversdóttur,
og hreifst svo af henni að hann langaði að
heyra söguna sem lægi að baki myndinni og
fékk handritið.“ Óskar segir ekki ljóst hve
mikinn þátt hann muni eiga í gerð mynd-
arinnar, hann hafi verið tregur til að taka of
mikinn þátt í því, enda sé hann með næstu
bók í smíðum og vilji helst einbeita sér að
henni, en hann verði væntanlegum handrits-
höfundi innan handar.
AF LÖGREGLUKONUNNI HILMU
Vil að hárin á hnakkanum rísi
Óskar Guðmundsson tók það loforð af sjálfum sér að klára loks að skrifa skáldsögu eftir að hafa fiktað við skrif í þónokkur ár.
Morgunblaðið/Golli
ÓSKAR GUÐMUNDSSON HEILL-
AÐIST AF GLÆPASÖGU SEM BARN
OG EINSETTI SÉR AÐ SKRIFA EIN-
HVERN TÍMANN SLÍKA SÖGU.
HANN SENDI SVO FRÁ SÉR SÍNA
FYRSTU SKÁLDSÖGU Á DÖGUNUM,
SPENNUSÖGUNA HILMU.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
* Ég vil treystalesandanumað hann fái líka
sína upplifun við
lesturinn, en ég vil
samt alltaf að hár-
in á hnakkanum á
honum rísi örlítið. Þór Ómar Jónsson hjá kvikmyndafyrirtækinu New Work og
Óskar handsala samning um kvikmyndaréttinn af Hilmu.
Yfirleitt er ég með nokkrar bækur í lestri sam-
tímis, en bókastaflinn vex þá yfirleitt í réttum
hlutföllum við hversu upptekinn ég er við annað
en lestur. Þó er ein bók aldrei
langt undan og það er Veröld
sem var eða Die Welt von
Gestern á frummálinu eftir Stef-
an Zveig sem kom út árið 1943.
Bókin er nokkurs konar sjálfs-
ævisaga höfundar og um leið
saga Evrópu á fyrri hluta tutt-
ugustu aldar. Veröld sem var
sameinar áhuga minn á sagn-
fræði þessa tíma, auk þess sem höfundur var
heimagangur í húsum helstu listamanna ald-
arinnar og hefur frá mörgu forvitnilegu að segja.
Síðast en ekki síst, þá sýnir bókin hversu hratt
hlutir geta breyst en höfundur upplifði m.a. tvær
heimsstyrjaldir og eina heimskreppu og virðist
vera jafn hissa í hvert skipti er ósköpin dynja á.
Önnur uppáhaldsbók sem er mér hugstæð við
vinnu mína er Auðlegð þjóðanna eða Wealth Of
Nations eftir Adam Smith en hún kom út árið
1776. Bókin fjallar um markaðshagkerfið, hlut-
verk verkaskiptingar, peninga og auðsöfnunar, og
kaupskaparstefnuna sem var ríkjandi á þessum
tíma.
Ég hef alltaf verið heillaður af markaðs-
hagkerfinu, en greining Smith á verkaskiptingunni,
tækniframförum og frjálsri verslun og tengingunni
þar á milli náði mér alveg á sínum tíma. Smith
lifði á tímum iðnbyltingarinnar í Englandi í árdaga
nútímakapítalisma og það er gríðarlega forvitni-
legt að lesa um það sem fyrir augu hans bar.
Auðlegð þjóðanna er góð áminning um að þau
haglíkön sem staðist hafa tímans tönn eru einföld
og árétta að hagkerfum verður ekki stjórnað eins
og vélum.
BÆKUR Í UPPÁHALDI
SÖLVI BLÖNDAL
Sölvi Blöndal hefur dálæti á Veröld sem var eftir austurríska rithöfundinn Stefan Zveig.
Morgunblaðið/Golli
Stefan Zveig