Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.06.2015, Blaðsíða 14

Heilsa og
hreyfing
Morgunblaðið/Ásdís
*Hvað gerist í líkamanum þegar við hlæjum?Blóðþrýstingur lækkar, stresshormónminnka og heilinn sleppir út endorfíni ogþví fylgir vellíðan. Einnig styrkjast maga-vöðvar og hjartað pumpar hraðar, sem hef-ur góð áhrif á líkamann. Kostir hláturs erufjölmargir, bæði fyrir líkama og sál, enda fátt
skemmtilegra en gott hláturskast. Eini ókost-
urinn er að maður gæti pissað á sig af hlátri.
Gott hláturskast gulli betra
Hvítlaukurinn hefur verið notaður í mat í sjö
þúsund ár og má lesa um hann í matargerð
hjá Egyptum, Rómverjum, Grikkjum og Kín-
verjum. En hann er ekki aðeins góður til að
bragðbæta mat, heldur er hann líka allra
meina bót ef marka má allar þær greinar á
netinu sem dásama hann. Í hvítlauk má finna
efnið allicin, sem hefur bætandi áhrif á heils-
una, en einnig er hann ríkur að C- og B6-
ítamíni, kalki og trefjum. Hann á að geta
lækkað bæði blóðþrýsting og kólesteról, fyr-
irbyggt kvef og pestir og jafnvel lengt lífið.
Margir nota hvítlaukinn í annað en mat en
sagt er að gott sé að nudda honum á bólur,
frunsur og jafnvel baða sveppasýktar tær upp
úr hvítlauksblönduðu vatni. Þá má nudda
honum á húðina til að bægja burt moskító-
flugum. Og ef þið mætið einhvern tímann
varúlfi, djöfli eða vampíru er gott að vera
með hvítlauk á sér til öryggis.
NYTSAMLEGUR OG BRAGÐGÓÐUR Í 7.000 ÁR
Hvítlaukur er allra meina bót
Hvítlaukurinn er til margs nýtur og góður í mat
en einnig hefur hann góð áhrif á heilsuna.
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
O
ft er talað um að einhver sé
með gullfiskaminni og þykir sá
hinn sami ekki sérlega minn-
ugur. En hvernig skyldi okkur
fólkinu ganga að temja hugann og halda
einbeitingu? Nú sýnir ný rannsókn á veg-
um Microsoft að mannfólkið getur aðeins
haldið athyglinni óskertri í átta sekúndur;
einni sekúndu skemur en gullfiskur og fjór-
um sekúndum skemur en kom fram í síð-
ustu rannsókn frá árinu 2000. Stanslaust
áreiti frá allri þeirri nútímatækni sem herj-
ar á manninn er það sem veldur þessum
einbeitingarskorti. Snjallsímar, tölvur og
skjáir af ýmsu tagi eru fyrir augunum all-
an daginn og valda því að við stöldrum alls
staðar stutt við því alltaf er eitthvað annað
sem glepur. Hvernig Microsoft mældi ein-
beitingu gullfiskanna fylgir ekki sögunni og
er hér látið liggja á milli hluta.
Er leiðin raunverulega greið?
Flestir telja að þeir séu afar færir í að
gera marga hluti í einu og tala um að
„múltítaska“ á enskuskotinni íslensku, en
sannleikurinn er sá að manneskjan með-
tekur aðeins takmarkaðar upplýsingar þeg-
ar margt er í gangi í einu. Gott dæmi er
þegar talað er í símann á keyrslu. Þú með-
tekur eina stundina að gatan sé auð og
augnabliki síðar heldur þú að hún sé það
enn af því að heilinn virðist taka eins kon-
ar skjáskot af veginum. Þannig segir heil-
inn þér að leiðin sé greið þegar hún er það
ekkert endilega lengur.
Unglingar háðir samfélagsmiðlum
Önnur rannsókn sýnir að það tekur tölu-
verðan tíma að ná einbeitingu aftur ef þú
ert sífellt að flakka á milli miðla eða tækja.
Þannig gæti það tekið 15 til 25 mínútur að
komast aftur í gírinn í vinnunni eftir að
hafa lent í símtali eða skoðað tölvupóstinn.
Sumir sem reyna að minnka notkun sam-
félagsmiðla hafa upplifað eins konar
„drauga-textaheilkenni“, þ.e. þeim finnst
þeir heyra hljóð úr síma eða tölvu þegar
ekkert slíkt er. Unglingar eru sá hópur
sem verður helst fyrir þessu, en þeir nota
samfélagsmiðlana mjög mikið og sumir tala
við vini sína í gegnum tæki meira en í eig-
in persónu.
Ef tækin í kringum þig eru farin að hafa
slæm áhrif á líf þitt er best að slökkva á
þeim. Ef það gengur ekki, til dæmis í
vinnunni, er margt til ráða til að skerpa á
einbeitingunni.
Heilinn ferskur á morgnana
Nokkur ráð hafa reynst fólki vel. Gott er
að nýta morguninn á meðan heilinn er
ferskur og fullur af orku. Kláraðu fyrst
verkefni sem eru erfið eða krefjast sköp-
unarhæfileika. Næst skaltu ráðast á þau
mikilvægu verkefni sem þola enga bið og
síðast á tölvupóst og önnur minni verkefni.
Gott er að taka sér pásu í 3-5 mínútur á
hverri klukkustund. Ekki vanmeta lækn-
ingamátt náttúrunnar, farðu út í göngu í
hádeginu og heilinn mun endurnærast.
Einnig er talið sniðugt að gera eitthvað
öðruvísi og óvænt eins og að laga til á
tölvuskjánum eða á skrifborðinu. Heilinn
mun örvast og mynda dópamín sem hjálpar
við einbeitingu. Ef þú vinnur í opnu rými
getur það hjálpað mikið að vinna með
heyrnartól og útiloka þannig utanaðkomandi
áreiti. Ef við förum eftir þessum ráðum er
möguleiki að við náum að komast aftur upp
fyrir gullfiskana í næstu rannsókn.
Tölvuskjáir og símar valda því að einbeitingin helst aðeins í átta sekúndur, samkvæmt könnum Microsoft.
Morgunblaðið/Ásdís
EINBEITINGARSKORTUR MANNSINS
Af fólki og fiskum
GULLFISKAR GETA EINBEITT SÉR
LENGUR EN MAÐURINN SAM-
KVÆMT NÝRRI RANNSÓKN HJÁ
MICROSOFT. TÖLVUSKJÁIR OG SÍM-
AR STUÐLA AÐ SKORTI Á
EINBEITINGU.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Fyrir þá sem ekki nenna að stunda líkamsrækt gætu
auknar bólfimisæfingar verið lausnin. Kynlíf hefur ótal
kosti fyrir líkamann en talið er að þeir sem stunda
kynlíf einu sinni til tvisvar í viku séu með sterkara
ónæmiskerfi en aðrir sem stunda kynlíf sjaldnar. Að
auki er hreyfingin góð fyrir hjartað, lækkar blóðþrýst-
ing, styrkir vöðva og brennir kaloríum. Ein könnun
sýndi að þeir karlmenn sem stunduðu kynlíf tvisvar í
viku væru í mun minni hættu á að fá hjartasjúkdóma en
þeir sem stunduðu kynlíf aðeins einu sinni í mánuði.
Einnig eykur kynlíf kynlöngunina, þú sefur betur og ert
minna stressaður. Kynlíf er ákaflega gott fyrir grind-
arbotn kvenna og hjálpar við að laga þvagvandamál
sem margar konur þjást af eftir barnsburð. Við kynlíf
leysist úr læðingi hormón sem getur linað þjáningar
ýmiss konar, til dæmis verki í baki og fótleggjum en
einnig höfuðverki. Nú þýðir lítið að nota gömlu afsök-
unina með hausverkinn lengur. Svo getur kynlíf verið
mun skemmtilegra en ræktin og eykur nánd og ást
milli tveggja manneskja.
Kynlíf styrkir ónæmiskerfið, hjartað,
vöðva og linar ýmsar þjáningar.
Getty Images
FYRIR LÍKAMA OG SÁL
Kynlíf fyrir heilsuna