Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.06.2015, Blaðsíða 39

28.6. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 39
ur hálshöggvinn og höfðinu stillt upp úti við með skrif-
uðum skilaboðum hjá. Allt var þetta mikill óhugnaður.
Nató voru óneitanlega mjög mislagðar hendur þegar
bandalagið lagðist í svokallaðar vorhreingerningar í
ríkjum araba í Norður-Afríku. Um svipað leyti ýttu
Bandaríkin undir valdatöku Bræðralags múslima í
Egyptalandi og skildu bandamann sinn þar til áratuga
eftir á köldum klaka.
Á öllu þessu svæði hefur óöld ríkt síðan. Ástandið í
Írak, Jemen, Sýrlandi og á Sínaískaga bætist við.
Talíbanar eru að leggja undir sig svæði í Norður--
Afganistan og gerðu í vikunni sprengjuárás á þing-
húsið í Kabúl.
Það er óneitanlega dálítið sérstakt að horfa til þeirra
sem hæst létu yfir meintri þátttöku Íslands í Íraks-
stríðinu. Ísland tók ekki þátt í því, eins og t.d. frændur
okkar Danir, sem voru beinir þátttakendur í þeim
hernaðarátökum.
Eftir að ákvarðanir um árás á Írak lágu fyrir veitti
Ísland, eins og tugir annarra ríkja, hefðbundnum
bandamönnum sínum pólitíska stuðningsyfirlýsingu.
Hún hafði engin áhrif á það hvort til hernaðaraðgerða
kom eða ekki.
Allt annað gilti um árásir á Túnis og Líbíu. Nató átti
ekki aðild að árásunum á Írak. Fyrrnefndu árásirnar
voru hins vegar gerðar undir fána og í nafni Nató og
þurftu því að hafa fyrir fram samþykki íslenskra
stjórnvalda, ella hefði ekkert orðið úr þeim.
Gömlu „félagarnir“ úr Alþýðubandalaginu, hinar
tístandi friðardúfur Steingrímur og Össur, náðu því
þeim árangri í lífinu að stofna persónulega til stríðs á
vegum Nató. Sömu menn sem á árum fyrr slitu sólum,
hvenær sem færi gafst, til að komast á fund til að hrópa
bandalagið niður.
En einmitt þá sat Nató þó á friðarstóli, en kom í veg
fyrir að Sovétvaldið næði að ógna Evrópu vestan járn-
tjalds. Bandalagið hélt útþenslu kommúnista í skefjum
með sáttmála sínum og því vopnavaldi sem hann
studdist við.
Afleiðingarnar
Þeim „félögum“ verður ekki kennt um það, umfram
aðra þá sem lögðust í vorvíkinginn, að aðgerðirnar þær
reyndust eiginlega einu misheppnuðu aðgerðirnar í
allri sögu Nató.
Ríkisvaldið splundraðist í þessum löndum og snar-
veiktist í Egyptalandi. Ríki íslams fékk fótfestu í Sýr-
landi og svo í Írak og til hryðjuverkasamtakanna
streymdu vopn frá Líbíu. Jemen riðaði til falls.
Í kjölfarið hefur orðið óviðráðanlegur flóttamanna-
straumur norður yfir Miðjarðarhafið og ekki þarf að
vera eldri en tvævetur til að átta sig á að í þeim
óstjórnlega straumi leynist mjög líklega hryðjuverka-
fúsir menn frá Ríki íslams.
Ótti við hryðjuverk fer vaxandi í þessum heimshluta.
Heima í hollustunni
Hér í hinu sólríka norðri var á hinn bóginn allt fremur
kyrrlátt, og það jafnvel þótt stríðið um fundarstjórn
forseta sé talið með.
Í lok vikunnar kynnti að vísu nefnd um flugvallarmál
á höfuðborgarsvæðinu tillögur sínar. Formaður
nefndarinnar mætti í Kastljós, þar sem Helgi Seljan
ræddi við hann. Sá umsjónarmaður vill gjarnan þjarma
að viðmælendum sínum, a.m.k. þeim sem eiga slíkt
meira en skilið af pólitískum ástæðum, eftir frjálsu
mati hans.
Þó virtist í byrjun að Helgi vildi í einlægni fá það út
úr viðmælanda sínum út á hvað þessar óvæntu tillögur
gengju eiginlega. En það varð fljótlega ljóst að honum
yrði ekki kápan úr því klæðinu. Samtalið var næsta
einstætt og er þeim sem af því misstu eindregið ráðlagt
að láta eftir sér að hlusta á það í endurspilun.
Það minnti helst á gamla grínþætti þar sem flutt
voru tilbúin viðtöl við sérfræðinga eða sýslunarmenn.
Niðurstaðan í slíkum þáttum varð jafnan sú að hvorki
spyrjandinn, viðmælandinn eða áheyrendur vissu
hvort þeir væru að koma eða fara.
Formaður staðsetningarnefndarinnar minnti helst á
flugmann sem fljúgandi í svarta þoku hafði ákveðið að
slökkva á blindflugskerfinu til öryggis.
Í Útvarpi Matthildi var einu sinni flutt svona viðtal
við sérfræðing í málefnum eyrnasnepla. Vafalítið hafa
stjórnendur Matthildar, í stjórnlausri sjálfumgleði
sinni, talið að það viðtal yrði ekki slegið út, en þeir
hljóta nú að vera nærri því að játa sig sigraða.
Ljósasta atriðið
Núverandi stjórnarflokkar kusu að hafa stjórnarsátt-
mála sinn bæði langan og óljósan. Hann birtist sem
blanda af vægt orðuðum viljayfirlýsingum, vangavelt-
um og eins konar tilmælum til þeirra sem væru að taka
við landstjórninni. Þannig er auðvitað hægt að hafa
stjórnarsáttmála.
Muna má eftir löngum og efnismiklum stjórnarsátt-
málum þar sem reynt var að bútasauma stefnu um allt,
stórt og smátt. Það undirstrikaði hins vegar að rík tor-
tryggni væri til staðar hjá þeim sem voru að skipta
með sér verkum. Slíkt samstarf stóð sjaldan lengi og
endaði oftast illa.
En í núgildandi stjórnarsáttmála var þó eitt ákvæði
sem virtist sæmilega afgerandi, a.m.k. ef miðað er við
önnur ákvæði hans: „Reykjavíkurflugvöllur er grund-
vallarþáttur í samgöngum landsins. Til þess að hann
geti áfram gegnt því mikilvæga þjónustuhlutverki sem
hann hefur gert gagnvart landinu öllu þarf að tryggja
framtíðarstaðsetningu hans í nálægð við stjórnsýslu og
aðra þjónustu.“
Þetta virðist allt þokkaleg ljóst.
Reykjavíkurflugvöllur er sagður grundvallarþáttur í
samgöngum landsins. Þeir sem hefðu kosið knappan
og hnitmiðaðan stjórnarsáttmála hefðu látið þessi orð
duga. En framhaldið virtist ekki skaðlegt.
Ekki leið þó á löngu áður en farið var að gefa í skyn
að einhverjir hefðu samþykkt þessa yfirlýsingu með
lygamerki fyrir aftan bak. Þeir gætu leyft sér að túlka
niðurlag yfirlýsingarinnar þannig að tryggja mætti til-
veru og „mikilvægt þjónustuhlutverk“ Reykjavíkur-
flugvallar með því að flytja hann eitthvert! Það minnir
óneitanlega á gamalkunna klisju krata um að eina leið-
in til að tryggja fullveldið sé að deila því með öðrum.
Engum datt í hug að klisja af því tagi yrði yfirfærð
yfir á flugvelli af núverandi ríkisstjórn.
Furðufréttir bárust
Ekki leið þó á löngu þar til fréttist að innanríkis-
ráðherrann og varaformaður Sjálfstæðisflokksins
hefði ákveðið að gera samning við Jón Gnarr og Dag B.
Eggertsson sem tryggði þeim að flugvallarmálið yrði
þeim ekki erfitt kosningamál vorið 2014 og hafa þar
með yfirlýsinguna í stjórnarsáttmálanum að engu. Allt
var þetta kynnt á blaðamannafundi og í lokin kjassaði
innanríkisráðherrann þá tvo svo myndarlega í útsend-
ingunni að ósanngjarnt var að gera kröfur um að það
yrði betur gert.
Nú hefur nefnd ríkisins og Reykjavíkurborgar
skyndilega gert tillögu um að flytja Reykjavíkur-
flugvöll suður fyrir Straumsvík.
Oddviti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík virtist koma
af fjöllum þegar þetta var tilkynnt en gaf þó strax til
kynna að hann myndi algjörlega skoðanalaus taka á
móti þessum hugmyndum. Virtist hann dulítið stoltur
yfir þeim viðbrögðum.
Og auðvitað má segja að þau séu ekki stílbrot á fram-
göngu Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík í öðrum málum
síðustu árin.
Flokkurinn hefur reynt að slá um sig skjaldborg
gegn hættu á vaxandi fylgi og hefur árangurinn orðið
betri en nokkur þar á bæ hefði getað þorað að vona.
Frægasta vera sem tengist nágrenni umrædds flug-
vallarstæðis er sennilega Marbendill sá sem hló svo
frægt varð.
Ekki skal spáð til um það nú hvort Marbendli sé hlát-
ur í huga eða hvort fjársjóður finnist í þúfum Hvassa-
hrauns, en land þar mun þó nú fáanlegt til kaups.
Það er skemmtileg tilviljun og ástæðulaust að bendla
Marbendil við hana.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
* Ekki leið þó á löngu áður en farið var að gefa í skyn að ein-hverjir hefðu samþykkt þessa yfirlýs-
ingu með lygamerki fyrir aftan bak.
Þeir gætu leyft sér að túlka niðurlag
yfirlýsingarinnar þannig að tryggja
mætti tilveru og „mikilvægt þjón-
ustuhlutverk“ Reykjavíkurflugvallar
með því að flytja hann eitthvert!