Bókasafnið - 01.05.2012, Síða 58

58
bókasafnið 36. árg. 2012
Nordic Camp 2 í Stokkhólmi í
september 2011
Önnur vinnusmiðjan var á Skytteholm skammt utan við
Stokkhólm 19. til 22. september 2011. Vegna bágrar fj árhags-
stöðu íslensku bókasafnanna voru einungis sex þátttakendur
frá þeim nú, fi mm frá Borgarbókasafni Reykjavíkur og einn frá
Amtsbókasafninu á Akureyri, en alls voru þátttakendur tæp-
lega sjötíu.
Þessi vinnusmiðja byggðist eins og sú fyrri mjög á hugar-
fl æði en þó var tilhögunin nokkuð önnur. Kallað var eftir hug-
myndapunktum fyrirfram og var þeim safnað saman á
samskiptavefi nn. Þessir punktar voru misjafnlega orðmargir,
sumir bara eitt orð, aðrir fl eiri, og þeir sköruðust mikið en hér
er reynt að taka þá saman í meginatriðum:10
• Almannaþjónusta. Lýðræði. Símenntun. Opinn aðgangur
að upplýsingum og þekkingu.
• Nýbreytni í þjónustu. Erum við með úrelta starfsemi og
þjónustu – hvernig skilgreinum við nútímalega
þjónustu? Hvernig getum við greint þarfi r og venjur
notendanna, borgaranna og samfélaganna?
• Elskað eða afskipt til auðnar – bókasafn án áskorana.
Hvernig má stuðla að því að starfsmenn, notendur og
stjórnmálamenn krefj ist þess að þjónustan samræmist
þróuninni? Hvernig getum við fengið gagnrýni eða hrós
frá notendunum og yfi rstjórn? Hvernig getum við ögrað
hefðbundum hugmyndum um bókasöfn, hvatt til
umræðna og stuðlað að breytingum?
• Efl a rafræna þjónustu, teygja sig lengra í hinu rafræna
samfélagi. Hefðbundnir miðlar opna leiðir fyrir nýja.
Hvernig getur starfsfólk bókasafnanna fylgst með
tækniþróuninni, tileinkað sér hana og látið notendurna
njóta hennar? Það er auðvelt að hafa rafræn samskipti
með rafrænt efni. En hvernig getum við notað hið
efnislega bókasafn til að gera rafræna efnið sýnilegt?
Sameining hins efnislega og rafræna, hvað þýðir það?
• Bókasafnið alls staðar. Bókasafnið sem þriðji staðurinn.
Bókasafnsrýmið, mismunandi skipulag, mismunandi
hönnun.
• Þróa tækifæri til leikja í bókasafninu. Fjölskyldubókasafn
framtíðarinnar.
• Barna- og unglingamenning. Fjölmenning, hnattvæðing,
fj ölbreytni. Hvernig skilgreinum við hópa, hvernig náum
við til þeirra: börn, unglingar, gamalt fólk, nördar,
draumóramenn, ofvirkir...
• Hvað um þá sem eiga erfi tt með að nýta sér þjónustu
okkar? Ef bókasafn byggist á læsi, hvað þá um þá sem
eru ólæsir eða búa við lestrarörðugleika? Í æ fl óknara
samfélagi verður staða hins illlæsa sífellt veikari. Er bóka-
safnið ógnun við þetta fólk? Höfum við eitthvað að
bjóða því og gerum við nóg til að ná til þess?
• Ný tækni. Skilvirk þjónusta. Lágmarka þann tíma sem
starfsmenn og notendur nota til verka og afgreiðslu,
auka hlutfall „gæðatíma“.
• Hæfni. Sveigjanlegir starfsmenn, áhugasamir, tilbúnir að
taka áhættu. Starfsfólkið – teymi, virkni starfsmanna,
tilraunaverkefni. Ávallt viðbúin, þar sem er vilji, þar er
leið.
• Virkni og þátttaka notendanna og almennings og
samskipti milli þeirra. Gagnvirkni – hvernig? Bókasafnið
sem aðstaða og til aðstoðar við virkni og samskipti
notendanna.
• „Crowdculture“, sveigjanlegar leiðir til samstarfs og
fj ármögnunar á menningarlegum verkefnum.11 Samstarf
við fyrirtæki, aðrar stofnanir og einstaklinga. Hins vegar:
er samvinna alltaf æskileg? Getur hún ógnað sérstöðu
okkar og sjálfsmynd?
Margt af þessu kom upp í vinnusmiðjunni í Reykjavík árið
áður. Þannig varð Stokkhólmssmiðjan beint framhald hennar.
Þátttakendur skiptu sér í níu hópa sem tóku sér eitthvað úr
þessum umræðupunktum til frekari umfj öllunar og unnu úr
þeim á leikrænan og myndrænan hátt sem byggðist meira á
sköpunar- og leikgleði en þurri greiningarvinnu. Úrvinnsluna
má sjá á samskiptasíðu verkefnisins í formi stuttra kvikmynda.12
Eins og sjá má af umfj ölluninni um vinnusmiðjuna 2010 var
þar talsvert litið til þeirra tæknilegu og efnislegu breytinga, ef
svo má segja, sem eru að verða á upplýsingum og bókasöfnum.
Hið efnislega/áþreifanlega bókasafn andspænis hinu rafræna/
óáþreifanlega. En jafnframt var sjónum beint að samfélagslegu,
menningarlegu og lýðræðislegu hlutverki almennings bóka-
safna bæði með tilliti til þessarar tækniþróunar og einnig
samfélagslegrar þróunar almennt. Þótt þátttakendur í
vinnusmiðjunni 2011 hafi nýtt sér nýjustu tækni, svo sem
snjallsíma og spjaldtölvur, þá voru þeir ekki uppteknir af
tækniþróuninni sem slíkri, hvorki mobile application né
rafbókum, heldur var miklu meira fj allað um almenningsbóka-
safnið sem vettvang og verkfæri til lýðræðislegra og
menningarlegra samskipta, upplýsingar og sköpunar, sem
sagt grundvöllinn á bak við hið tæknilega yfi rborð.
Haustið 2012 verður þriðja vinnusmiðjan í Osló. Þá er
ætlunin að virkja þetta hugarfl æði til einhvers konar stefnu-
skrár um bókasafn framtíðarinnar, ekki endilega allrar fram-
tíðar, en allavega nánustu framtíðar. Og svo heldur hugarfl æðið
vonandi áfram um ýmsa farvegi.
10. http://nordiccamps.ning.com/group/nordiccamp2011 (sótt 25. apríl 2012).
11. Sjá t.d. http://www.crowdculture.se (sótt 25.4.2012).
12. http://nordiccamps.ning.com (sótt 25.4.2012).