Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2009, Page 116

BRÚÐARHÚS Í LAUFÁSI 115
notkun. Flái er hins vegar af tveimur gerðum og gæti bent til þess
að eitthvað hafi verið stytt í fjölunum miðað við upprunalega lengd.
Virðist nærri lagi að telja fínlegu gerðina af f láa upprunalegri en hina.
Vísbendingar sem greina má á nokkrum samstæðum fjölum þar sem
búið er að skerða f láann benda í sömu átt. Þær hafa einhvern tíma staðið
í þili sem einhver hefur skorið rák þvert á með eggjárni, annaðhvort til
að marka fyrir einhverju eða að þar hafi hreinlega verið barn að verki
í óvitaskap. Þegar brotunum var raðað saman var ekkert sem benti til
meiri lengdar en á lengri fjölunum (70 cm) sem eru með f láa bæði uppi
og niðri. Annars vegar er lengd fjalanna nálægt 70 cm en hins vegar
milli 50 og 60 cm. Lengd og gerð fjala með þessu sniði bendir eindregið
til þess að þær hafi áður verið í þili með miðsyllu. Mismunurinn gæti
skýrst af því hvort um er að ræða þiljur í gaf lþili eða langþili. Einnig er
hugsanlegt að einungis hafi verið þiljað niður að bekk.
Hvaðan eru strikuðu fjalirnar?
Þrátt fyrir að þiljurnar í þessum f lokki hafi sama strikið á jöðrum er
ekki hægt að fullyrða að þær hafi allar eitt sinn staðið í einu og sama
þilinu þó að það sé frekar líklegt vegna innbyrðis líkinda viðarins. Hins
vegar er ljóst að sami strikhefillinn eða skafan hefur verið notuð á þær
allar. Einnig er líklegt að f lestar þeirra hafi verið smíðaðar fyrir þil með
miðsyllu.
Hugum nú að því hvaðan hinar strikuðu reisifjalir í brúðarhúsinu
gætu verið komnar. Margur kynni að ætla að svo veglega skreyttar
fjalir gætu hæglega verið úr kirkju. Í úttekt kirkjunnar árið 1854 er
hins vegar vísað til ástands hennar 1828 og því hefur lítið breyst hvað
hana varðar á þessu tímabili og því nánast útilokað að þetta séu viðir úr
kirkjunni sem þá stóð en hún var reist árið 1744 þegar búið var að reisa
brúðarhúsið í sinni elstu mynd. Núverandi kirkja var ekki byggð fyrr en
1865 en þá var búið að endurbyggja brúðarhúsið í núverandi mynd.
Í úttekt Laufáss frá árunum 1768 og 1785 er það sérstaklega nefnt
að veggþil í stofu hafi verið strikað og tvísett, þ.e. þil ofan og neðan
miðsyllu. Orðalag um brúðarhús í úttektum er hins vegar heldur
almennara þannig að hugsanleg strikun kemur þar ekki fram. Ætla má
að þegar hús eru endurnýjuð sé það sem nýtanlegt er af viðum notað
á nýjum stöðum og þá helst þar sem minna mæðir á þeim en áður en
rjáfur er yfirleitt endastöð endurnýttra húsviða. Einhver viðgerð virðist
fara fram á stofuhúsinu milli úttektanna 1828 og 1854 þar sem breyting
virðist verða á stoðafjölda. Hugsanlegt er því að stofuþilið hafi verið