Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2009, Blaðsíða 33

helgarblað 28. ágúst 2009 föstudagur 33
„Ég er opinn fyrir öllu. Ég hef ekki gert
áætlanir um hvað ég fer í en hef mik-
inn áhuga á að fara í framleiðslu,“ seg-
ir Guðmundur Franklín þegar blaða-
maður spyr hvað fyrrverandi Wall
Street miðlari og hótelrekandi í Tékk-
landi ætli að taka sér fyrir hendur nú
þegar búferlaflutningar til Íslands eru
í farvatninu. Tuttugu og þrjú eru lið-
in síðan Guðmundur yfirgaf heima-
hagana til að hefja háskólanám í við-
skiptafræði vestanhafs. En núna togar
fósturjörðin í hann á ný. Eiginkona
hans, Ásdís Helga Árnadóttir, og þrjú
börn þeirra eru komin í leiguhúsnæði
í Hafnarfirði til bráðabirgða.
Guðmundur tekur þó fram að hann
sé ekki alveg fluttur þar sem hótelið
hans í Prag, Bellagio, sé ekki enn selt
og því eigi hann eftir að vera með alla
vega annan fótinn þar í borg næstu
vikur og mánuði. Og bætir við að hann
sé ekki endilega kominn til að vera.
„Ég fór heldur ekki til þess að vera.
Heimurinn er opinn. Ég gæti þess
vegna tekið upp á því að flytja til Ástr-
alíu,“ segir Guðmundur og hlær.
En hvers vegna að fara í fram-
leiðslu? „Mig langar einfaldlega að
framleiða eitthvað því ég held að ég
hafi gaman af því þótt ég hafi aldrei
verið í því áður. Ég vann náttúrlega
sem bankamaður þar sem ég vann
með ýmsum framleiðslufyrirtækj-
um og mér sýnist að það geti verið
skemmtilegt að vinna í þeim bransa.
Þarna ertu að búa eitthvað til í staðinn
fyrir að vera að endurselja eitthvað. Í
bankageiranum ertu alltaf að endur-
selja það sem þú „býrð“ til og í hótel-
bransanum ertu að selja þjónustu. Það
er auðvitað vara að vissu leyti, en samt
ekki eitthvað áþreifanlegt.“
Spurður hvað hann myndi vilja
framleiða segist Guðmundur opinn
fyrir öllu. „Maður er með allskonar
hugmyndir. Það verður bara að vera
hægt að selja það,“ segir hann og hlær.
„Og ekki verra ef hægt er að selja það
erlendis líka.“ Guðmundur kveðst sjá
mikil tækifæri í því ástandi sem er á Ís-
landi í dag. „Í kreppu er best að byrja á
einhverjum bisness. Þú þarft að glíma
við svo mörg vandamál þannig að
þegar það koma betri dagar með blóm
í haga þá er gaman að lifa.“
Sér gull í grjóti
Guðmundur hóf hótelreksturinn í
miðborg Prag árið 2002. Það var með
fjörutíu og sjö herbergjum allt þar til
1. júlí síðastliðinn þegar hótelið, sem
er fjögurra stjörnu, fluttist yfir í stærra
húsnæði í sama hverfi. Þá bættust við
þrjátíu herbergi. Guðmundur seg-
ir hafa verið gengið frá nánast öllu í
tengslum við kaupin á nýja húsnæð-
inu fyrir um tveimur árum.
„Planið var nú að vera eitthvað
áfram í Prag. Síðan þegar hrunið verð-
ur heima fór ég að velta hlutunum fyr-
ir mér. Núna lítur allt öðruvísi út á Ís-
landi og, eins og sumir segja, það er
gull í grjóti. Það virðast vera fullt af
tækifærum sem eru að koma upp og
verða á boðstólum á næstu átján til
tuttugu og fjórum mánuðum. Kannski
ekki nákvæmlega í dag því það er enn-
þá verið að vinda ofan af kerfinu. En
tækifærin eru þarna.“
Guðmundur segist hafa lifað góða
tíma sem hóteleigandi í Prag. „Þetta er
mjög gaman. Eins og gefur að skilja er
þetta svolítið öðruvísi en að vera í has-
arnum á Wall Street en í staðinn ertu
með fyrirtæki sem er opið tuttugu og
fjóra tíma á sólarhring. Ég er ekki að
segja að hótelrekstur sé eitthvað auð-
veldur en það er töluvert öðruvísi en
að vera í banka- og fjármálageiran-
um. Og þú þarft að hafa þig allan við
til að standa þig í samkeppninni eins
og heimurinn hefur verið að breyt-
ast undanfarin ár,“ segir Guðmundur
og bendir á að í dag séu hóteleigend-
ur ekki lengur að glíma við ferðaskrif-
stofur, eða „tour operators“ ferðaskrif-
stofurnar, heldur sé salan nánast öll á
netinu.
„Níutíu og níu prósent af okkur
sölu er á netinu. Ég var búinn að vinna
mikið með netfyrirtækjum áður og
gerði mér grein fyrir að það var fram-
tíðin. Við vorum brautryðjendur hvað
það varðar í hótelgeiranum í Prag.“
Ekki hlEgið að íSlEndingum
Tékkar og Slóvakar mynda starfs-
lið Guðmundar og gefur hann þeim
prýðiseinkunn. „Þeir eru frábærir í
vinnu. Tékkar eru líka vinir Íslend-
inga því við höfum aldrei ráðist inn í
Tékkland eins og nánast öll önnur Evr-
ópuríki,“ segir hann og hlær. Og Guð-
mundur segist alls ekki verða var við
að íbúar Prag eða gestir Bellagio séu
að hlæja að Íslendingum eða furða sig
á hegðun þeirra í viðskiptaheiminum
síðustu ár.
„Nei nei, alls ekki. Ég held að við
ofgerum það hvað allir eru að tala
um okkur. Ekki nokkur maður minn-
ist á þetta. Kannski einn og einn mað-
ur daginn eftir hrunið en þar með var
það búið. Það eru nógu mikil vanda-
mál í öðrum löndum. Það eru allir að
díla við sína djöfla.“
Hefur alþjóðakreppan mikil áhrif
á líf Tékka?„Nei, ekki daglegt líf því
þeir eru með sinn eigin gjaldmiðil,
tékknesku krónuna. Þeir hefðu verið
að glíma við miklu erfiðari efnahags-
vanda ef þeir hefðu verið með evr-
una.“
BlESSun tékka að vEra
Ekki mEð Evru
Tékkland gekk í Evrópusambandið
árið 2004 og segir Guðmundur að á
þeim tíma sem sé liðinn síðan þá hafi
nánast öll ríkisfyrirtæki farið úr tékk-
neskri eigu. „Síminn er í eigu Spán-
verja, bílaiðnaðurinn í eigu Þjóðverja
og Frakka, vatnið í eigu Frakka og
það er enginn tékkneskur banki leng-
ur til. Síðan kemur þessi holskefla
yfir heiminn í byrjun síðasta árs þar
sem olíutunnan fór upp í 150 dollara
og matvælaverð hækkaði um 30 til 50
prósent. Ef Tékkar hefðu þá verið með
evru hefðu orðið mjög mikið af þjóð-
félagslegum vandamál því fólk á ekki
pening til að ráða við svona hækkanir.
Tékknesk stjórvöld stjórnuðu krón-
unni þá þannig, ýmist með hækkun
eða lækkun vaxta eftir því sem við átti,
að krónan styrktist og hinn almenni
borgari fann því ekki fyrir þessum
hækkunum sem áttu sér stað nánast
alls staðar annars staðar. Slóvakarnir
eru með evru og þar er ástandið miklu,
miklu verra. En af því að tékkneska
krónan er svo sterk hafa túristarnir
minnkað komur sínar til Tékklands. Ég
finn fyrir því og hef því lækkað verðið
á herbergjunum og býð upp á ákveð-
in tilboð. Það er af sem áður var þeg-
ar hver sem var gat bara opnað hót-
el og þurfti ekkert að hafa fyrir þessu.
Þú gast bara beðið eftir að kúnnarnir
löbbuðu inn um dyrnar hjá þér,“ seg-
ir Guðmundur og bætir við að það séu
um sex hundruð hótel í Prag.
Aðspurður segir Guðmundur að
engir íslenskir auðmenn hafi gist á
hótelinu hjá honum. „Nei, þannig
að ég get því miður ekki sagt nein-
ar skemmtilegar sögur af auðmann-
spartíum í góðærinu,“ segir hann og
hlær. „Enda gistu þeir væntanlega allt-
af á fimm stjörnu hótelum. Þetta er
bara fjögurra stjörnu og þótti örugg-
lega ekki nógu fínt.“
Yfir höfuð hafa ekki margir Íslend-
ingar gist á Bellagio sem skýrist líklega
helst af því að Guðmundur hefur ekk-
ert gert til að lokka landsmenn inn í
sín húsakynni. „Þú verður náttúrlega
að byggja upp þinn bisness í samræmi
við umhverfið sem þú ert í og flestir
þeirra ferðamanna sem koma til Tékk-
lands eru Bretar og Þjóðverjar, og svo
svolítið frá hinum Norðurlöndunum.
Ísland er það lítill markaður að það
borgar sig ekki að eyða peningum í
hann. En auðvitað komu einhverjir Ís-
lendingar sem vita að ég á þetta hótel,
bæði ættingjar og annað gott fólk.“
marxiSti, maóiSti og trot-
SkíiSti í SEðlaBankanum
Guðmundur hefur sterkar skoð-
anir á því sem gerðist á Íslandi í fyrra-
haust, bæði orsökum og afleiðingu.
Þegar hann byrjar að tjá sig um þær
kemur fljótt í ljós að hann hefur ekki
mikið álit á Seðlabankanum, og allra
síst Seðlabankastjóranum sem er þar
nýtekinn við.
„Við getum ekki kennt krónunni
um. Hún er bara tæki. Fjármálatæki.
Þeir sem eiga að bera ábyrgð á þessu
er nýi seðlabankastjórinn [Már Guð-
mundsson] sem bjó til peningastefn-
una þegar hann var þar aðalhagfræð-
ingur, ásamt þeim mönnum sem voru
í Seðlabankanum þá. Már er einn af
arkitektum peningastefnunnnar og
þessi ákvörðun að taka alla þessa er-
lendu peninga inn í landið í formi
kúlubréfa og annars, og halda vöxtun-
um svona háum til að ná inn gjaldeyri
og hegna þannig útflutningnum sem
við lifum á í öll þessi ár, er ræsknishátt-
ur. Seðlabankinn var bara að hugsa
um bankana og að hann skuli hafa
hagað sér svona er út í hött.
Og það virðist vera að verið sé að
reyna að koma kommúnistum fyrir
alls staðar. Már er marxisti, hinir tveir
maóisti og trotskíisti. Og þessir menn
stjórna Seðlabankanum!“
Fyrst þú minnist á seðlabanka-
stjóraembættið, hvernig fannst þér
hann standa sig sem var þar aðal þeg-
ar fjármálakerfið hrundi? „Hann átti
ekkert að vera þarna. Hann ber alveg
jafn mikla ábyrgð og hinir. Hann var
fínn forsætisráðherra en átti ekki að
fara í Seðlabankann.“
Þegar Guðmundur er spurður
hvernig hann vildi sjá stjórn Seðla-
bankans mannaða er hann fljótur til
svars. „Það þarf engan Seðlabanka.
Það þarf bara „monetary-deild“ í ein-
hverjum banka með svona tíu starfs-
mönnum. Eins og á Bermúda. Það
er alltof mikið að hafa heilan Seðla-
banka fyrri svona litla þjóð og lítinn
gjalmdmiðil. Þetta var alltaf deild inni
í Landsbankanum sem Jóhannes Nor-
dal stjórnaði. Það þarf enga galdra til
að skipta peningum.“
mEð Björgólf thor í vinnu
Auk Seðlabankans segir Guðmundur
ekki fara á milli mála að útrásarvíking-
arnir eigi sína sök á því hvernig allt fór
hér á landi. Hann hristir hausinn í for-
undran þegar þeir berast í tal.
„Þegar ég var að vinna á Wall Street
voru kallar í næstu herbergjum sem
voru billjónerar og þú tókst ekkert eft-
ir því. Þeir tóku bara strætó í vinnuna
eins og ég. Ég fattaði aldrei þessa ást
Íslendinga á þessum mönnum sem
ferðuðust um á einkaþotum og keyptu
þetta og hitt til að sýnast. Það voru for-
ríkir menn allt í kringum mig á Wall
Street og þeir hegðuðu sér bara eðli-
lega. Það hegðaði sér enginn eins og
íslensku útrásarvíkingarnir. Það hefði
engum dottið það til hugar því þetta er
svo mikil þvæla. Og ef þeir hefðu gert
það þá hefðu þeir ekki látið nokkurn
mann vita af því. Á Íslandi var eins og
menn væru í keppni, væru að ganga í
augun á ég veit ekki hverju. Þú sérð svo
hvernig það endaði.“
Guðmundur hefur haft nánari
kynni af einum útrásarvíkinganna en
Þúsundir Íslendinga flytja nú úr landi í leit að betra lífi annars staðar. Fyrrverandi Wall
Street miðlarinn guðmundur franklín jónsson gerir hið gagnstæða. Hann bjó í New
York í sextán ár, hefur síðustu sjö ár rekið hótel í Prag en er nú á leið heim til Íslands því
hann sér gull í grjóti efnahagshrunsins. Fyrstu skref Guðmundar í bisness voru í máln-
ingabransanum, götumálningu, þar sem Björgólfur thor Björgólfsson var starfsmaður
hjá honum. Guðmundur furðar sig á hegðun hans og annarra útrásarvíkinga í góðærinu
og segir að auðmennirnir á Wall Street hefðu aldrei látið sér detta í hug stærilæti og
hégóma á borð við það sem íslenska þjóðin hefur horft upp á undanfarin ár.
Wall Street-miðlari
með þingmannadrauma
„Björgólfur var bara einn af strákunum,
ekkert öðruvísi en hinir svo sem ... Það var
kannski ein eða tvær pílur sem voru skakk-
ar en annars stóð hann sig mjög vel.“
Útivistarmaðurinn Guðmundur
fór á topp Mont Blanc fyrir tveimur
árum og Kilimanjaro á síðasta ári.