Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2009, Qupperneq 23

FRÉTTIR 30. desember 2009 MIÐVIKUDAGUR 23
innan flokksins hefðu náð undirtök-
unum þegar leið að fundi.
Segja má að Bjarni Benedikts-
son, sem kjörinn var nýr formaður
flokksins á landsfundi í lok mars,
hafi á endanum tekið upp stefnu
íhaldssamari arms flokksins með
harðari andstöðu við aðildarum-
sókn.
Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórn-
ar Samfylkingarinn-
ar og VG síðastlið-
ið vor var fastar
kveðið að orði:
„Ákvörð-
un um að-
ild Íslands
að Evr-
ópusam-
band-
inu
verði í
hönd-
um ís-
lensku
þjóðar-
inn-
ar sem mun greiða atkvæði um
samning í  þjóðaratkvæðagreiðslu
að loknum aðildarviðræðum. Utan-
ríkisráðherra mun leggja fram á Al-
þingi tillögu um aðildarumsókn að
Evrópusambandinu á vor-
þingi.“
Margir fylgismenn
VG töldu þetta
ákvæði svik við
stefnu VG sem
var nánast
spegil-
myndin af stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins; að kjósendur ættu að kjósa fyrst
um hvort sækja skyldi um aðild.
Aðildarumsókn var
samþykkt 16. júlí síðast-
liðinn með
33 at-
kvæðum gegn 28. Í hópi þeirra sem
sögðu nei voru meðal annars fimm
þingmenn VG.
23. júlí afhenti Össur Skarphéð-
insson utanríkisráðherra Carl Bildt,
utanríkisráðherra Svíþjóðar og for-
manni ráðherraráðs ESB, beiðni um
aðild að ESB. 27. júlí ákvað ráðherra-
ráðið að vísa umsókninni til fram-
kvæmdastjórnar ESB.
Í lok ársins lýsti Steingrímur J.
Sigfússon, formaður VG, því yfir að
andstaða hans við aðild að ESB stæði
óhögguð og hann hefði ef eitthvað
styrkst í þeirri trú að þjóðinni yrði
best borgið utan sambandsins og
með því að halda krónunni.
Það liggur því fyrir að harkaleg
pólitísk átök verða í fyllingu tímans
þegar samningsdrög liggja fyrir.
Uppgjörið við hrunið
Samhliða allri þessari dramatík í
pólitísku lífi þjóðarinnar hefur upp-
gjörið við íslenska efnahagshrunið
verið áberandi í umræðunni. Sér-
stakur saksóknari, Ólafur Hauks-
son, ráðgjafi hans, Eva Joly, og Páll
Hreinsson og rannsóknarnefnd Al-
þingis hafa verið tíðir gestir í fjöl-
miðlunum þar sem greint er frá
nýjustu hræringum í rannsóknum
þeirra á því hvað orsakaði hrunið og
hver muni þurfa að sæta ábyrgð fyr-
ir það.
Saksóknari er með tugi mála á
sínu borði sem eru mislangt á veg
komin en þar ber hæst rannsókn-
ina á Al-Thani-málinu, Milestone
og Sjóvá, Imon og Exeter Holding.
Ýmsir þjóðkunnir auðmenn eru með
réttarstöðu grunaðra í rannsóknum
saksóknara og má þar nefna Sigurð
Einarsson, Ólaf Ólafsson, Hreiðar
Má Sigurðsson, Sigurjón Árnason,
Magnús Ármann, Karl Wernersson,
Þór Sigfússon og Jón Þorstein Jóns-
son.
Engar ákærur hafa verið gefnar
út enn þá en saksóknari hefur gefið
það út að búast megi við þeim fyrstu
fljótlega á nýja árinu.
Á sama tíma og saksóknari hef-
ur rannsakað þá mögulegu glæpi
sem áttu sér stað í aðdraganda og
kjölfar hrunsins hefur rannsóknar-
nefnd Alþingis unn-
ið fræðilega
skýrslu
um or-
sakir hrunsins. Rannsóknarnefnd-
in hefur rætt við fjölda manna sem
flokka má sem þátttakendur í hrun-
inu, fjárfesta, bankamenn, embætt-
ismenn og stjórnmálamenn.
Skýrslan átti að koma út í byrj-
un nóvember en var frestað þar til í
byrjun febrúar vegna umfangs efn-
is hennar. Margir bíða skýrslunnar
með mikilli óþreyju og má greina
það í samfélagsumræðunni að al-
menningur telur að með henni verði
vatnaskil í skilningi þjóðarinnar á
hruninu.
Rannsóknarnefndin hefur byrj-
að að senda út brot úr skýrslunni til
þeirra sem þar er fjallað um og hafa
þeir rétt til að gera athugasemdir
við þá umræðu sem þar er um þá.
Reikna má með að ýmsir valdamikl-
ir menn í samfélaginu séu logandi
hræddir við skýrsluna. Þó má reikna
með að þess verði ekki langt að bíða
að molar úr skýrslunni fari að leka
út.
Kúlúlánin alræmdu
Samhliða umræðunni um upp-
gjör opinberra aðila, saksóknara og
rannsóknarnefndarinnar, við hrun-
ið hafa fjölmiðlar og almenningur í
landinu keppst við að reyna að skilja
það betur hvað olli því og hvaða
viðskiptahættir það voru sem ein-
kenndu Ísland á árunum fyrir það.
Eitt af þeim hugtökum sem orðið
hefur alræmt í þessari umræðu á ár-
inu er „kúlulán“.
Kúlulánin voru auðvitað þekkt
fyrir hrun en það var fyrst eftir hrun-
ið sem umræðan um þau magnað-
ist upp og fólk áttaði sig betur á því
hvað í þeim felst. Eftir hrunið hef-
ur almenningur einnig gert sér bet-
ur grein fyrir því, í ljósi hrunsins,
að það getur ekki talist eðlilegt að
stjórnendur, starfsmenn og hlut-
hafar fjármálafyrirtækja hér á landi
hafi fengið lánafyrirgreiðslu frá fyr-
irtækjunum sem oft var án allrar
persónulegrar áhættu fyrir þá sjálfa.
Þeir gátu aðeins grætt og ef tap var af
fjárfestingu þeirra gátu þeir gengið
frá henni án þess að bíða af því fjár-
hagslegan skaða.
Meðal þeirra sem fengu slík
starfsmannakúlulán hjá fjármála-
fyrirtækjum eru: Kristján Arason,
handboltakappi hjá Kaupþingi,
Finnur Sveinbjörnsson, fyrrverandi
bankastjóri Icebank, Tryggvi Þór
Herbertsson, fyrrverandi forstjóri
Aska Capital, Birna Einarsdóttir,
fyrrverandi framkvæmdastjóri hjá
Glitni og núverandi bankastjóri Ís-
landsbanka, og stór hópur af þekkt-
um og minna þekktum stjórnendum
og starfsmönnum íslenskra fjár-
málafyrirtækja.
Eitt þekktasta dæmið úr umræð-
unni um
kúlu-
lán-
in
Í sigti almennings Andúð almennings
á útrásarvíkingunum sem stýrðu íslensku
bönkunum og eignarhaldsfélögunum
náðu nýjum hæðum á árinu eftir því sem
meira var rætt um viðskiptahætti þeirra
í fjölmiðlum. Sumir þeirra þurftu að búa
við það að málningu væri skvett á hús
þeirra og bíla.
„Þetta hefur gerst: þjóð
sem var ríkust allra,
sem keypti allt sem
hreyfðist og snarkaði
í, hefur lent í hremm-
ingum. Þó ekki meiri en
svo að lífsgæðin hér eru
meiri en í flestum lönd-
um heimsins.“
„Iceslave“ Umræðan um Icesave var fyrirferðarmikil í
ár og voru skoðanir manna mjög skiptar á málinu. Sumir
voru alfarið á móti því að samþykkja Icesave-samkomu-
lagið og notuðu þeir allra ósáttustu orðið Iceslave til að
lýsa því hvernig Icesave-samkomulagið myndi binda
þjóðina á skuldaklafa um ókomin ár. Myndin er frá
Icesave-mótmælum við þinghúsið.