Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2009, Qupperneq 52

52 MIÐVIKUDAGUR 30. desember 2009 ÁRAMÓT
Það er náttúrlega einstakt að koma að því að bjarga lífi þessa manns. En verkefni lögreglunnar eru svo marg-vísleg og við höfum örugglega mörg
farið heim af vaktinni og hugsað „þarna stóð
ég mig virkilega vel“ eða „þarna stóð þessi
félagi minn sig svakalega vel, hann er algjör
hetja“. En fæst af þessu sem við upplifum
kemur fram í fjölmiðlum.“
Þetta segir Svava Snæberg lögreglukona
sem valin hefur verið hetja ársins 2009 hjá DV
ásamt samstarfsmanni sínum, Sigurði Betúel
Andréssyni, fyrir að bjarga lífi manns sem féll
í öngvit nánast fyrir framan tærnar á þeim í
september síðastliðnum. Að sögn sjónarvotta
leit þetta illa út og sagði einn þeirra við DV
daginn sem þetta gerðist að maðurinn væri
vart á meðal vor lengur ef lögreglumennirnir
hefðu ekki verið á staðnum.
Öll lífsmörk hurfu
Svava og Sigurður voru stödd í bakarí-
inu Reynir bakari við Dalveg í Kópavogi að
morgni 1. september þegar örlögin gripu í
taumana. Svava var búin að kaupa sér morg-
unmat og var farin út í bíl en Sigurður var
ennþá inni þegar hann heyrir einkennilegt
hljóð fyrir aftan sig.
„Ég lít við og sé manninn herpast allan
saman og verða alveg pinnstífan. Ég held fyrst
að þetta sé krampi, legg hann í gólfið og kalla
í talstöðina að ég þurfi sjúkrabíl á forgangi.
Stuttu seinna kemur Svava inn. Svo get ég
ekki séð annað en að öll lífsmörk séu horfin,
hann hvorki andar né er með púls,“ segir Sig-
urður. Hann reyndi að finna púls á mannin-
um á fleiri en einum stað en fann engan.
„Þá rennur upp fyrir mér að ég þurfi bara
að fara að blása og hnoða. Við svo búið hækka
ég forganginn á sjúkrabílinn og hefst handa,“
segir Sigurður en til eru tvær útgáfur af for-
gangi á sjúkra- og slökkviliðsbíla, eftir því
hversu alvarlegt ástand er metið.
Hugsuðu bara um að hnoða og blása
Svava, sitjandi í lögreglubílnum þegar þarna
er komið sögu, sér einhverjar tilfæringar inni
í bakaríinu en áttar sig ekki strax á hvað er á
seyði. „Ég sé að það er verið að færa til ein-
hver borð, svo heyri ég í Sigga í talstöðinni að
kalla á sjúkrabíl, sé hann síðan krjúpandi á
gólfinu og fer þá að tengja og hleyp inn.“
Sigurður og Svava hefja í framhaldinu
endurlífgunartilraunir á manninum sem varð
strax mjög blár. Hann beitti hjartahnoði en
hún blés í munn mannsins. Hvorugt þeirra
kveðst muna nákvæmlega hvað fór í gegnum
huga þeirra á þessari stundu, annað en að
reyna að koma lífsmarki í manninn. „En að
sjá hvernig maðurinn brást fljótlega við end-
urlífgunartilraununum var mjög sérstakt að
upplifa,“ segir Sigurður og er undrandi á svip
þegar hann rifjar þetta upp.
Eftir að þau Svava höfðu unnið á mann-
inum með hnoði og blæstri í skamma stund
er eins og bláminn fari minnkandi. „Og allt í
einu heyrði ég manninn draga djúpt andann.
Það var æðislegt að heyra það,“ segir Svava
og brosir breitt. Sigurður bætir við aðspurð-
ur ekki langan tíma hafa liðið frá því hann sá
manninn hnipra sig saman og þar til hann er
kominn til meðvitundar, í mesta lagi fjórar
mínútur. Um hálfri mínútu eftir að maðurinn
er kominn til meðvitundar kemur sjúkrabíll-
inn svo á staðinn.
Kemur enn í bakaríið
Bakaríið var þétt skipað af viðskiptavinum
þegar þetta á sér stað. Að sögn Sigurðar voru
viðbrögð þeirra misjöfn.
„Það var alla vega einn maður á næsta
borði við blettinn þar sem ég lagði sjúkling-
inn niður sem maulaði bara sína tebollu og
drakk sitt kaffi. Hann virtist ekkert vita hvern-
ig hann ætti að haga sér þegar þetta fer allt í
gang. Venjulegt fólk bregst mjög misjafnlega
við svona aðstæðum, eðlilega þar sem það er
ekki vant svona ástandi í kringum sig. Mað-
ur skynjaði smá panik hjá sumum á meðan
aðrir héldu ró sinni og reyndu að greiða fyrir
með því að ýta borðum frá. En öllum var mjög
brugðið að sjálfsögðu.“
Maðurinn sem hneig niður er um sextugt
en önnur deili vita Svava og Sigurður ekki á
honum. Þeim er heldur ekki kunnugt hvað
nákvæmlega amaði að honum, annað en að
hann fékk augljóslega hjartastopp. Þau vita
þó að hann fór fljótt heim af spítalanum og
er við góða heilsu núna, að minnsta kosti
það góða að hann kemur stundum í bakaríið.
„Hann venur enn komur sínar þangað. Eins
og við,“ segja þau og hlæja.
„Ég hef kíkt eftir honum í bakaríinu en
aldrei séð hann,“ segir Svava sem útilokar ekki
að hún myndi þá heilsa upp á hann. „En hann
heldur bara áfram með sitt líf og við höldum
áfram að gera það sem við gerum. Og það er
bara frábært.“
Hefur áður beitt endurlífgun
Hvorugt þeirra upplifði þetta sem einhverja
hetjudáð fyrst um sinn. „En þegar fólk fór að
koma til manns að hrósa manni fyrir þetta fór
maður að hugsa að kannski gerðum við eitt-
hvað þarna sem var meiriháttar. Maður áttaði
sig ekki alveg á þessu og vildi ekki vera að gera
eitthvað mikið úr þessu. En þetta ýtti meira
við manni þegar fólk fór að benda manni á
að þetta væri nú ekki sjálfsagður hlutur,“ segir
Sigurður.
Hann bætir við aðspurður að hann hafi
reyndar áður upplifað aðstæður í líkingu við
þessar, að þurfa að hnoða og blása lífi í mann.
Þetta sé bara í fyrsta sinn sem það kemst í fjöl-
miðla. „Ég hef til dæmis farið í íþróttahús þar
sem eldri borgari í kappleik hefur hnigið nið-
ur og farið í heimahús þar sem endurlífgun
er hafin þegar ég mæti á staðinn. En það sem
er óvenjulegt við þennan atburð er að þarna
gerðist þetta bara beint fyrir framan mann.“
Þrifist aldrei ein
Sigurður, sem er tuttugu og átta ára, útskrif-
aðist úr Lögregluskólanum fyrir þremur
árum en byrjaði sem afleysingamaður í lög-
reglunni árið 2003 og hefur starfað þar síð-
an. Svava, sem er áratug eldri en kollegi sinn,
hóf störf hjá lögreglunni 2006 en bakgrunn-
nur hennar er líklega nokkuð frábrugðinn
ferilskrá margra annarra lögreglumanna og
-kvenna. Hún er nefnilega menntaður mynd-
listarmaður og hefur lært bæði hér á landi og
erlendis.
„En ég er svo mikil félagsvera og gæti því
aldrei þrifist algjörlega ein með mitt lista-
jukk,“ segir hún og hlær. „Ég elska því svona
vinnu þar sem ég þarf að takast á við stórar
áskoranir og fást sífellt við ný verkefni. Það
varð til þess að ég sótti um að komast í lögg-
una og hef ekki séð eftir því.“
Var í skotlínu mótmælanna
Mikið hefur mætt á lögreglunni á árinu sem
senn er á enda. Það á ekki síst við á fyrstu vik-
um ársins og undir lok síðasta árs þegar mót-
mælendur fóru mikinn við Alþingishúsið og
víðar. Og reyndar, eins og kunnugt er, voru í
hópi mótmælenda einstaklingar sem sýndu
af sér hegðun sem seint verður talin til mót-
mælaaðgerða heldur flokkast beinlínis undir
ofbeldi og árásir. Grjótkast var þar á meðal.
Sigurður var í fremstu víglínu átakanna
og segist aldrei eiga eftir að gleyma þessum
tíma.
„Undir lokin var þetta orðið mjög óraun-
verulegt, að þetta væri komið á það stig að
fólk væri að henda grjóti í lögreglumenn. Til
dæmis er mjög minnisstætt þegar einn lög-
reglumaður kinnbeinsbrotnaði fyrir utan
Hótel Borg við það fá hluta af gangstéttar-
hellu í andlitið,“ segir Sigurður og vísar þar til
atburðanna sem áttu sér stað þegar þáttur-
inn Kryddsíld á Stöð 2 var sendur út frá Hótel
Borg á gamlársdag í fyrra.
Sigurður var einnig á Austurvelli nóttina
sem lögreglan beitti táragasi og þegar sleg-
in var skjaldborg lögreglumanna um Stjórn-
Lögreglumennirnir Sigurður Betúel Andrésson og Svava Snæberg eru hetjur ársins 2009 að mati DV.
Einn morgun í september síðastliðnum björguðu þau lífi manns á gólfi bakarís í Kópavogi þar sem þessir
tveir laganna verðir voru staddir á sama tíma fyrir tilviljun. Maðurinn hneig niður, varð blár á örskots-
stundu og sýndi ekkert lífsmark þegar Sigurður og Svava hófu lífgunartilraunir á honum.
AÐ HEYRA HANN ANDA
Æðislegt
„SVO GET ÉG EKKI SÉÐ ANN-
AÐ EN AÐ ÖLL LÍFSMÖRK
SÉU HORFIN, HANN HVORKI
ANDAR NÉ ER MEÐ PÚLS.“