Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.2010, Blaðsíða 6

6 fréttir 27. september 2010 mánudagur
LAGERSALA
www.xena.is
Mikið úrval af skóm
á alla fjölskylduna
Frábær verð
no1
st. 36-41 verð kr. 8995.-
no2
st. 36-41 verð kr. 8995.-
no3
st. 36-41 verð kr. 8995.-
no4
st. 36-46 verð kr. 8995.-
Opið virka daga 12-18
laugardag 12-16
Spá lækkun
verðbólgu
Greiningardeild Arion spáir því að
vísitala neysluverðs hækki um 0,3
prósent í september. Nýjar verð-
bólgutölur verða birtar á þriðju-
dag en samkvæmt spá greiningar-
deildar mun tólf mánaða verðbólga
lækka í fjögur prósent en hún var 4,5
prósent í ágúst. Í Markaðspunktum
greiningar kemur fram að ástæða
hækkunarinnar sé fyrst og fremst sú
að útsölum á fötum og skóm sé nú
nánast lokið. Þá muni styrking krón-
unnar halda niðri verðlagi einstakra
vöruflokka og jafnvel valda lækkun-
um í einhverjum tilvika. Aukinheld-
ur séu litlir verðbólguhvatar í hag-
kerfinu eins og staðan er í dag.
Færri læra
erlend tungumál
Á síðasta skólaári fækkaði þeim
grunn- og framhaldsskólanemend-
um sem læra erlend tungumál. Þetta
er samkvæmt tölum Hagstofunnar
sem birtar voru á föstudag í tilefni af
degi tungumála í Evrópu.
Tölurnar sýna meðal annars að
nemendum sem læra ensku í grunn-
skólum landsins fækkar í fyrsta
skipti milli ára á meðan framhalds-
skólanemendum sem læra spænsku
heldur áfram að fjölga.
Að meðaltali lærðu grunnskólanem-
endur 1,22 erlend tungumál skólaár-
ið 2009–2010 en 1,23 árið áður.
Hraðastillar
hættulegir í
bleytu
Spáð er rigningu á landinu næstu
daga og af því tilefni vill Umferð-
arstofa benda ökumönnum sem
nota hraðastilli, eða svokallað
„cruise control“ að fara varlega. Í
rigningu og mikilli bleytu lengist
stöðvunarvegalend töluvert enda
veggrip síðra en á þurrum vegi.
Því er vert að huga vel að hraða
ökutækis og fjarlægð í næsta bíl.
Umferðarstofa bendir á að hættu-
legt geti verið að nota hraðastilli
þar sem hálka og vatn er á veg-
um. Eru til dæmi um óhöpp þar
sem ökumenn hafa misst stjórn á
bílum sínum við slíkar aðstæður.
„Það er mjög áríðandi að fólk not-
færi sér úrræðin og leiti sér aðstoð-
ar hjá umboðsmanni skuldara,“
segir Guðbjartur Hannesson, fé-
lags- og tryggingamálaráðherra. Í
helgarblaði DV kom fram að búið
væri að selja 1.306 fasteignir á
nauðungaruppboði á árinu. Er þá
bæði átt við íbúðar- og atvinnu-
húsnæði. Svo virðist vera sem ekk-
ert lát sé á nauðungaruppboðum,
þrátt fyrir loforð ríkisstjórnarinn-
ar um annað. Hundruðum fjöl-
skyldna bíður það eitt að missa
húsnæðið sitt. Guðbjartur segir að
meira þurfi til til að bjarga heimil-
um landsmanna.
Sniðinn þröngur stakkur
Í helgarblaði DV var rætt við nokkra
einstaklinga sem eru í þeirri stöðu
að hafa misst heimili sitt. Magnús
Magnússon er einn þeirra en hann
er óvinnufær vegna hvítblæðis. Eft-
ir að hann missti húsnæði sitt var
honum boðið að leigja það á 320
þúsund á mánuði, eða þrefalda þá
upphæð sem hann borgaði af því
áður en hann lenti í vanskilum.
Dæmin eru fleiri.
Guðbjartur Hannesson bend-
ir á að við búum við lagaumhverfi
sem sé ekki mjög vinsamlegt og
eignarréttarákvæðin séu túlkuð
mjög þröngt af dómstólum. „Þau
sníða okkur mjög þröngan stakk
og við verðum að feta þessa leið
eins vel og við mögulega getum.
Ég vil meina að úrræðin sem hafa
komið fram geti það. Það hefur
tekist að hjálpa fólki að hluta til
en það þarf meira til.“ segir Guð-
bjartur og bætir við að þetta sé
það sem umboðsmaður eigi að
gera og hann vinni nú þegar mjög
vel í því.
Hann vill að lögum um greiðslu-
aðlögun verði breytt á þann hátt að
ábyrgðarmenn þurfi ekki að taka
yfir skuldir. Það verði að hindra
það. „Það má ekki eyðileggja úr-
ræðin með ákvæðinu um ábyrgð-
armenn. Það er ekkert gagn í því
að fella niður skuldir á einstaklinga
ef sá næsti í fjölskyldunni þarf svo
að taka þær yfir umfram það sem á
íbúðinni hvílir.“
Samkvæmt núverandi lög-
um um niðurfellingu þá leysir
ákvörðun um greiðsluaðlögun ekki
ábyrgðarmenn undan skuldbind-
ingum sínum. Ennfremur segir þar
að það væri ekki sanngjarnt gagn-
vart kröfuhöfum.
Úrræðin verða að virka
Íbúðalánasjóður hefur boðið þeim
sem hafa misst íbúðir sínar að búa
þar áfram gegn ákveðinni leigu.
Það er þó þeim annmörkum háð
að greiða þarf þriggja mánaða
leigu í fyrirframgreiðslu. „Þetta eru
nýjar upplýsingar fyrir mig en er í
skoðun hjá okkur. Það er ljóst að
úrræðið virkar ekki ef fólk er sett
í verri stöðu en það var fyrir. Að
vera í greiðsluerfiðleikum en eiga
svo að borga þrjá mánuði fyrirfram
gengur náttúrulega ekki upp,“ segir
Guðbjartur.
Tilraunir ráðherra hafa mið-
ast við að hjálpa fólki til að halda
heimilum sínum en til þess verði
úrræðin að virka og það sé það sem
hann vill fylgja eftir. Hann segir
að húsnæðiskerfið sé veikt og það
þurfi að vinda ofan af áratuga eign-
arréttarkerfi sem fór úr böndun-
um. Guðbjartur segir að það þurfi
að auka að nýju og bæta leigu-
möguleika.
Lækkandi íbúðaverð hjálpar
ekki heimilunum
Spurður um Íbúðalánasjóð og
hvort hann standi undir því að
álagi sem fylgir því að taka yfir
tugi fasteigna, segir Guðbjartur
að svo sé. Það þurfi að fara yfir
stöðu sjóðsins, eiginfjárhlutfall
hafi lækkað en sjóðurinn standi
vel. Það þurfi þó að huga að því
hvort æskilegt sé að setja allar
íbúðir á markað um leið og þær
losna. „Það mun leiða til þess að
íbúðaverð lækkar og það hjálpar
ekki heimilum sem er með veð í
eignunum,“ segir Guðbjartur.
Fólk dofnar
Að mati Guðbjarts er dapurlegt ef
fólk, sem hefur fengið frystingu á
lánum, hefur ekki haldið til hliðar
þeim peningum sem annars hefðu
farið í afborganir á húsnæði. „Það
er auðvitað einstaklingsbundið
hvernig staðan er í þeim málum
og ég vil ekki alhæfa um það.“ Að-
spurður um hvað hann vilji segja
við fólk í erfiðleikum með húsnæð-
islán segir Guðbjartur að best sé að
leita sem fyrst til umboðsmanns
skuldara. „Ég sé það af viðtölum í
helgarblaði DV að fólk dofnar af
þessum greiðsluseðlum og öllu því
sem yfir það hellist en það versta
er að gera ekki neitt.“ Það sé unnið
hörðum höndum við að koma fólki
í hendur á góðum umsjónarmönn-
um sem geti leiðbeint þeim í gegn-
um þessi úrræði.
gunnhildur@dv.is
Gera má ráð fyrir að fjöldi fjölskyldna muni missa húsnæði sín á uppboði á næst-
unni þrátt fyrir loforð ríkisstjórnarinnar um annað. Guðbjartur Hannesson, fé-
lags- og tryggingamálaráðherra, segir að tekist hafi að hjálpa fólki en meira þurfi
til. Hann hvetur fólk í vandræðum til að leita til umboðsmanns skuldara.
Að vera í greiðsluerfið-
leikum en eiga svo að
borga þrjá mánuði fyr-
irfram gengur náttúru-
lega ekki upp.
„FÓLK DOFNAR“
Þarf meira til Guðbjartur segir að
tekist hafi að hjálpa fólki upp að vissu
marki. Enn eigi þó eftir að gera meira
til að ná utan um vandann.
Mynd RóbeRt ReyniSSon
Hefur áhyggjur af óhöppum á sjó sem rekja má til þreytu:
Sofandi skipstjórar
„Það má spyrja sig að því hvort menn
sofni út af löngum vökum, of mik-
illi vinnu eða hvort menn eru að
róa með of langar línur eða of mik-
ið af veiðarfærum,“ segir Björn Val-
ur Gíslason, þingmaður og formaður
samgöngunefndar Alþingis.
Talið er að tvö óhöpp úti á sjó á
þessu ári megi rekja til þess að menn
hafi sofnað við stýrið. Það fyrra varð
í mars þegar línubáturinn Lágey
ÞH strandaði á Tjörnesi, og það síð-
ara varð í síðustu viku þegar Háey
strandaði við Hólshöfða skammt frá
Raufarhöfn. Sigurður Brynjúlfsson,
yfirlögreglumaður á Húsavík, seg-
ir að grunnorsök óhappanna sé að
menn hafi sofnað við stýrið. Í sam-
tali við fréttavef Morgunblaðsins á
föstudag sagði hann að unnið væri
að skýrslutöku vegna strandsins við
Raufarhöfn.
Björn Valur, sem stundað hefur
sjómennsku um langt skeið, segir
að full þörf sé að fylgjast betur með
mönnum þessara báta þannig að
hægt sé að stýra veiðum og sigling-
um með öruggum hætti. „Við getum
ekki kennt tækjum eða tólum um því
flest allir þessir bátar eru mjög vel
búnir tækjum og búnaði til að forð-
ast það að steytt sé á skerum. Það
er margt sem hjálpast að í þessu en
þetta vekur mann vissulega til um-
hugsunar,“ segir Björn.
Hann segir að í ljósi þessara
tveggja óhappa sé full þörf á að taka
málið upp í samgöngunefnd þings-
ins.
„Þetta þarf örugglega að skoða og
ég geri ráð fyrir að við munum afla
upplýsinga um það inni í samgöngu-
nefnd. Þó það væri ekki nema til að
forvitnast um hvort það sé eitthvað
sem menn telji að betur megi fara.
Hlutirnir eru svo fljótir að gerast. Ef
menn dotta í 5 mínútur þá er farið
yfir stórt svæði á meðan.“
einar@dv.is
Skoðar málið Björn Valur segir að málið
verði líklega tekið upp í samgöngunefnd
Alþingis.