Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.2010, Blaðsíða 11

mánudagur 27. september 2010 fréttir 11
„lítill vilji til að
útrýma fátækt“
Sveinbjörn Fjölnir Pétursson missti
vinnuna skömmu fyrir bankahrun
og hefur verið í atvinnuleit síðan.
Hann segist hafa verið það hepp-
inn að eiga varasjóð sem hann hafi
getað gengið í. Nú sé þó sjóðurinn
uppurinn og hann verði að reyna
einhvern veginn að lifa af þeim 130
þúsund krónum á mánuði sem hann
fær greiddar í atvinnuleysisbætur.
„Bæturnar eru skammarlega lágar,“
segir Sveinbjörn og bendir á að inni
í þessari upphæð séu greiðslur með
tveimur börnum undir 18 ára og af
henni greiði hann svo 11 þúsund
krónur í skatt. „Stjórnmálamenn láta
eins og það séu mikil fræði og vís-
indi, sem þurfi að liggja yfir í langan
tíma, að reikna lágmarksframfærslu-
mið. Sannleikurinn er sá að það er
vel hægt að hækka bæturnar í þrep-
um meðan unnið er að góðri niður-
stöðu. Það vita allir að bætur á Ís-
landi eru of lágar. Meðan mál þeirra
sem verst standa í þjóðfélaginu
þvælist í nefndum þá sveltur fólk,“
leggur Sveinbjörn áherslu á.
Erfitt að sætta sig
við hlutskiptið
Sveinbjörn hefur þrátt fyrir atvinnu-
leysið ekki setið aðgerðarlaus og er
umhugað að bæta þjónustu fyrir at-
vinnulausa. Hann hefur í því skyni
átt fundi með aðilum vinnumark-
aðarins, til dæmis ASÍ og Vinnu-
málastofnun, og nú hefur honum
verið boðið að halda námskeið þar
sem hann kennir fólki hvernig nota
á Facebook í atvinnuleit. „Ég er að
nýta mér reynslu mína sem ég hef
af sölu- og markaðsstörfum. Ég sá
síðast um sölustjórn á heimasíðum
í ferðaþjónustu. Það gerðist síðan á
hrunárinu að fyrirtækinu var skipt
upp og nokkrum starfsmönnum var
þá sagt upp. Þeirra á meðal var ég.“
Sveinbjörn segir langtíma-
atvinnuleysi hafa veruleg áhrif á
andlega líðan fólks fyrir utan þá
skertu möguleika sem atvinnulaus-
ir hafa vegna tekna sem þeir geta
ómögulega lifað á. „Það er erfitt að
vera atvinnulaus og fátækur og það
er enn verra að sætta sig við það,“
segir Sveinbjörn. „Það er mikilvægt
að ráðamenn viðurkenni fátækt og
sameinist um lágmarksframfærslu
sem alls ekki megi skerða. Eins þarf
ef til vill að nota hugmyndauðgina
til þess að leysa atvinnuleysisvand-
ann.“
Atvinna er grunnforsenda
Líðan sína segir Sveinbjörn hafa eft-
ir atvikum verið góða. Hann seg-
ist halda að líðan og viðbrögð fólks
við áföllum eins og atvinnuleysi og
tekjumissi fari eftir því hvernig hver
og einn hugsar eða túlkar atburðinn
sem hann upplifir. Í þessu samhengi
bendir hann á að það hefði líklega
verið honum miklu meira áfall að
missa vinnuna þegar allir sem vildu
hafa vinnu höfðu kost á því. Honum
finnist stuðningur í þeim fjölda fólks
sem standi í sömu sporum og hann
sjálfur.
„Atvinna og það að geta lifað af
er grunnforsenda þess að líða vel
í nútímasamfélagi,“ segir Svein-
björn. „Við skilgreinum okkur sjálf
út frá því sem við gerum eða höf-
um atvinnu af. Þess vegna finnst
mér það hafa hjálpað mér að sitja
ekki aðgerðarlaus í atvinnuleys-
inu. Ég hef sótt námskeið, fyrir-
lestra og stofnað samtök fólks sem
er í sömu sporum. Samtökin kall-
ast Atvinnuleysi – nei takk! Í þeim
eru rúmlega 300 manns og við höf-
um haldið tugi funda um hvað sé
hægt að gera varðandi atvinnuá-
standið og okkar eigin tækifæri.
Vettvangur hópsins er á Facebook.
Nú hef ég fundið mig í því hlut-
verki að leiðbeina fólki og þannig
hefur atvinnuleysið ef til vill opnað
mér nýjar leiðir í lífinu.“
Fjárhagslega snjallt
Bjarni viðurkennir að nú reyni á sig
sem stjórnmálamann. Hans hlut-
verk sé að berjast fyrir því að útrýma
fátækt. „Árum saman hef ég horft
framan í fólk sem lifir í fátækt á með-
al okkar og ég hef orðið þess áskynja
hvernig misskiptingin og tilfinn-
ingaleysið gerir börn fátækra dofin.
Það er hreinlega óþolandi að hlusta
á fólk halda því fram að börn og ungt
fólk hér í landi búi við sömu tæki-
færi þótt kjörin séu ekki jöfn. Bjarni
segist óttast að fólk samþykki fátækt
til þess að geta rammað hana inn
og staðið utan rammans. Það þarf
ekki svo mikið til að breyta þessu en
fólki þarf að langa að má út þennan
ramma. Við verðum að skilgreina
hvað er ásættanlegt og ákveða öll
saman að láta engan falla niður fyr-
ir þau kjör og ávallt hafa hugfast að
það er fjárhagslega snjallt að halda
fólki utan við fátæktina því fátæktin
er samfélaginu dýrkeypt.“
kristjana@dv.is
„skammarlega
lágar bætur“
Sveinbjörn Fjölnir Pétursson var atvinnulaus í tvö ár og segist gjarnan vilja taka upp
kerfi þar sem fólk skiptist á að vinna á vinnumarkaði. Slíkt gæti komið í veg fyrir lang-
tímaatvinnuleysi. Sveinbjörn segir ekki hægt að lifa af 130 þúsund krónum á mánuði
og finnst kostulegt að greiða af þeim 11 þúsund krónur í skatt.
n Atvinnuleysisbætur eftir skatta, stéttarfélagsgjöld og lífeyrissjóð 137.104 kr.
n Ellilífeyrir eftir skatta u.þ.b. 150.000 kr.
n Fjárhagsaðstoð Reykjavíkur eftir skatta og lífeyrissjóð 123.019 kr.
n Örorkulífeyrir eftir skatta u.þ.b. 157.000 kr.
Er hægt að lifa af þEssum tEkjum?
kriStjAnA guðbrAndSdóttir
blaðamaður skrifar: kristjana@dv.is
Meðan mál þeirra sem verst standa
í þjóðfélaginu þvælist í
nefndum þá sveltur fólk.
Skeytingarleysi borgarbúa
er mikið Gagnvart borgarbú-
um segir séra Bjarni Karlsson
Atvinnuleysi og tekjumissir
Viðbrögð við áföllum skipta miklu máli.