Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.2011, Qupperneq 15

Spörum vatnið Vatn er hvorki ókeypis né
óþrjótandi auðlind og skiptir því miklu máli hvernig við
notum það. Á vefnum nattura.is er rætt um hvort sé
umhverfisvænna að fara í sturtu eða bað. Þar segir að
löng sturta sé hugsanlega skaðlegri fyrir umhverfið en
að fara í hálffullt baðkar. Heitt vatn kosti pening og fólki
er því ráðlagt að ofnota það ekki og daglegar baðferðir
allra meðlima í stórri fjölskyldu geti kostað gífurlegar
fjárhæðir á mánuði.
Bollur við allra hæfi Bolludagurinn er eftir tæpar
tvær vikur en hann markar upphaf föstu sem hefst sjö vikum
fyrir páska. Þetta er siður frá heiðnum tíma þegar menn héldu
vor- og frjósemishátíðir með áti og skemmtun, áður en eiginleg
fasta hófst. Á heimasíðu Leiðbeiningarstöðvar heimilanna hafa
verið teknar saman nokkrar bolluuppskriftir ásamt leiðbein-
ingum um fyllingar. Ættu allir að finna þar bollu við sitt hæfi.
Meðal bolluuppskrifta eru eggjalausar bollur, gerdeigsbollur,
kaffibollur, skonsur og vatnsdeigsbollur.
Neytendur | 15Miðvikudagur 23. febrúar 2011
Skaðleg efni í
nýjum bílum
Það er ekki einungis mengun sem
bílar gefa frá sér sem er skaðleg fyrir
okkur. Bandarísk rannsókn sýnir að
í mörgum nýjum bílum er að finna
efni svo sem bróm, blý og kvikasilfur.
Efni þessi má finna í hlutum eins og
mælaborði, gírstöng og í stýri. Þetta
kemur fram á vef Heilsubankans.
Því eru þeir sem kaupa sér nýjan
bíl hvattir ti lað lofta vel út og þrífa
bílinn vel að innan. Eins er ráðlagt
að leggja nýjum bílum í skugga, þar
sem hitinn frá sólinni getur leyst
skaðlegu efnin úr læðingi en það
getur gerst allta að þremur árum eftir
framleiðslu bílsins.
Bílskúrinn fyrir
bílinn
Bílskúrar geta verið hið mesta
þarfaþing en oft vill svo verða að þeir
breytast með tímanum í auka-
geymslu. Á síðunni nattura.is er rætt
um hlutverk bílskúra og hvernig þeir
skulu notaðir. Þar segir að bílskúrinn
þurfi að vera vel loftræstur og þar
ættu umhverfisvæn farartæki eins og
reiðhjól og sparneytnir bílar að vera
í öndvegi. Bílskúrinn er hugsaður
fyrir bílinn og eitt af hlutverkum
hans er að halda bílnum heitum á
vetrum. Það lengi líftíma hans og
spari auk þess eldsneyti. Að eiga
bílskúr og nota hann ekki fyrir bílinn
er bæði dýrkeypt fyrir budduna og
umhverfið.
Blásum burt
rykið
Það getur verið ansi snúið og erfitt að
þrífa á bak við miðstöðvarofna. Ráð
við því er að finna á heilsubankinn.is
en á vefnum er oft að finna einföld og
góð ráð við verkefnum á heimilunum
sem geta flækst fyrir okkur. Til að
ná ryki sem safnast saman bak við
ofnana er gott að bleyta viskastykki
eða tusku og leggja fyrir neðan
ofninn. Því næst er hárblásari settur
í samband og blásið bak við ofninn
að ofan. Við þetta fellur rykið á
blauta stykkið undir og þyrlast ekki
í burtu.
n Hægt að ná fram töluverðum sparnaði sé hugað að rafmagnsnotkun n Framkvæmdastjóri Orku-
seturs segir orkuverð ekki það hátt að fólk þurfi að skipta út tækjum n Fólk er hvatt til að skoða orku-
notkun tækja áður en þau eru keypt n Allt að 60 til 80 prósenta sparnaður við að skipta í sparperur
SVONA LÆKKAR ÞÚ
RAFMAGNSREIKNINGINN
„Nú eyða til dæmis ísskápar
helmingi minni orku en
þeir gerðu þá. Markaðurinn og
framleiðendur hafa hjálpað okkur í
þessu og um að gera að nýta sér það.
Bökunarofnar eru miklir orkugleypar og
þar sem töluverð orka fer í einungis að
hita hann upp ætti fólk að reyna að ná
sem lengstum notkunartíma í einu. Einnig
er hægt að spara rafmagn með því að
setja í ofninn um leið og kveikt er á honum
og slökkva svo rétt áður en maturinn er
tilbúinn. Grillið í ofninum krefst mestrar
orku.
Hægt er að spara bæði tíma og rafmagn
með því að matreiða í örbylgjuofni, sér
í lagi ef um lítið magn er að ræða. Best er að nota eins lítið vatn og mögulegt er við
eldunina og nota skal stórt ílát og dreifa matnum jafnt yfir. Frosinn mat ætti að þíða í
kæliskápnum frekar en með örbylgjunni.
Bökunar- og örbylgjuofnar
Um það bil 20 prósent raforku fer í að
kæla og frysta matvælin og skal því
opna ísskápa og frysta sem sjaldnast.
Aldrei skal hafa þá opna í langan tíma
í einu. Hæfilegt hitastig í ísskáp er 4°C
en -18°C í frystinum. Sé hitinn lægri
eykur það orkunotkun en mikilvægt er að
hafa hitamæli í þeim til að fylgjast með
hitastiginu. Tæki þessi nota meiri orku
standi þau í herbergi þar sem hitastig
er hátt. Frystirinn er því best geymdur í
kaldri geymslu og ísskápurinn þarf að standa þannig að loft geti auðveldlega leikið um
kæligrindina aftan á skápnum. Henni þarf einnig að halda vel hreinni og gott að nota
ryksugu þegar skápurinn er tekinn fram.
Ísskápar og frystar
Vélarnar eyða jafn miklu rafmagni hvort sem þær eru fullar eða hálftómar og því
skal fylla þær fyrir hvern þvott. Æskilegt er að nota stysta þvottakerfið og lægsta
vatnshitarann.
Þvotta- og uppþvottavélar
Rafmagnstæki eru á öllum heimilum
landsins en spara má rafmagn með því
huga að hvernig við notum þau. Til að
mynda eru um 10 prósent heimilisraftækja
sem fara á svokallaða biðstöðu en mikil-
vægt er að hafa í huga að tæki í biðstöðu
eyða rafmagni án notkunar. Þetta kallast
rafmagnsleki því rafmagn seytlar út
engum til gagns. Gott ráð við þessu er að
tengja þau tæki sem fara á biðstöðu svo
sem sjónvarp, DVD-spilara, afruglara,
hljómsflutnings- og myndbandstæki
á sama millistykkið með rofa. Með því
er hægt að slökkva á öllum tækjunum í
einu og koma í veg fyrir rafmagnslekann.
Hafa ber í huga að ekki er nóg að slökkva
á tækjum með fjarstýringu því þau halda
áfram að eyða orku nema sé slökkt alveg
á þeim eða þau tekin úr sambandi.
Rafmagnstæki
Pottar og pönnur verða að hafa sléttan botn og ná yfir alla helluna en allt að helmingur
hitans getur annars tapast. Þrefalt meiri orku þarf til að elda í opnum potti en lokuðum.
Lokið þarf að vera hæfilega þétt og til að ná hámarksnotkun þá skal lækka straum þegar
suðan er komin upp og láta svo sjóða á minnsta straumi. Nóg er að hafa eins til tveggja
sentímetra vatn í potti við suðu á til dæmis kartöflum og grænmeti. Best er að slökkva á
hellunni fimm til tíu mínútum áður en maturinn er fulleldaður. Vifta, sem blæs loftinu út,
gefur góða loftræstingu en veldur jafnframt hitatapi í íbúðinni. Hringrásarvifta með síu
veldur hins vegar ekki hitatapi.
Eldavélar
Orkusetur hefur reiknað út að ef öll
heimili í landinu myndu skipta út tíu
60W perum fyrir tíu 11W sparperur
myndi orkan sem sparast vera um 60
milljónir kWh* á ári sem samsvarar:
n Raforkuframleiðslu í 18 Elliðaárvirkj-
unum
n Heildarraforkunotkun á 13.000
íslenskum heimilum
n Raforkunotkun 40.000 Mitsubishi
i-MiEV rafbíla
* Miðað við 2,7 klukkustunda meðalnotkun á dag
og 110.000 íslensk heimili.
Sparperur
Orkuverðskrá
Orkuveita Reykjavíkur 5,94 kr/kWh
Orkusalan ehf. 5,74 kr/kWh
Hitaveita Suðurnejsa 5,65 kr/kWh
Orkubú Vestfjarða 5,61 kr/kWh
Norðurorka 5,57 kr/kWh