Dagblaðið Vísir - DV - 23.03.2012, Blaðsíða 18

n Vantar framtíðarstefnu um öryggi íþróttamanna n Tíð hjartaáföll áhyggjuefni n Dýrt að senda íþróttamenn í rannsóknir
Langt á eftir öðrum ríkjum
18 Fréttir 23.–25. mars 2012 Helgarblað
Þ
að er full ástæða til þess að
hvetja forystumenn íþrótta­
mála til þess að koma sem
fyrst á vinnureglum og móta
framtíðarstefnu um öryggi
íþróttamanna hér á landi.“ Þetta segir
Ragnar Danielsen, hjartasérfræðing­
ur á hjartadeild Landspítala, í leið­
ara í febrúarhefti Læknablaðsins. Þar
gerir Ragnar skyndidauða íþrótta­
manna að umtalsefni. Aðeins er
tæp vika síðan þrautþjálfaður knatt­
spyrnumaður á Englandi, Fabrice
Muamba, hneig niður í miðjum leik
Tottenham og Bolton í ensku bikar­
keppninni af völdum hjartaáfalls.
Hröð og skipulögð viðbrögð lækna­
liða beggja liða eru talin hafa gert
það að verkum að Muamba er á lífi í
dag og á ágætum batavegi.
Margir knattspyrnumenn hafa
látið lífið á undanförnum árum af
völdum hjartaáfalls. Pottur virðist
vera brotinn í eftirliti á íslenskum
íþróttamönnum eins og Ragnar
bendir á. Undir það tekur Kristinn
Kjærnested, formaður knattspyrnu­
deildar KR.
Þörf á úrbótum
„Lið sem taka þátt í Evrópukeppnum
eru skyldug til að senda leikmenn
í tékk. Önnur lið eru það ekki,“ seg­
ir Kristinn þegar hann er spurður
hvort leikmenn í meistaraflokki KR
séu sendir í skimun fyrir sjúkdóm­
um sem geta valdið skyndidauða.
Af þessum orðum Kristins er ljóst að
meginþorri íslenskra knattspyrnu­
manna eru ekki skyldugir til að fara
í slíka skimun.
Tilefni leiðarans sem Ragnar
skrifaði í Læknablaðið er rann­
sókn sem gerð var á 105 íslenskum
íþróttamönnum og voru niðurstöður
hennar birtar í sama blaði. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna þörf
fyrir skimun á íslenskum íþrótta­
mönnum á aldrinum 18 til 35 ára til
að móta leiðbeiningar fyrir lækna og
íþróttaforystuna. Fólst hún meðal
annars í að kanna tíðni áhættuþátta
í sjúkrasögu, skoðun á hjartalínu­
riti og að meta umfang og kostnað
slíkrar skimunar.
Niðurstöðurnar leiddu í ljós að
hjartaskoðun var óeðlileg hjá tutt­
ugu íþróttamönnum, hjartalínurit
var greinilega óeðlilegt hjá 22 og lít­
illega óeðlilegt hjá 23 íþróttamönn­
um. Íþróttamennirnir sem skoðaðir
voru komu úr mörgum íþróttagrein­
um, meðal annars frjálsum íþrótt­
um, knattspyrnu, handbolta og
körfuknattleik. Í niðurstöðum
rannsóknarinnar segir: „Erlendar
rannsóknir benda til þess að með
reglubundinni skimun megi lækka
verulega tíðni skyndidauðatilvika
meðal ungra keppnisíþróttamanna.
Æskilegt er að forystumenn íþrótta­
mála hér á landi móti sem fyrst regl­
ur og framtíðarstefnu í þessu mikil­
væga máli.“
Í greininni þar sem fjallað er
um niðurstöðurnar kemur fram að
skyndidauði meðal ungs keppn­
isíþróttafólks sé sjaldgæft en vel
þekkt fyrirbæri. Rannsóknir bendi
til þess að skyndidauði sé 2,5 sinn­
um algengari meðal ungmenna sem
stunda keppnisíþróttir en meðal
annarra ungmenna.
Langt á eftir
Kristinn segir að íslensk íþrótta­
forysta sé langt á eftir öðrum þjóð­
um þegar kemur að þessum öryggis­
þætti hjá íþróttamönnum. Það rímar
við orð Ragnars í Læknablaðinu
sem bendir á að Ítalir hafi sýnt fram
á verulega lækkun á tíðni skyndi­
dauða hjá ungum keppnisíþrótta­
mönnum með reglulegri skimun
árum saman. „Við höfum mælt með
því að þeir fylgi þessum evrópsku
ráðleggingum sem eru til og byggja á
gríðarlega mikilli reynslu. Því skyldi
ekki það sama gilda hér á landi fyrir
okkar íþróttafólk,“ sagði Ragnar í við­
tali við Sjónvarpið á miðvikudag þeg­
ar hann var spurður um ráðleggingar
til íþróttaforystunnar á Íslandi.
Kristinn segir að þó að margt hafi
breyst til hins betra í eftirliti og með­
höndlun á íþróttamönnum á undan­
förnum árum þurfi að gera meira.
„Það sem hefur breyst er öll með­
höndlun sem kemur að meiðslum.
Þar eru menn komnir með mjög
hæfa sjúkraþjálfara og lækna. En
það snýr frekar að kappanum þegar
hann tognar eða meiðist heldur en
akkúrat þessu,“ segir Kristinn og á
þar til dæmis við reglulega skimun
íþróttafólks.
Nóg að hafa sjúkraþjálfara
Íslensk knattspyrnulið eru ekki
skyldug til að hafa lækna til taks
meðan að á leikjum stendur og
þá eru þau ekki skyldug til að hafa
sjúkrabíl til taks. Kristinn segist vera
þeirrar skoðunar að bæta þurfi úr
þessu. „Það er nóg að hafa sjúkra­
þjálfara. Þetta leiðir hugann að því
að á völlum er ekki alltaf sjúkrabíll
til taks. Það þarf oft að bíða eftir hon­
um. Það er eitthvað sem mætti taka
til endurskoðunar,“ segir Kristinn og
bætir við að þessi atriði snúi ekki ein­
göngu að leikmönnum heldur einnig
áhorfendum. Hann bendir á að um
síðustu helgi hafi faðir leikmanns í
Skotlandi fengið hjartaáfall á áhorf­
endapöllunum með þeim afleið­
ingum að hann lést. „Auðvitað eru
þeir kannski í meiri hættu þeir sem
eru inni á vellinum en áhorfendur
eru það vissulega líka. Þeim mun
meira öryggi þeim mun betur líður
mönnum.“ Kristinn bendir á að þjálf­
ara hjá KR og fleiri starfsmenn séu
sendir á skyndihjálparnámskeið. Þá
eru tvö hjartastuðtæki til taks í KR­
heimilinu.
Stendur á félögunum
Ómar Smárason, leyfis­ og markaðs­
stjóri Knattspyrnusambands Ís­
lands, segir í samtali við DV að
samkvæmt leyfiskerfi sambandsins
verði öll félög í efstu deild að senda
leikmenn í læknisskoðun. Sú skoð­
un ætti að gefa til kynna ef þörf væri
á frekari rannsóknum. Ómar seg­
ir síðan að þau fjögur félög í efstu
deild karla sem taka þátt í Evrópu­
keppnum þurfi að gangast undir
miklu ítarlegri kröfur, þar á með­
al hjartalínurit og ómskoðun til að
geta leikið í leikjum á vefum UEFA.
„Ef leikmaður hefur ekki undir­
gengist þessa rannsókn getur við­
komandi leikmaður ekki tekið þátt í
leikjum á vegum UEFA það árið. Fé­
lög í öðrum deildum eru ekki skyld­
ug til að gera þetta,“ segir Ómar. Að­
spurður hvort til tals hafi komið að
breyta þessu og skylda öll félög í
efstu deild, bæði karla og kvenna,
til að gangast undir ítarlegri rann­
sóknir en læknisskoðun, til dæmis
skimun fyrir áhættuþáttum skyndi­
dauða, segir Ómar að það standi á
viðkomandi félögum.
„Þetta kostar bara peninga. Óm­
skoðunin og þessi ítarlega rannsókn
er dýr og það eru félögin sem bera
þann kostnað,“ segir hann.
Ellefu þúsund á mann
Í rannsókninni sem birtist í Lækna­
blaðinu í febrúar var einnig fjallað
um kostnað við skimun. Þar kem­
ur fram að áætlað sé að kostnaður
við skimun hvers íþróttamanns sé
7.724 krónur ef miðað er við gjald­
skrá Tryggingastofnunar ríkisins
fyrir skoðun og viðtal hjá hjartasér­
fræðingu ásamt töku hjartalínurits.
Kostnaður við hjartaómun, sem al­
gengast er að bætist við fyrri kostn­
að hjá þeim íþróttamönnum sem
þarfnast frekari rannsókna, er rúm­
ar 14 þúsund krónur. Ef fjórðungur
skimaðra íþróttamanna þurfa að
gangast undir hjartaómskoðun má
áætla að meðalkostnaður á mann
við skimun sé 11.247 krónur. Fyrir
íslensk íþróttafélög, sem mörg eru
í kröppum dansi fjárhagslega, er
þetta því ansi stór biti að kyngja.
Ómar segir að vissulega væri
Þörf á breytingum Kristinn Kjærnested
er formaður knattspyrnudeildar KR. Hann
segir að íslensk íþróttaforysta, knatt-
spyrnan sérstaklega, sé langt á eftir öðrum
ríkjum þegar kemur að öryggi leikmanna.
myNd Sigtryggur Ari
„ Í mörgum tilfell-
um er þetta bara
félagsmaður sem tekur
að sér að vera læknir við-
komandi félags.
„Þetta kostar bara
peninga. Óm-
skoðunin og þessi ítar-
lega rannsókn er dýr og
það eru félögin sem bera
þann kostnað.
Vantar framtíðarstefnu Í leiðara
Ragnars Danielsen, hjartasérfræðings á
Landspítalanum, í Læknablaðinu segir hann
að full ástæða sé til að hvetja forystumenn
íþróttamála til að koma sem fyrst á vinnu-
reglum og móta framtíðarstefnu um öryggi
íþróttamanna hér á landi. myNd SkjáSkot Af VEf
SjóNVArpSiNS
Antonio Puerta
28. ágúst 2007
félag: Sevilla FC
Aldur: 22 ára
n Puerta þótti mjög efnilegur knattspyrnu-
maður. Hann hneig niður í leik Sevilla og
Getafe í ágúst 2007. Hann lést á sjúkrahúsi
eftir að fengið hjartaáfall. Krufning leiddi í
ljós að Puerta var með hjartavöðvasjúkdóm
í hægri slegli.
Daniel Jarque
8. ágúst 2009
félag: RCD Espanyol
Aldur: 26 ára
n Daniel Jarque fékk hjartaáfall á æfingu
hjá spænska félaginu Espanyol sumarið
2009. Endurlífgunartilraunir báru ekki
árangur. Jarque lék fjölda landsleikja með
yngri landsliðum Spánar.
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
fékk hjartaáfall Fabrice
Muamba, leikmaður Bolton,
fékk hjartaáfall í leik með liði
sínu um síðustu helgi. Snör
viðbrögð lækna beggja liða
urðu til þess að Muamba er á
lífi í dagmyNd rEutErS
Fengu hjartaáfall og létust