Dagblaðið Vísir - DV - 11.07.2012, Blaðsíða 2

RéttaRkeRfið Rassskellt
2 Fréttir 11. júlí 2012 Miðvikudagur
Átján þúsund
Akureyringar
Átján þúsundasti Akureyringur-
inn fæddist 29. maí síðastliðinn
en þá kom drengur Sveinsson,
sonur Sveins Arnarsonar og
Elísabetar Þórunnar Jónsdóttur,
í heiminn. Eiríkur björn Björg-
vinsson, bæjarstjóri á Akureyri,
og Geir Kristinn Aðalsteinsson,
forseti bæjarstjórnar, munu í til-
efni af þessu afhenda drengn-
um og foreldrum hans gjafir í
dag, miðvikudag. Þetta kem-
ur fram í tilkynningu frá Akur-
eyrarbæ.
Hús Björgólfs
Thors friðað
Fríkirkjuvegur 11 hefur verið frið-
aður í heild sinni. Áður hafði ytra
byrði hússins verið friðað en að
tillögu Húsafriðunarnefndar hef-
ur innra byrðið nú einnig verið
friðað. Það var athafnamaðurinn
Thor Jensen sem lét byggja hús-
ið en það var Einar Erlendsson
arkitekt sem teiknaði það. Hús-
ið var reist árið 1907 var hugsað
sem íbúðarhús. Björgólfur Thor
Björgólfsson, athafnamaður og
afkomandi Thors, er núverandi
eigandi hússins en hann hugð-
ist skipta húsinu upp í tvö rými.
Ekkert verður hins vegar af því
þar sem innra byrði hússins er nú
friðað.
Afskriftir félaga
Vegna umfjöllunar DV um af-
skriftir sem birtist í helgarblaði
DV 6. júlí síðastliðinn er rétt að
árétta að um var að ræða afskrift-
ir til félaga sem tengdust viðkom-
andi einstaklingum. Í flestum
tilfellum var um að ræða lán og
annað fé sem afskrifað var vegna
einkahlutafélaga sem ekki gátu
staðið í skilum við lánardrottna
sína. Að beiðni Guðmundar
Kristjánssonar, útgerðarmanns
í Brimi, er áréttað að skuldir
sem voru taldar til afskrifta hans
voru ekki hjá honum persónu-
lega heldur hjá félögum tengdum
honum.
###### Aukabox
DV1201057227.jpg
DV1207101113
n Blaðamannafélagið fagnar n Birtingur og DV sækja bætur n Áfellisdómur
N
iðurstaða Mannréttinda-
dómstóls Evrópu í máli
tveggja blaðamanna, þeirra
Bjarkar Eiðsdóttur, ritstjóra
Séð og heyrt og Erlu Hlyns-
dóttur, fréttamanns á Stöð 2, vekur
upp spurningar um fjölda meiðyrða-
mála sem háð hafa verið gegn blaða-
mönnum að undanförnu. Íslenskir
dómstólar hafa undanfarin ár legið
undir ámæli fyrir að túlka ákvæði
stjórnarskrárinnar um tjáningarfrelsi
þröngt og ekki í samræmi við mann-
réttindasáttmála Evrópu. „Íslenskir
dómstólar hafa því miður ekki haft
skilning á mikilvægi tjáningarfrelsis
fyrir lýðræðislega umræðu í sam-
félaginu,“ segir í tilkynningu Blaða-
mannafélagsins um niðurstöðu
Mannréttindadómstólsins. Félagið
fagnar niðurstöðunni. „Stórsigur
fyrir tjáningarfrelsið,“ segir Hreinn
Loftsson sem rak málið fyrir Mann-
réttindadómstólnum.
Svartur kafli í réttarsögunni
„Ég get ekki varist þeirri hugsun að
verulegu máli hafi skipt hvaða fjöl-
miðlar áttu í hlut,“ segir Hreinn og
tekur fram að hann tali bæði sem
lögmaður blaðamannanna og aðal-
eigandi útgáfufélagsins Birtíngs sem
og stjórnarformaður þess. Hann seg-
ir undanfarin ár vera svartan tíma í
íslenskri réttarsögu og telur að eins-
taka fjölmiðlar hafi fengið að líða
fyrir að eiga ekki upp á pallborðið hjá
dómurum. Hann nefnir sérstaklega
Vikuna, tímaritið Ísafold og DV sem
dæmi um slíka miðla. „Það er ekki
einleikið hvað þessir miðlar máttu
þola. DV var ekki í náðinni né þessi
rit og þar af leiðandi ekki fyrirtæk-
in sem gáfu þau út,“ segir Hreinn og
nefnir að hreinlega megi lesa andúð
gegn miðlunum út úr einstaka
dómsorðum. Hreinn telur augljóst
að niðurstaða Mannréttindadóm-
stólsins sé áfellisdómur yfir vinnu-
brögðum íslenskra dómara. „Ég tel
ekki nokkra spurningu um að þess-
ir dómar styrkja mjög stöðu blaða-
manna,“ segir Hreinn um mat sitt á
áhrifum dómsins.
Fjölmiðlar sæki rétt sinn
DV ehf., útgáfufélag DV, hefur óskað
eftir því við Birtíng útgáfufélag sem
meðal annars gefur út Vikuna, Nýtt
Líf, Mannlíf og Séð og Heyrt, að fé-
lögin skoði að sækja í sameiningu
kröfu til ríkisins vegna áfallins kostn-
aðar í meiðyrðamálum á hendur
fyrirtækjunum. Margir dómar allt frá
árinu 2009 byggja á fordæmi dóms-
ins gegn Björk Eiðsdóttur. Nú hef-
ur Mannréttindadómstóllinn hnekkt
þeirri niðurstöðu og því kemur til
greina að blaðamenn og útgáfufé-
lög fjölmiðla geti sótt um bætur eða
endurupptöku mála. „Sú hugmynd
hefur verið viðruð í dag að það verði
þannig að fjölmiðlafyrirtæki taki sig
saman til að fara yfir málin með það
í huga að vinna saman. Það verð-
ur að átta sig á hvort það er raun-
hæfur grundvöllur að taka einhver
málin upp,“ segir Hreinn aðspurður
hvort hann telji slíkt samstarf koma til
greina. Þess ber að geta að Birtíngur
var eigandi DV allt til marsmánaðar
árið 2010. „Kostnaður Birtíngs er hátt
á þriðja tug milljóna við þessi mál
vegna Ísafoldar, DV, Séð og heyrt og
Vikunnar,“ segir Hreinn en bætir við
að öllu alvarlegra sé að niðurstöður
dómstólanna hafi í raun þaggað nið-
ur umræðu um umdeild og erfið mál.
Hann nefnir sérstaklega málefni nekt-
ardansstaða, en báðir blaðamennirn-
ir voru dæmdir vegna umfjöllunar
um slíka starfsemi.
Hvað með mál Þorgeirs?
Árið 1992 dæmdi Mannréttinda-
dómstóllinn Þorgeiri Þorgeirssyni
í hag. Hann áfrýjaði til dómstóls-
ins eftir að Hæstiréttur hafði dæmt
hann fyrir meiðyrði í garð opin-
berra starfsmanna. Í raun hafði Þor-
geir gengið lengra í umfjöllun sinni
en Björk Eiðsdóttir og Erla Hlyns-
dóttir gerðu síðar. Þau ummæli
sem Björk og Erla voru dæmd fyrir
voru höfð eftir nafngreindum heim-
ildarmönnum, en öðru máli gegnir
um greinar Þorgeirs Þorgeirssonar.
Dómstóllinn komst að þeirri niður-
stöðu að réttindi og skyldur blaða-
manna ættu að gilda í máli hans,
þrátt fyrir að hann væri pistlahöf-
undur en ekki starfandi blaðamað-
ur. „Íslenskum dómstólum virðist
ekki hafa tekist að ná utan um að-
ferðafræðina við að meta það hvort
fréttir skrifaðar af blaðamanni falli
undir tjáningarfrelsið eða ekki –
hvar mörkin liggja milli leyfilegrar
tjáningar og þess sem ekki leyfist
vegna hagsmuna annarra,“ segir
Ragnar Aðalsteinsson, lögmaður
sem undrast að dómstólar hafi ekki
litið í ríkara mæli til máls Þorgeirs og
fordæmisgildis þess.
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is
Óvissa í mörgum málum
„Ég get ekki varist
þeirri hugsun að
verulegu máli hafi skipt
hvaða fjölmiðlar áttu í
hlut.
Fékk ekki að áfrýja Mannréttindadóm-
stóllinn segir að brotið hafi verið á tjáninga-
frelsi Erlu Hlynsdóttur þegar hún fékk ekki
að áfrýja dómi Héraðsdóms.
Sigraði Hæstarétt Björk Eiðsdóttir var
dæmd af Hæstarétti fyrir umfjöllun um
vændi á staðnum Goldfinger en niðurstöðu
dómsins hefur nú verið hnekkt.
Stórsigur tjáningafrelsisins Hreinn
Loftsson lögmaður og einn eigenda Birtings
segir niðurstöðu Mannréttindadómstólsins
vera sigur tjáningarfrelsis.
Ríkið verður rukkað vegna Jóns Bjarka
„Af einhverri ástæðu hafa íslenskir dóm-
stólar horft framhjá skýrum fordæmum
mannréttindadómstólsins sem endur-
speglast glögglega í tveimur nýjum dómum
mannréttindadómstólsins í málum á
hendur íslenska ríkinu þar sem blaðamönn-
um voru dæmdar bætur,“ segir í tilkynningu
frá Ólafi Erni Svanssyni, lögfræðingi út-
gáfufélags DV. Ólafur segir í tilkynningunni
að ljóst sé að sótt verði á ríkið að greiða
bætur vegna dómsins gegn Jóni Bjarka
Magnússyni, blaðamanni DV. „Með dómi
Hæstaréttar frá 31. maí s.l. var Jón Bjarki
Magnússon blaðamaður DV dæmdur til
Fórnarlamb fagnar
„Ég hlýt að hafa sofið á meðan tjáningarfrelsið var afnumið í þessu landi,“ segir Ásta Erna
Oddgeirsdóttir sem dæmd var fyrir athugasemd á DV.is við frétt af Aratúnsmálinu. Ásta
fagnar úrskurði Mannréttindadómstólsins og vonar að bjartari tímar bíði Íslendinga. Ásta er
á barmi gjaldþrots eftir að hún var dæmd fyrir ummæli sem hljóðuðu svo: „Svo hefur upp-
eldið á syninum greinilega verið: „Do as I do“, hann virðist vera ansi liðtækur í afbrotum líka.“
Um skuldirnar sem lögðust á Ástu segir hún: „Ég náttúrulega get ekki borgað þetta, ég er á
örorkubótum og þær duga manni naumlega.“ Lífsreynslan hefur haft veruleg áhrif á sálarlíf
hennar og hefur hún leitað sér læknisaðstoðar: „Ég þurfti að fara á þunglyndislyf. Þessu
fylgir rosalega mikil vanlíðan og maður reynir að dusta þetta af sér. En það bara gerist ekki.“
„Svakalegur
áfellisdómur“
Bloggarinn Andrés Helgi Val-
garðsson, sem dæmdur var
fyrir meiðyrði í garð Ara-
túnshjóna í bloggfærslu
sem hann skrifaði, segir að
úrskurður Mannréttinda-
dómstólsins sé „svakalegur
áfellisdómur yfir íslenskum dómstólum.“
Niðurstaðan sýni að Íslendingar séu langt
á eftir mörgum Evrópuþjóðum varðandi
tjáningarfrelsi og mannréttindi. „Glöggt er
gests augað,“ segir Andrés. Hann telur að
íslenskir dómstólar séu á villigötum hvað
varðar tjáningarfrelsið. „Auðvitað væri
mjög þægilegt ef Hæstiréttur sæi að sér og
endurskoðaði ákvörðunina um mín mál“.
Andrés segir að ef ekki verður leyst úr hans
málum á Íslandi innan tíðar hyggist hann
líklega fara með málið fyrir Mannréttinda-
dómstól Evrópu.
Kim Gram Laursen gegn
Jóni Bjarka Magnússyni
500.000 kr. í bætur til stefnanda
750.000 kr. í málskostnað
Niðurstöður dómsins birtar í DV
Jóni Bjarka Magnússyni, blaðamanni DV, var
stefnt af Kim Gram Laursen vegna ummæla
sem höfð voru eftir Hjördísi
Aðalheiðardóttur, fyrrverandi
sambýliskonu Kims.
Dómarar:
n Kolbrún Sævarsdóttir
n Benedikt Bogason
n Eiríkur Tómasson
n Greta Baldursdóttir