Dagblaðið Vísir - DV - 20.07.2012, Blaðsíða 25

E
nn og aftur fær Mogginn af-
skrifaðar skuldir. Nú er staðan
sú að 5,2 milljarðar af skuldum
Árvakurs hafa flogið af herðum
þess ágæta félags. Þetta merkir, að
útgerðarmafíunni hafi með klækjum
tekist að varpa skuld Moggans yfir á
almenning. Jú, það gerist þannig að
hinn almenni viðskiptavinur þarf á
endanum að greiða það sem vinirn-
ir í vildarklúbbi bankans kalla af-
skriftir.
Þetta er reyndar sama formúlan
og sú sem fer í gang þegar afskrift-
ir lenda beint á ríkissjóði: þá eru
það skattgreiðendur sem greiða fyrir
bruðl þeirra sem fengu stóru lánin.
Að vísu lentu ekki allar skuldirnar í
Ráninu á vesælum skattgreiðendum
hér innanlands, því útlenskir bankar
þurfa einnig að taka sinn skell. Engu
að síður er það almenningur sem
borgar brúsann þegar öllu er á botn-
inn hvolft.
Reyndar er það svo á Íslandi að
vissir einstaklingar, félög og fyrir-
tæki, geta, í skjóli bankaleyndar, fiff-
að tölur til og gefið almenningi þá
mynd að allt sé í gúddí fíling, þegar
reyndin er sú að menn vaða aur
uppí háls. Sko, þetta er gert þannig:
Árvakur á Moggann og útgerðin á
Árvakur. Mogginn tryggir útgerðinni
fagra umfjöllun um kvótakónga og í
staðinn tryggir útgerðin að Árvak-
ur þurfi ekki að líða skort. Útgerðin
á síðan aðild að banka sem lánar fé
í þann rekstur sem Árvakur stundar.
En þegar Árvakur er farinn að skulda
mikið, þá þykir útgerðinni við hæfi
að færa skuldirnar yfir á herðar al-
mennings. Æ, þetta er svo einfalt! Og
útgerðinni leyfist þetta í skjóli þess
auðmagns sem við, almenningur í
landinu, látum henni í té. Við leyf-
um hinum háu herrum að gefa út-
gerðinni 70 milljarða í hagnað á ár-
inu sem núna er u.þ.b. hálfnað. Og
þegar ríkisvaldið býðst til að gefa út-
gerðinni ennþá meira af peningum
– í formi aukinna aflaheimilda – þá
er þakklætið svo rýrt í roði að kvóta-
kóngar grenja einsog frekir krakkar
og heimta meira og meira.
Árvakur fær afskriftir svo Mogginn
geti áfram haldið á lofti áróðri fyrir
þá sem segjast eiga kvótann.
Reyndar er það svo að við, al-
menningur í landinu, getum breytt
þessu öllu. Við getum t.d. gert þá
kröfu að hér verði tekið upp það
réttlæti sem okkur var lofað eftir
Ránið. Í dag ættum við t.a.m. að gera
þá kröfu að öll aukning fiskveiði-
heimilda fari beint í útboð, jafnvel
með þeim hætti að frændur okkar
Færeyingar fengju að bjóða í ásamt
okkar eigin kvótakóngum.
Af leti vaxa langar neglur, og
af græðgi sprettur gremjan mest.
Stundum velti ég því fyrir mér, hvort
auðvaldinu hafi nú þegar tekist að
skapa hjá almenningi slíka hugar-
deyfð að fólki þyki betra að halda
kjafti en hrópa á hjálp. Það erum
við, fólkið í landinu, sem ráðum því
hvernig hlutum er hér háttað. Við
getum breytt hér til batnaðar, með
því að krefjast þess að stjórnkerfið
verði stokkað upp. Við getum krafist
réttlætis og við getum breytt böli í
bjarta daga.
Bankaleynd, gjafakvóti, afskriftir
skulda auðmanna, einkavinavæðing,
stöðuveitingar til vildarvina stjórn-
málaflokka; öll spilling í stjórnsýsl-
unni er þess eðlis að hana má upp-
ræta ef vilji fólksins í landinu er til
staðar.
Víst hæfir okkur hugsun ný,
við höfum ýmsu tapað;
við byrjum nú að breyta því
sem bölið hefur skapað.
Spurningin
Þetta er persónu-
legt mál
Ég er málaður upp
sem vondur karl
Engeyingurinn Einar Sveinsson er fluttur til Bretlands. – ViðskiptablaðiðSigurður Líndal lagaprófessor vegna greinar Freyju Haraldsdóttur. – DV.is
„Ekki eins oft og ég ætti að gera.
Ég æfði box hjá Mjölni og ætla að
drífa mig aftur í það.“
David Smith
29 ára kokkur
„Já, ég fer í líkamsrækt.“
Pétur Halldórsson
45 ára rafverktaki
„Nei.“
Pétur Guðmundsson
36 ára grafískur hönnuður.
„Já, ég hjóla daglega.“
Helga Bjarnadóttir
56 ára skrifstofumaður hjá hinu
opinbera
„Já, golf eins oft og ég get og
hjóla nánast daglega.“
Hrafn Ásgeirsson
56 ára lögreglumaður
Stundarðu reglu­
bundna hreyfingu?
Umræða 25Helgarblað 20.–22. júlí
1 Hannes Smárason skilinn Athafnamaðurinn Hannes Smárason er
skilinn við Unni Sigurðardóttur.
2 Dýpsta lægð sem sést hefur í júlí á leið til landsins Veður-
fræðingur segir eina dýpstu lægð sem
sést hafi yfir norðanverðu Atlantshafi
stefna á landið.
3 75 manns deila sömu sturt­unni Ræstingafólk á Ólympíuleik-
unum í Lundúnum kvartar undan
aðbúnaði sínum.
4 Stiller sprellaði með versling­um Krakkar úr Verslunarskólanum
hittu Ben Stiller á Lækjartorgi.
5 „Þetta gæti verið vendi­punktur fyrir sumarið á
Íslandi“ Sigurður Þ. Ragnarsson um
veðurbreytingarnar um helgina.
6 Vísindakirkjan sögð spennt fyrir óþekktri leikkonu handa
Cruise Fjölmiðlar vestanhafs telja
sig hafa fundið næstu konu fyrir Tom
Cruise.
7 Engeyingur flytur til Bret­lands Engeyingurinn Einar Sveinsson
er fluttur til Bretlands.
Mest lesið á DV.is
Skáldið skrifar
Kristján Hreinsson
Bankaleynd er bölið mesta
Þjóðarmorð
Þ
jóðarmorð telst til eiginlegra
alþjóðaglæpa og er kerfis-
bundin útrýming þjóðar eða
þjóðarbrots. Það er skilgreint
sem refsiverður verknað-
ur, framinn í þeim tilgangi að útrýma
með öllu eða að hluta þjóð, þjóðern-
ishópi, kynstofni eða trúarflokki, með
því að drepa einstaklinga úr viðkom-
andi hópi, skaða þá líkamlega eða
andlega, þröngva viðkomandi hópi af
ásetningi til þess að búa við lífsskil-
yrði sem miða að eyðingu hópsins eða
hluta hans, beita þvingunaraðgerðum
sem miða að því að koma í veg fyrir
fæðingar barna í hópnum eða flytja
börn með valdi úr hópnum. Árið 1948
samþykkti allsherjarþing Sameinuðu
þjóðanna að fordæma skyldi þjóðar-
morð og að fyrir þau bæri að refsa.
Undir lok 19. aldar stóð hið fyrr-
um glæsta Ottóman-veldi höllum fæti.
Armenar innan þess höfðu lengi þráð
sjálfstjórn og margir töldu að þeir
gætu sóst eftir sjálfstæði með frek-
ari veikingu Ottóman-veldisins. Árið
1894 gerðu Armenar uppreisn gegn
Tyrkjum sem barin var niður af mik-
illi hörku og í kjölfarið varð útskúfun
hinna kristnu Armena að meðvitaðri
pólitískri stefnu. Í kjölfarið voru tug-
þúsundir Armena teknar af lífi vegna
þjóðernis síns og trúarskoðana á árun-
um 1894–1897. Tölum ber ekki saman;
þær tyrknesku segja að um 20–30 þús-
undir hafi týnt lífi en þær armensku að
fórnarlömbin hafi verið nærri 300 þús-
und. Þetta var þó aðeins forleikurinn.
Ungtyrkir náðu völdum árið 1908
með stuðningi Armena enda börðust
þeir gegn keisaranum og fyrir breytt-
um stjórnarháttum. Fljótlega klofn-
aði hópurinn þó og sá hluti sem vildi
að Ottóman-veldið væri aðeins fyrir
Tyrki og múslima, CUP, náði völd-
um. Útrýma skyldi minnihlutahópum
sem stóðu í vegi fyrir altyrknesku ríki.
Í seinni heimsstyrjöldinni gafst færi til
aðgerða sem miðuðu að því að fækka
þeim í ríkinu.
Opinberlega byggðust aðgerðirn-
ar á brottflutningi hinna óæskilegu,
ekki síst Armena sem hvorki voru
tilbúnir til að gefa upp trú sína né
menningu, til arabahéraðanna en hið
raunverulega markmið var að drepa
sem flesta. Aðgerðirnar fólu meðal
annars í sér pyntingar og aftökur, auk
þess sem fólkið var rekið fótgang-
andi langar vegalengdir, um þúsund
kílómetra leið, með þeim afleiðing-
um að margir féllu í valinn. Algengt
var að aldraðir og veikir væru drepnir
á leiðinni því þeir hægðu á hópunum
og líkin lágu meðfram vegum Anatól-
íu mánuðum saman. Þeim sem lifðu
var komið fyrir í stórum útrýmingar-
búðum – fáir lifðu þá vist af. Fólk var
einnig skilið eftir matar- og vatnslaust
í eyðimörkinni. Ekki er vitað með
vissu hve margir týndu lífi en talið er
að tala þeirra liggi á bilinu 600.000–
1.500.000.
Þrátt fyrir að þessir atburðir upp-
fylli skilgreiningu Sameinuðu þjóð-
anna frá 1948 á þjóðarmorði og hafi
verið kallaðir fyrsta þjóðarmorð 20.
aldar hefur það reynst Armenum erfitt
að öðlast viðurkenningu alþjóðasam-
félagsins á þeim sem slíkum. Vegur
þar þyngst að Tyrkir hafa ekki viður-
kennt atburðina sem þjóðarmorð,
enn er viðvarandi ágreiningur á milli
tyrknesku og armensku þjóðanna og
auk þess hafa margar þjóðir ekki viljað
styggja Tyrki. Þá hafa atburðirnir fall-
ið í skuggann af þjóðarmorði nasista á
gyðingum.
Þó hafa um 20 þjóðir samþykkt
ályktanir sem viðurkenna að þjóðar-
morð hafi átt sér stað sem og mörg
ríki Bandaríkjanna, Evrópuþingið,
Evrópuráðið, og þá hefur atburðunum
verið lýst sem þjóðarmorði í skýrslu
Sameinuðu þjóðanna.
Þann 22. ágúst 1939 hélt Adolf
Hitler ræðu fyrir herforingja sína áður
en þýski herinn réðst inn í Pólland.
Þar tiltók hann sérstaklega að þeir sem
frömdu þjóðarmorðin á Armenum
hefðu ekki verið dregnir til ábyrgð-
ar – alþjóðasamfélagið lét það óátalið.
Þar með gat hann réttlætt þann hryll-
ing sem hann hugðist hrinda í fram-
kvæmd á næstu árum
Það er gríðarlega mikilvægt að
heimsbyggðin viðurkenni þau voða-
verk sem framin voru á armensku
þjóðinni sem þjóðarmorð. Þótt
langt sé um liðið var þetta glæp-
ur gegn mannkyni – gegn okkur öll-
um. Þau voðaverk sem framin eru í
öllu hernaðarbrölti heimsins, í nú-
tíð og framtíð byggja nefnilega á því
sem áður hefur verið gert. Það er
löngu tímabært að Ísland viðurkenni
þjóðarmorð á Armenum 1915–17 og
virði minningu fórnarlamba þessa
glæps gegn mannkyni.
„Þeim sem
lifðu var
komið fyrir
í stórum útrým­
ingar búð um
– fáir lifðu þá
vist af
Kjallari
Margrét
Tryggvadóttir
Þetta er út
í loftið
Eiríkur Björn Björgvinsson um ástæðu uppsagnar Snorra í Betel. – Akureyri vikublað