Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2013, Qupperneq 29

Fólk 29Helgarblað 17.–21. maí 2013
Keyrði sig í Kaf
Kaupmannahöfn og flutti heim með
dóttur þeirra, Tinnu. Eitt af hennar
fyrstu verkefnum á Íslandi var að
endurhanna Hressingar skálann.
„Ég fékk vinnu á einni af bestu
teiknistofum landsins hjá arki­
tektunum Guðna Pálssyni og Dag­
nýju Helgadóttur. Og svo var ég
svo heppin að fá það verkefni að
endurhanna Hressingarskálann,
en það var verkefni sem ég var byrj­
uð á áður en ég flutti heim. Það er
auðvitað löngu búið að eyðileggja
alla þá hönnun eins og venjan er
hér á landi þar sem alltaf er verið
að breyta og henda út því sem gert
hefur verið. Þetta er held ég alveg
séríslenskt fyrirbrigði.“
Ævintýrið með Jóni Óttari
Kvöldið sem Hressingarskálinn var
opnaður með pomp og prakt hitti
Vala Jón Óttar Ragnarsson, þá pró­
fessor í matvælafræði í Háskóla
Íslands, og nýtt ævintýratímabil tók
við.
„Það leiddi mig inn í fjölmiðla­
byltingu og síðan gríðarlega
skemmtileg og spennandi ár. Við Jón
Óttar urðum ástfangin. Ég eignaðist
fósturdótturina Solveigu, dóttur
Jóns, því móðir hennar var látin og
Jón því einstæður faðir og við Tinna
fluttum inn í Skaptahlíðina til þeirra
þar sem upphaf Stöðvar 2 varð til.
Jón Óttar var þá að kenna við Há­
skóla Íslands. En þeir félagarnir Jón
Óttar og Hans Kristján Árnason voru
að vinna að hugmynd um stofnun
fyrstu einkareknu sjónvarpsstöðvar
landsins. Ég hellti mér í það samstarf
og var þannig komin í eitt stærsta
ævintýri lífs míns. Og þar sameinuð­
ust líka öll mín áhugamál, myndlist,
leiklist, tónlist, menning og listir og
svo auðvitað þjóðfélagsmál og póli­
tík. Þar sem ég er menntaður húsa­
arkitekt og hafði einnig lært í námi
mínu innanhússhönnun og iðn­
hönnun tók ég auðvitað að mér að
hanna húsnæði Stöðvar 2. En það
leið ekki á löngu þar til ég var kom­
in í dagskrárgerð ásamt því að vera
í stjórn sjónvarpsstöðvarinnar og
listrænn ráðunautur. Þetta var lík­
lega það skemmtilegasta sem ég hef
gert á ævinni og svo var ég auðvit­
að ástfangin á sama tíma þannig að
þetta var engu líkt.“
Stjórnmálamenn settu
sig upp á móti Stöð 2
Ævintýrið var ekki eintómur dans á
rósum. Þau börðust saman fyrir því
að fá leyfi fyrir stöðinni og margir
trúðu ekki á verkefnið í byrjun.
„Hér kom pólitíkin sterkt inn
í dæmið því það voru ýmsir póli­
tíkusar sem vildu alls ekki að fjöl­
miðlalandslaginu yrði breytt. Ríkis­
sjónvarpið var með einokun á
fjölmiðlamarkaðnum og lög sem
vernduðu það. Í dag finnst okkur
þetta svo fjarstæðukennt en þótti
eðlilegt fyrir þessum rúmlega tutt­
ugu og fimm árum. Jón Óttar og
Hans Kristján voru ekki tengdir póli­
tískum flokkum eða hagsmuna­
aðilum heldur voru hér á ferð miklir
heimsborgarar og listamenn sem
horfðu á stofnun stöðvarinnar sem
innlegg í opnari umræðu um menn­
ingu og listir og óháða umfjöllun um
þjóðfélagsmál. Ég held að bæði Jón
Óttar og Hans Kristján búi yfir upp­
lýsingum um ýmislegt sem gerðist á
bak við tjöldin á þessum tíma sem
ekki hefur komið fram í dagsljósið.
En það er þeirra að segja frá því.
Það voru ýmsir stjórnmálamenn
og athafnamenn sem voru á móti
stofnun stöðvarinnar, því við vorum
ákveðin í því frá byrjun að vera með
sjálfstæða fréttastofu sem hvorki Jón
Óttar né Hans vildu hafa ritstjórn­
arleg áhrif á og þar var Páll Magn­
ússon lykilmaður sem fréttastjóri.
Ýmsir aðilar í stjórnmálunum og við­
skiptalífinu á þessum tíma vildu alls
ekki að fjallað væri um þá eða þeirra
mál á þessari nýju sjónvarpsstöð.
Mér finnst sem fjölmiðlamanneskju
mjög áhugavert að skoða hvern­
ig fjölmiðlar og pólitík spila saman
og þar hefur margt breyst síðan við
stofnuðum Stöð 2. Í dag er internetið
stærsta sjónvarpsstöðin á Íslandi
eins og um allan heim og hefur gjör­
bylt fjölmiðlalandslaginu hér eins og
annars staðar mjög til góðs.“
Hélt vinnufund uppi á spítala
Á þessum árum keyrði Vala sig í kaf.
Hún segist alla tíð hafa barist við þá
tilhneigingu að yfirkeyra sig í vinnu.
„Á þessum árum þótti rosa­
leg flott að vera alveg að kæfa sig í
vinnu og hafa varla tíma til nokkurs
annars. Ég man að mér þótti töff að
segja í viðtölum að það vantaði bara
fleiri klukkutíma í sólarhringinn
því það væri svo mikið að gera í
vinnunni. Þetta finnst mér fáráðlegt
í dag. Og auðvitað hrundi ég niður
nokkrum sinnum. Einu sinni var ég
flutt upp á spítala í sjúkrabíl í nýrna­
kasti nær dauða en lífi. En ég lét það
ekki stoppa mig, heldur boðaði bara
fundi með Jóni Óttari og stjórninni
upp á spítala. Og í eitt skiptið leið
yfir mig af álagi í miðri kvikmynda­
töku. Tómt rugl, en mér þótti þetta
bara töff. Ég var svo rosalega dug­
leg. En fyrr má nú rota en dauðrota,
eins og sagt er. Ég var alveg komin að
mínum þolmörkum. Í dag veit ég að
linnulaus streita hefur smám saman
eyðileggingaráhrif á ónæmiskerfið
og nýrnahetturnar framleiða of
mikið af streituhormónum sem leið­
ir hreinlega til veikinda. Ég er hrædd
um að ég hafi lengi vel metið mína
eigin verðleika út frá vinnu og ver­
kefnum og viljað helst vera alltaf að
reyna að slá í gegn á einhverju sviði.
Opna nýja sjónvarpsstöð, búa til
vinsælustu þættina og svo framveg­
is. Sjálfsmatið lá svolítið út frá því
hvernig mér gekk í þeim verkefnum
sem ég vann, í staðinn fyrir að meta
sjálfa mig fyrir þá manneskju sem
ég er, með mínum kostum og göll­
um. Og ég átti eftir að lenda í þessu
nokkrum sinnum áður en ég lærði
hvað ég þurfti að gera til að halda
heilsu. Það sem svo bjargaði mér frá
því að ganga ekki hreinlega af mér
dauðri var lærdómur um mátt holls
mataræðis, jóga og hugleiðslu. Svo
held ég að það hafi sannarlega hjálp­
að mér mikið hvað ég átti yfirleitt
auðvelt með að vera jákvæð og finna
leiðir til að hlæja og slaka þannig á.
Þetta tvennt bjargaði lífi mínu.“
Sálfræðiaðstoð var feimnismál
Vala tók á erfiðleikum sínum af festu
og ábyrgð. Hún leitaði sér sálfræði­
aðstoðar og var ófeimin við að ræða
um vanda sinn í fjölmiðlum.
„Ég hafði sem betur fer vit á því
á þessum tíma að leita aðstoðar
Baldvins Steindórssonar sálfræðings
sem var mér alveg ómetanlegt. Það
var mjög áhugavert og ég skildi svo
margt svo miklu betur eftir þá sál­
fræðitíma. Ég man líka að ég sagði frá
þessum sálfræðitímum í tímaritsvið­
tali sem vakti heilmikla athygli,
því sálfræðiaðstoð var svo mikið
feimnis mál á þeim tíma. En ég fékk
líka mjög góð viðbrögð við þessari
hreinskilni og margir sem höfðu
samband við mig og þökkuðu mér
fyrir að tala um þetta. Kannski hafði
það sitt að segja að ég hafði búið eitt
ár í Bandaríkjunum sem skiptinemi
og þar fylgdist ég með þjóðfélags­
umræðunni og kynntist viðhorfum
Bandaríkjamanna til sálfræðiaðstoð­
ar. Dáldið skemmtileg Woody Allen­
stemming í því. Í dag finnst fólki auð­
vitað sálfræðiaðstoð jafn eðlileg og
að fara til tannlæknis og um ekkert
feimnismál að ræða. Ég er stolt af því
að hafa verið í framvarðasveitinni
„Svo nokkrum árum
síðar vaknaði
ég upp við þann vonda
draum að ég var komin
með erfiða síþreytu.„Sjálfsmatið lá
svolítið út frá því
hvernig mér gekk í þeim
verkefnum sem ég vann.
M
y
n
d
ir
S
ig
tr
y
g
g
u
r
a
r
i