Dagblaðið Vísir - DV - 30.08.2013, Blaðsíða 36

A
f hverju Bandaríkin? Það
var nú eiginlega tilviljun
sem réð för,“ segir Ragn-
heiður spurð út í ástæður
þess að hún hélt í víking
til Bandaríkjanna 21 árs gömul til
að nema leiklist. „Ég hafði frétt af
skóla sem mér fannst áhugaverð-
ur – í Boulder í Colorado. Þetta var
einskonar búddísk stofnun og ég
hafði séð bækling með myndum af
fólki að lesa bækur undir trjám. Mér
fannst þetta heillandi og spennandi
og ekki spillti fyrir að einn af kennur-
unum var Lee Worley sem hafði
leikið með The Living Theater í New
York,“ segir Ragnheiður.
Hún var í eitt ár í þessum skóla en
segir þann tíma hafa haft viðvarandi
áhrif á sig. Hún hafi komist í tæri við
heimspeki búddismans. „Ég lærði
að með hverjum andardrætti hefst
nýtt augnablik,“ segir Ragnheiður.
Þessi lexía átti eftir að reynast henni
vel í framtíðinni.
Heilluð af Bandaríkjunum
„Eftir námið í Boulder sótti ég um í
háskólanum í Iowa. Þar var ég tekin
inn í leikaranám en ég hef oft upplif-
að að sem leikari sé ég svolítið eins
og úlfur í sauðargæru. Ég hef aldrei
viljað vera bara leikari, hef heillast af
samþættingu margra listgreina. Ætli
ég hafi nokkuð vitað á þessum tíma
hvað ég vildi verða þegar ég yrði
stór!“ segir Ragnheiður.
Í þessu BA-námi tók Ragnheiður
kúrsa í myndlist og gjörningum
og kynntist öðrum hliðum þess að
framkvæma listaverk en að leika
texta.
„Bandaríska háskólasamfélagið
heillaði mig. Það er allt svo opið og
ef þú ert með víðáttubrjálæði í list-
um eins og ég þá er margt í boði.
Þarna eru leikarar, leikstjórar og
fólk í hönnunarnámi á sama stað.
Deildirnar tala saman. Ég heillaðist
af þessu stóra samhengi, að það sé
ekki allt hólfað niður.“
Haldin útþrá
Hér heima hafði Ragnheiður sótt
um að komast í leikaranám við Leik-
listarskóla Íslands, eins og hann hét
þá, en ekki komist inn. „Ég man að
mér þótti það erfitt en um leið fann
ég þessa ögrun að sækja lengra. Á
þessum tíma var Leiklistarskólinn
aðeins fyrir leikara. Í dag eru leik-
arar, dansarar, tónlistarnemar og
nemar í Fræði og framkvæmd allir í
sama húsi. Mig langaði að komast út
og sjá hið stærra samhengi í listum
og Bandaríkin gáfu mér það.“
Ragnheiður hélt áfram
skólagöngunni. Næsti viðkomu-
staður var Minnesota í Minneapolis.
Þar fór Ragnheiður í meistaranám
og byrjaði að kenna í fyrsta skipti.
„Ég var fyrsti útlendingurinn sem
var tekinn inn í leikaranámið í skól-
anum og þurfti mikið að leggja á mig
varðandi meðferð á texta. Sú reynsla
hefur alltaf fylgt mér.“
Suðupotturinn New York
Svo lá leiðin til New York – stór-
borgina þar sem öllu ægir saman.
Þar bjó Ragnheiður í fjögur ár og
segir þau ár hafa verið ígildi há-
skólanáms.
„Þarna kynnist ég frjálsu sen-
unni. Verð vitni að þessu samtali
sem leiklistin getur átt við mynd-
listar- og tónlistarmenn. Ég kynn-
ist gjörningum og sé þessa gríðar-
legu fjölbreytni í listum sem er svo
heillandi. Þegar þú býrð í New York
þá verður þú fyrir ofboðslega mikl-
um áhrifum. Að búa í svona stór-
borg er ekkert annað en tækifæri
til að mennta sig – sækja viðburði,
sýningar og tónleika. Þegar ég kem
heim frá Bandaríkjunum fylgdi
mér þessi stöðuga útþrá, löngun til
að búa til eitthvað nýtt – hvort sem
maður er búsettur á Akureyri eða í
New York.“
Breytingar á Íslandi
Ragnheiður kom heim sumar-
ið 1999. Hún sá annað Ísland en
hún hafði skilið við. Reykjavík hafði
breyst, ferðamenn og ný kaffihús
settu svip sinn á borgina. Samfélag-
ið var að opnast.
„Ég ólst upp í hundraðogeinum,“
segir Ragnheiður. „Og ég sá mik-
inn mun á borginni, fleiri innflytj-
endur, ferðamenn og erlend áhrif.
Ég kom ekki heim til að flytja heim
en mér fannst þetta nýja samfélag
spennandi. Hugsaði að það hlytu að
fylgja þessum breytingum ný tæki-
færi.“
Ragnheiður heyrði af breytingun-
um sem stóðu fyrir dyrum í Leiklist-
arskóla Íslands. Skólinn skyldi sam-
einaður nýstofnuðum Listaháskóla
Íslands. Meiri áhersla yrði lögð á
akademískt nám og hugmyndir
voru uppi um að stofna nýjar braut-
ir sem myndu útskrifa sviðslistafólk
– stærra samhengi, sem Ragnheið-
ur hafði alltaf heillast af var kannski
loksins að verða til á litla Íslandi.
„Mér fannst þetta gríðarlega
spennandi svo ég sendi inn um-
sókn. Ég vissi að ég væri hæf í starf-
ið og ég sóttist eftir því en það kom
mér samt skemmtilega á óvart þegar
ég var ráðin.“
Umtöluð ráðning
Staða Ragnheiðar hét deildarfor-
seti leiklistardeildar Listaháskóla Ís-
lands. Það yrði í hennar höndum að
þróa og móta nám framtíðarleikara
Íslands. Kona – sem hafði dvalið er-
lendis í þrettán ár var
komin í eina valdamestu stöðu ís-
lenska leiklistarsamfélagsins og ef-
laust einhverjir sem settu spurn-
ingarmerki við ráðninguna.
„Ég myndi ekki segja að ég hafi
orðið vör við mótstöðu en ég held
að margir hafi orðið hissa,“ segir
Ragnheiður um ráðninguna. „Ég
hafði náttúrulega ekki búið á Ís-
landi í mörg ár og átti engin tengsl
inn í íslenskt leikhúslíf. Þannig að
eflaust hafa margir hugsað: Hver er
þetta eiginlega? Svo má ekki gleyma
því að það var verið að leggja niður
skóla sem margar kynslóðir leikara
höfðu farið í gegnum. Þetta var mik-
il breyting og eðlilegt að tortryggni
hafi gætt í byrjun. En svo fann ég líka
fyrir því að fólk var forvitið – það er
alltaf gott að breyta til.“
Ragnheiður stýrði leiklistar-
deildinni í ein ellefu ár. Á þeim tíma
varð námið Fræði og framkvæmd til
við skólann en þar fær sviðslistafólk
kennslu í heimspeki og verklegri
leikhúsfræði. Auk þess sem nám í
samtímadansi varð að veruleika og
deildin breyttist í leiklistar- og dans-
deild. Ragnheiður segist sérlega
stolt af því námi sem hafi gjörbreytt
íslensku leiklistarlandslagi. Svo er
það Lókal, alþjóðlega leiklistar-
hátíðin sem hófst í Reykjavík á mið-
vikudaginn og stendur til sunnu-
dags. Ragnheiður bjó til hátíðina
ásamt eiginmanni sínum, Bjarna
Jónssyni leikskáldi, og Jóhönnu
Guðmundsdóttur. Fyrsta Lókal-há-
tíðin var haldin kortéri fyrir hrun
árið 2008 – hátíðin er því orðin sex
ára gömul, það er fyrsti skóladagur-
inn í dag.
Umhugsunar-
verð bók„ Hef lokið við að lesa Ísland ehf., bókina eftir Magnús Halldórsson og
Þórð Snæ. Mæli með því
að þið takið ykkur frí frá
Facebook og umræðum um lit á malbiki
og lesið hvernig
íslenskt atvinnulíf
þróaðist fyrir og eftir
hrun. Hvernig hægt var
að klúðra blómlegum
rekstri með glanna-
skap og vitleysu
og hvernig unnist
hefur úr. Margt mjög
umhugsunarvert.
Kristján Guy Burgess almannatengill
um bókina Ísland ehf. – Facebook
Dónakall í
Háskóla„ Enginn innan háskólans hefur tjáð sig um málið opinberlega. Hefði ekki
eitthvað heyrst ef um
væri að ræða annað
skólastig? Myndi Jón Baldvin fá að kenna
óáreittur við grunnskóla í þessu landi árið
2013? Eða fengi hann að vera í hlutverki
fræðimanns og
fyrirmyndar mennta-
skólanema?
Helga Þórey Jóns-
dóttir og Hildur Lilli-
endahl Viggósdóttir
um ráðningu Jóns
Baldvins við Háskóla
Íslands – knuz.is
Frúin borgar„ Ég var heppinn í dag … ég var staddur í matvöru-verslun að fá mér tvo
lítra af mjólk. Og svo var
ég var kominn í biðröð
á kassanum, þá var frú sem bauð mér að
vera á undan sér.
Svo urðu örlögin
þannig að ég átti
ekki inn á debet-
korti fyrir tveimur
mjólkurlítrum …
og hvað haldið
þið? Frúin bauðst
til að borga þetta
fyrir mig. Ég varð
mjög þakklátur og
þakkaði henni með handabandi. Ef þú sérð
þessa færslu kæra frú – (sem ég þekki ekki
og hef aldrei séð áður) – þá þakka ég enn
og aftur fyrir:)
Atli Viðar Engilbertsson listamaður
komst í hann krappan í matvörubúð. –
Facebook
Léttir og þroski„ Ég held að það sé svipað fyrir fimm ára að missa tönn og fyrir 12 ára að fá
skapahár. #Léttir #Gleði
#Þroski
Sólmundur Hólm sjónvarpsmaður léttur
á því. – Twitter
Að kunna sig í
útlöndum„
Kæra dagbók!
Mættum David
Walliams og frú á
göngu um Primrose
Hill. Ég fékk léttan
krampa í ljós-
myndafingurinn, kreysti handtöskuna með
farsímanum og tókst að stilla mig. Gjóaði
augum flóttalega í átt til þeirra, rétt svo ég
gæti virt manninn fyrir mér án þess að það
yrði of áberandi. Maður kann sig. Walliams
er einn þeirra leikara sem lítur alveg eins út
augliti til auglitis og á skjánum. Ég heyrði
hann segja sjö orð og langaði óstjórnlega
til að elta þau og hlusta áfram á samræð-
urnar. Stillti mig. Maður kann sig!
Sigríður Pétursdóttir dagskrárgerðar-
kona spókar sig í London. – Facebook
36 30. ágúst–1. september 2013 Helgarblað
m e n n i n g @ d v . i s | d v . i s / m e n n i n g
„Hasarhetja sekkur
til botns“ „Síðpönkuð dauðaþrá“
Hummingbird
Jason Statham
Grísalappalísa
Ali
Það urðu margir hissa þegar Ragnheiður Skúla-
dóttir var valin til að stýra nýrri leiklistardeild við
Listaháskóla Íslands upp úr aldamótum eftir þrettán
ára dvöl í Bandaríkjunum. Hún var óþekkt stærð í
íslensku menningarlífi. Nú er hún leikhússtjóri Leik-
félags Akureyrar og listrænn stjórnandi alþjóðlegu
leiklistarhátíðarinnar Lókal sem hófst nú í vikunni.
Leikhússtjóri með stóra drauma
Leiklist
Símon Birgisson
simonb@dv.is
Skipuleggjendur Lókal Ragnheiður og Bjarni Jóns-son eiginmaður hennar hafa unnið að skipulagningu hátíðarinnar ásamt Jóhönnu Guðmundsdóttur.