Hagskýrslur um landbúnað - 01.01.1959, Side 31

Búnaðarskýrslur 1957
29*
Heimanotað Selt Samtals
1946 1000 1 29 939 30 669 60 608
1947 29 580 34 129 63 709
1948 »» • • • • • 27 491 35 593 63 084
1949 27 654 38 627 66 281
1950 »» »» • • • • • 27 208 42 453 69 661
1951 29 060 41 721 70 781
1954 1000 kg .... 24 864 56 078 80 942
1955 »» • • • • • 23 754 57 630 81 384
1956 23 195 62 700 85 895
1957 n 22 925 69 785 92 710
Árið 1954 var sú breyting gerð á jramtali mjðlkur til búnaðarskýrslu að telja
mjólkina í kg í staðinn fyrir í lítrum áður. En þessi breyting er ekki raunveru-
leg nema að litlu leyti. Þeir, sem búnaðarskýrslurnar gera heima í hreppunum,
láta sig fáir varða, hvort mjólkin er talin í kg eða lítrum. Um heimanotuðu mjólk-
ina hefur aldrei verið skeytt, hvort hún væri talin í kg eða lítrum, enda bvort
sem er erfitt að koma við nákvæmni við framtal hennar. En hvað snertir seldu
mjólkina hafa flestar skattanefndir miðað við þær tölur, sem mjólkurbúin liafa
látið í té, og hafa öll mjólkurbú landsins um langt skeið talið innvegna mjólk í
kg, nema mjólkurbú Kaupfélags Eyfirðinga, sem frá upphafi hefur talið innvegna
mjólk í lítrum og gerir svo enn. Þar sem mikill meiri hluti innvegnu mjólkurinnar
hefur þannig verið tahnn í kg í skýrslum mjólkurbúanna, og þau kg víðast talin
sem lítrar í búnaðarskýrslunum fram til 1954, í stað þess að umreikna kg í lítra,
þótti rétt að breyta magnseiningunni í kg á búnaðarskýrslueyðublaðinu. Talið
er, að 1 kg af mjólk samsvari sem næst 0,97 ltr. 1 búnaðarskýrslum 1946—51
mun meiri hluti uppgefinna lítra raunverulega hafa verið kg, og í búnaðarskýrsl-
um 1954 og síðan hefur einhver hluti verið lítrar í raun og veru. Því munu tölurn-
ar vera nokkurn veginn eða alveg sambærilegar, þó að þær séu ekki samnefndar.
Yegna þessa ruglings á magnseiningum mun mjólkin hafa verið öll árin eitthvað
fleiri kg en tölurnar hér að framan sýna, en ekki svo miklu nemi. Samkvæmt at-
hugun, sem Hagstofan hefur gert, má gera ráð fyrir, að heildarmjólkurmagnið
eins og það er tahð í búnaðarskýrslum sé vantahð um 4—5%.
Tahð er fram í búnaðarskýrslum sem sölumjólk nokkru meira mjólkurmagn
en nemur innveginni mjólk frá mjólkurbúunum. Fer bér á eftir samanburður á
þessu tvennu hvert áranna 1950, 1951 og 1954—57.
Framtalin Innvcgið bjá
s&lumjótk, mjólkurbúum, Mismunur,
1000 1 eða kg 1000 1 cða kg 1000 1 cða kg
1950 ...................... 42 453 37 766 4 687
1951 ...................... 41 721 37 465 4 256
1954 ...................... 56 078 52 397 3 681
1955 ...................... 57 630 54 227 3 403
1956 ...................... 62 701 59 286 3 415
1957 ...................... 69 785 66 387 3 398
í mismuninum á fram talinni sölumjólk og innveginni mjólk hjá mjólkur-
búum á að felast sú mjólk, sem seld er í kaupstaði, kauptún og fleiri staði, sem
ekki eru á mjólkursölusvæði mjólkurbúanna, og enn fremur sú mjólk, sem seld
er utan hjá mjólkurbúunum á sölu- og verðlagssvæðum þeirra. Eflaust hefur þó
þessi sala verið eitthvað meiri en tölurnar sýna, því að eigi getur sú mjólk, sem
innvegin hefur verið í mjólkurbú, öll hafa verið tahn fram til búnaðarskýrslu.
T. d. hlýtur eittbvað að hafa skotizt undan hjá smáframleiðendum í kaupstöðum
og kauptúnum. Sala mjólkur, utan hjá mjólkurbúunum á mjólkursölusvæðum