Dagblaðið Vísir - DV - 12.09.2008, Blaðsíða 23

DV Menning Föstudagur 12. september 2008 23
Bragi í hólf
og gólf
Bragi Ásgeirsson er fæddur
árið 1931 og hefur lifað í algjörri
þögn frá 9 ára aldri. Til að varpa
ljósi á þann heim, sem okkur
flestum er framandi, hefur verið
sett upp fræðslusýning í norð-
ursal Kjarvalsstaða sem ber yfir-
skriftina Bragi í hólf og gólf. Sýn-
ingin er byggð á þeirri nálgun að
„skynja án orða“. Þar gefst safn-
gestum á öllum aldri kostur á að
upplifa ævistarf Braga Ásgeirs-
sonar á óvenjulegan máta sem
mikilvirks listamanns, listrýnis
og greinahöfundar. Fræðslu-
sýningunni er einnig ætlað að
sameina börn og fullorðna í því
verkefni að skoða myndlist frá
óvenjulegu sjónarhorni í orðsins
fyllstu merkingu. Sýningin mun
standa yfir dagana 13. septemb-
er til 16. nóvember.
Samsýning
Bigga og Ásu
Nú stendur yfir samsýning
hjónanna Ásu Heiðar Rún-
arsdóttur og Birgis Breiðdal í
Gallerí List, Skipholti 50 A. Verk
þeirra hafa sterka skírskotun til
Íslands og leikur hin íslenska
rolla aðalhlutverkið. Sýning-
una vinna Ása og Birgir í sam-
einingu og munu verk þeirra
hanga saman tvö og tvö sem
eitt verk, annað eftir Ásu og
hitt eftir Birgi. Ása vinnur með
lítil verk í gamansömum dúr
og Birgir með form og áferð á
löngum og mjóum striga. Sýn-
ingin er stílhrein og skemmtileg
og stendur til 16. september.
Á safnið með
leikurum
Aðstandendur leiksýning-
arinnar Hart í bak, sem sett
verður upp í Þjóðleikhúsinu
í vetur, ætla að koma saman í
Sjóminjasafninu Víkinni við
Grandagarð og sækja sér inn-
blástur klukkan 10.45 í dag,
föstudag. Sérlegur hönnuður
og útlitsspekúlant Sigurjón Jó-
hannsson, sem gerir leikmynd
verksins og hefur unnið mikið
fyrir safnið, verður í brúnni
ásamt Þórhalli Sigurðssyni leik-
ara. Allir eru velkomnir á safnið
með leikhópnum en meðal
leikenda eru Gunnar Eyjólfs-
son, Elva Ósk Ólafsdóttir og
Pálmi Gestsson.
Íslenska leikritið Fýsn verður frumsýnt í Borgarleikhúsinu í kvöld.
Yfirheyrslur og glæpir
Nýtt íslenskt leikrit, Fýsn, eft-
ir Þórdísi Elvu Bachmann, verður
frumsýnt á Nýja sviði Borgarleik-
hússins í kvöld, föstudag. Leikritið
vann leikritasamkeppnina Sakamál
á svið sem LR stóð fyrir árið 2006 en
rúmlega þrjátíu verk bárust. Marta
Nordal þreytir frumraun sem leik-
stjóri en þær Þórdís hafa unnið að
uppsetningunni um nokkurt skeið.
Að auki hefur Þórdís unnið að þró-
un þess í samstarfi við leikhús í Ástr-
alíu og Bretlandi.
Lífið virðist dans á rósum hjá
ungum nýgiftum hjónum en fyrr en
varir þurfa þau að horfast í augu við
ógnvekjandi leyndarmál. Hversu
langt eru þau reiðubúin að ganga til
að bjarga hjónabandinu og ástinni?
Erfiðustu yfirheyrslurnar í lífinu eru
ekki framkvæmdar af lögreglu, held-
ur ástvinum. Versti dómarinn er
eigin samviska og ljótustu glæpirn-
ir eru þeir sem aldrei eru tilkynntir,
segir í kynningu um verkið. Fýsn er
síðasta verkið í þríleik eftir Þórdísi.
Fyrsta verk þríleiksins, Brotið, var
sýnt í Hafnarfjarðarleikhúsinu 2005
og í kjölfarið kom Hungur sem var
sýnt á Litla sviði Borgarleikhússins.
Leikarar eru Sara Dögg Ásgeirs-
dóttir, Björn Ingi Hilmarsson, Víðir
Guðmundsson og Theodór Júlíus-
son.
leikhús
skrítin viðbrögð fólks þegar það
heyrir fyrst af ballettiðkuninni. „Ég
fékk samt aðallega að heyra það
fyrstu árin. Svo bara vandist þetta
einhvern veginn. Og maður styrkist
á einhvern hátt við þetta og ég lít því
á þetta sem góða reynslu sem ég bý
að í dag. Að hafa þurft að standa á
móti norminu og hafa trú á sjálfum
sér. En maður fékk alveg að heyra
það að maður væri öðruvísi. Svo
þegar ég kom upp í gagnfræðaskóla
var að mörgu leyti gaman að vera
að æfa ballett því þá hafði maður
mikilvægt hlutverk í Skrekk,“ segir
Frank og kímir en fyrir þá sem ekki
vita er Skrekkur hæfileikakeppni
sem grunnskólar landsins keppa í
sín á milli einu sinni á ári.
„Maður hafði einhvern hæfi-
leika, sem var dansinn. Ég sá því
að mörgu leyti um dansinn í atrið-
unum sem var afar skemmtilegt og
gerði að verkum að maður kynntist
fullt af skemmtilegu fólki.“
Lengi eini strákurinn
Frank segist lengi hafa verið eini
strákurinn í ballettinum hér á landi.
Þeir sem byrjuðu á sama tíma og
hann hættu allir fljótlega. Núna séu
hins vegar nokkrir strákar byrjað-
ir sem eru nokkuð yngri en Frank.
„Það hefur orðið mikil aukning í
dansiðkun stráka hér á landi á und-
anförnum árum. Í mínum skóla eru
þetta örugglega átta til tíu strákar og
svo hef ég heyrt af fleirum í öðrum
skólum,“ segir Frank. Þess má geta
að stelpurnar sem æfa ballett í List-
dansskólanum eru um tvö hundruð
talsins.
Hvað veldur þessari fjölgun karl-
peningsins veit Frank ekki fyrir víst.
„Eflaust eru þetta margir samverk-
andi þættir, ætli dans sé ekki að
verða sýnilegri í samfélaginu og þar
með viðurkenndara listform. Þar
með er það ekki jafnfjarri norminu
fyrir stráka að fara í dans.“
Af karlkyns ballettdönsurum ís-
lenskum sem náð hafa frábærum
árangri er að sjálfsögðu fyrstan að
nefna Helga Tómasson, stjórnanda
San Fransisco ballettsins. Annar
mun yngri, Gunnlaugur Egilsson, er
svo á mála hjá Konunglegu sænsku
óperunni. Hann ætlar hugsanlega
að leiðbeina Frank í tengslum við
Kínaferðina sem Frank segir ómet-
anlegt, ef af verður. Til gamans
má geta að Gunnlaugur er sonur
leikhússtjóra líkt og Frank, það er
Tinnu Gunnlaugsdóttur þjóðleik-
hússtjóra.
Standardinn á íslenskum ball-
ett segir Frank alls ekki vera lágan.
Það sem helst skilji okkur og aðrar
þjóðir að sé mismunandi áhersla í
námi.
„Við erum ekki með klassísk-
an dansflokk heldur bara Íslenska
dansflokkinn sem er nútímadans-
flokkur. Við erum því ekkert endi-
lega á þeirri braut að verða klassískir
dansarar. Nemendur við Listdans-
skólann fá því mjög fjölbreytt nám
sem er afar jákvætt. Klassíkin er
grunntæknin og svo fáum við ýmsa
nútímatækni, kóreógrafíu, spuna,
leiklist og margt annað. Í Svíþjóð
og Danmörku, svo dæmi séu tekin,
eru fleiri skólar sem sérhæfa sig þá
frekar.“
Í úrslitum í Svíþjóð
Síðastliðið vor keppti Frank í
listdanskeppni í Mora í Svíþjóð sem
kallast Stora Daldansen. Keppnin
var ætluð dönsurum frá Norður-
löndunum og Eystrasaltslöndunum
á aldrinum 15 til 21 árs og komst
hann áfram í fimmtán manna úrslit
af um fimmtíu keppendum.
Í keppni sem þessari keppa
strákar og stelpur í sama flokki og
af þeim sem komust í úrslitin voru
fjórir strákar auk Franks. Hann segir
það mikla reynslu að hafa tekið þátt
í þessari keppni en hann tók einn-
ig þátt í henni fyrir þremur árum,
þá einungis fimmtán ára að aldri.
„Það sem vantar aðallega heima er
samkeppni. Og vegna þess að ég hef
verið eini strákurinn vantar saman-
burð við aðra stráka í ballettinum. Í
keppninni í Svíþjóð í vor komst ég
sem betur fer að því að ég stend alls
ekki illa miðað við þá.“
„Ólympíuleikar“ í ballett
Tuttugustu og fjórða október
fer Frank svo til Peking í Kína til
að keppa í danskeppni sem er öllu
stærri en sú í Svíþjóð. Hún kallast
Beijing International Ballet Comp-
etition og þar mæta til leiks ball-
ettdansarar á aldur við Frank alls
staðar að úr heiminum. „Þetta er
miklu stærri keppni,“ segir Frank.
Það megi kannski segja að Svíþjóð-
arkeppnin sé eins konar Norður-
landamót á meðan keppnin í Kína
er eins og Ólympíuleikar.
„Í Svíþjóð fór ég út með tvo
klassíska dansa á meðan ég þarf
að dansa fjóra klassíska og einn
nútímadans í Kína. Keppendur
eru svona fimmtíu til sextíu og svo
fækkar alltaf í hópnum eftir því sem
maður kemst lengra,“ segir Frank en
keppnin stendur í um tíu daga. Eng-
inn Íslendingur hefur áður tekið
þátt í keppninni en þetta er reynd-
ar aðeins í þriðja sinn sem hún er
haldin.
Og það er engin heppni, klíku-
skapur eða neitt því um líkt sem ger-
ir að verkum að Frank fær að taka
þátt. Hann sendi myndbandsupp-
töku með dansi sínum í Svíþjóð til
mótshaldaranna, að áeggjan skóla-
stjóra Listdansskólans hér á landi,
Lauren Hauser – og viti menn: Hon-
um var boðið á mótið og það í bók-
staflegri merkingu. Ferðakostnaður
og uppihald er greitt af mótshöld-
urum. „Þeir borga held ég fyrir
um fjörutíu keppendur þannig að
greinilegt er að umfangið er mikið
og ekkert til sparað,“ segir Frank en
Lauren fer með honum út. Spurð-
ur hvort hann hyggist bæta árang-
ur handboltalandsliðsins og koma
með gull heim frá Peking í stað silf-
urs hlær Frank og segist einfaldlega
ætla að gera sitt besta.
Frank segist að jafnaði æfa alla
daga vikunnar nema sunnudaga,
þrjár til sjö klukkustundir á dag. Æf-
ingarnar verði aftur á móti enn stíf-
ari í undirbúningi fyrir keppni eins
og þá í Kína. Mamma hans sem-
ur fyrir hann nútímadansinn sem
hann þarf að dansa úti og segir
Frank að hann sé enn ósaminn en
muni fæðast á næstu vikum.
Blendin tilfinning
að útskrifast
Frank stundar nú nám við
Menntaskólann við Hamrahlíð á
listdansbraut, samfara náminu
við Listdansskólann. Hann stefn-
ir að útskrift næsta vor en dans-
skólann klárar hann um jólin eft-
ir rúmlega ellefu ára nám. „Það
er blendin tilfinning og að mörgu
leyti erfitt að hugsa til þess,“ segir
hann. „Maður er vanur þessu um-
hverfi, er búinn að vera inni í lítilli
blöðru og svo þarf maður allt í einu
að fara út úr henni og sækja um
háskóla, ef maður stefnir á frekara
dansnám. Að sama skapi er það
líka mjög spennandi tilhugsun að
halda áfram og komast út í hinn
stóra dansheim.“ Og það er það
sem Frank stefnir að.
„Áhugi minn liggur ekkert endi-
lega í því að læra meiri klassísk-
an dans. En auðvitað mun ég búa
að þeim grunni og þeirri reynslu
og þekkingu sem ég hef,“ segir
Frank sem stefnir á nám í Evrópu.
„Til dæmis í Þýskalandi, Hollandi,
Belgíu eða á þessu svæði. Þar er
suðupotturinn í nútímadansinum í
dag og spennandi hlutir að gerast.
Og af því að mitt áhugasvið liggur í
nútímadansinum leita ég eflaust á
þau mið.“
 kristjanh@dv.is
Menning Kristmundur í GónhólKristmundur Þ. Gíslason, fangi á Litla-Hrauni, opnar málverka-sýningu í Gallerí Gónhól á Eyrarbakka á morgun, laugardag klukkan 15.00. Ólafur Ágúst Hraundal, sem einnig er fangi á Litla-Hrauni, kemur til með að flytja frumsamda tónlist við opnun sýningarinnar og því verður full ástæða til að leggja leið sína á Eyrarbakka á morgun. Samsýning í Lost HorseLjósmyndararnir Björn Árnason, Friðrik Örn, Guðmundur Ó. Pálmason, Guðmundur R. Guðmundsson, Ingvar Högni Ragnarsson og Julia Staples opna samsýningu sína í Lost Horse Gallery, Skólastræti 1, á morgun, laugardag klukkan 18.00. Á sýningunni ægir saman ólíkum stílum, viðfangsefnum og bakgrunnum ólíkra einstaklinga sem eiga þó að tengjast í ljósmynduninni. Skipuleggjendur sýningarinnar vonast til þess að sýningin veiti góða innsýn í fjölbreytileika samtímaljósmyndunar á Íslandi.
Frank Fannar Pedersen hefur æft ballett í ellefu ár. Hann er
talinn feikilega efnilegur dansari og mun reyna virkilega á það
sem hann kann í erfiðri ballettkeppni sem hann tekur þátt í í
Kína í næsta mánuði. Frank sagði Kristjáni Hrafni Guðmunds-
syni frá því hvernig það er að vera strákur í miklum minni-
hlutahópi ballettheimsins, hinum stífu æfingum og hvernig
vonir afa hans um að hann yrði fótboltastjarna fóru fyrir lítið.
Dansar
gegn norminu
Stokkið í Svíþjóð mynd sem
tekin var af Frank í keppninni í
svíþjóð síðasta vor.
Úr Fýsn Leikritið varð hlutskarp-
ast í sakamálaleikritasamkeppni
borgarleikhússins.